Mobilografiya (lotincha: mobilis — „mobil“ va grekcha: γραφη — „yozish“) — fotografiya sanʼatining bir turidir. Bunda oʻrnatilgan raqamli kamerali elektron qurilmalar dastlab professional fotografiya uchun moʻljallanmagan, masalan, mobil telefonlar, shaxsiy raqamli yordamchilar, kompaslar, durbinlar., zajigalkalar va boshqalar.

Mobilografiya sanʼati loyihasidan (surat mobil telefonda olingan)
Mobilografiya sanʼati loyihasidan (surat mobil telefonda olingan)
Mobilografiya sanʼati loyihasidan (surat mobil telefonda olingan)

„Mobilografiya“ tushunchasi rossiyalik rassom Dmitriy Rezvan tomonidan kiritilgan boʻlib, u 2004-yilda Butunjahon mobilograflar jamiyatiga asos solgan va u oʻz oldiga mobilografiyani dunyoga ommalashtirish vazifasini qoʻygan[1]. Filologiya fanlari doktori Valeriy Berezinning soʻzlariga koʻra, „oʻzining rivojlanishining birinchi bosqichida mobilografiya <...> tasvir bilan oʻyin, koʻrinadigan tasvirni yaratish vositasi, jamoatchilikni hayratda qoldiradigan oʻziga xos vosita boʻlgan“. chunki media madaniyati „birinchi navbatda texnologiya imkoniyatlarini oddiy koʻrinish va tushunish uchun sof oʻynoqi, shov-shuvli noyob va absurdni ochib beradi“[2]. Shu bilan birga, boshidanoq mobilografiya fotografiya sanʼatining bir turi sifatida inqilob kontekstida koʻrib chiqildi, bu yangi texnologiya reportaj va kundalik fotografiyada ishlab chiqarishi kerak edi[3].

2005-yilda Moskvada mobilografiyani ommalashtirish uchun zamonaviy suratkashlik bilan u yoki bu tarzda bogʻliq boʻlgan yetakchi zamonaviy rassomlar ishtirokida ikkita „Haqiqiy mobilografiya“ koʻrgazmasi oʻtkazildi — Semyon Faibisovich, Fransisko Infante, Vladislav Mamishev-Monro, Andrey Bartenev, Sergey Shutov. Vladimir Dubosarskiy, Igor Makarevich va boshqalar, mobil telefon kamerasi bilan olingan fotosuratlar galereyada namoyish qilish uchun katta formatda chop etilgan[4]. Tanqidchilarning taʼkidlashicha, dastlabki mobil telefonlarning texnologik jihatdan nomukammal kameralari badiiy effekt bilan toʻla boʻlgan buzilishlarni yaratgan va bu effekt bir qator rassomlar bilan uygʻun boʻlib chiqdi[5]. "Sifatga intilish va rasmlarning ogʻirligini oshirish koʻpincha ijodiy kuchsizlikni yashiradigan narsalardir. Mobilografiya — bu biz yuradigan yoʻl — u ortiqcha narsalarni olib tashlaydi ", dedi koʻrgazmalardan birining ishtirokchisi Oleg Kulik[6]. Kelajakda mobilografiya koʻrgazmalari boshqa shaharlarda ham oʻtkazildi[7][8][9].

Mobil telefonlardagi kameralar sifatining yaxshilanishi va telefonlarning umumiy tarqalishi bilan mobilografiya muhokama qilinayotganda, ishlatiladigan asbob-uskunalardan qatʼi nazar, fotografiyada qoʻllaniladigan vositalar va yondashuvlarning universalligiga eʼtibor qaratila boshlandi[10][11][11][12].

Manbalar

tahrir
  1. Allaxverdieva V. „Kamernoe“ iskusstvo, ili Shpionskie igri xudojnikov // DigitalPhoto: Jurnal o sifrovoy fotografii. — 2005. — № 4 (24). — S. 59.
  2. Berezin V. M. Fotojurnalistika: Uchebnik. — M.: Yurayt, 2016. — S. 198—199.
  3. Блинова Е. „Всевидящее телефонное око“ (ruscha). Независимая газета (2005-yil 20-sentyabr). 2020-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2021-yil.
  4. Шевелёв И. „Фотомобиль подан“ (ruscha). Российская газета (2005-yil 20-aprel). 28-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2021-yil.
  5. Хачатуров С. „Актуальная мобилография в рамках фестиваля «Мода и стиль в фотографии»“ (ruscha). Время новостей (2005-yil 12-aprel). 26-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2021-yil.
  6. „Мобилография — фотография нашего времени“. Sotovik.Ru. 2017-yil 12-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  7. „Фотовыставка «Мобилография» прошла в Ташкенте“. Мой город (Узбекистан) (2011-yil 18-oktyabr). 11-iyul 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2021-yil.
  8. „Новый жанр фотоискусства представили псковичам на территории творческого объединения «Проспект»“ (ruscha). Псковское агентство информации (2013-yil 2-dekabr). 8-dekabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2021-yil.
  9. Черемных В. „Главное — ощущения. Чем мобилография покорила белгородского зрителя“ (ruscha). Белгородская правда (2020-yil 27-fevral). 14-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2021-yil.
  10. Ищенко Д. „Мобилография как искусство. Мысли автора“. kaddr.com (2013-yil 25-aprel). 27-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2021-yil.
  11. 11,0 11,1 Рыжов М. „Своя история. Мобилография“ (ruscha). Foto&Video (2014-yil 20-fevral). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2021-yil.
  12. Zaika A. Fotografiruem mobilnim telefonom: Populyarniy samouchitel. — SPb.: Piter, 2005. — S. 32.

Havolalar

tahrir

Yana qarang

tahrir