Mulla Hamza Gʻiloniy (milodiy 1721/1722, hijriy 1134-yilda vafot etgan) – eronlik Shia mazhabi faylasufi[1]. Muhammad Sodiq Ardestoniyning shogirdlaridan biri edi[2].

Hayoti

tahrir

Mulla Hamza Gʻiloniy Gʻilon viloyatidan kelgan, ammo hayotining koʻp qismini Isfahonda o'tkazgan, shuning uchun u ''Isfahoniy'' deb ham atalgan[3]. Gʻloniy qachon tugʻilganligi aniq emas, lekin Hazin Lahijiyning soʻzlariga koʻra, Mulla Hamza hijriy 1134 yilda vafot etgan[4]. Asosiy manbalrda uning hayoti haqida kam maʼlumot mavjud.

Taʼlimi

tahrir

Mulla Hamza Ardestoniyning eng yaxshi shogirdlaridan biri edi. Biroq, u ustozining davridayoq ham Islom falsafasi boʻyicha yetuk bilimga ega edi. Ashtiyani uni falsafachilar orasida Mulla Sadraning falsafasini davom ettirishga va tanqidchilarga qarshi himoya qilishga harakat qilganlardan biri sifatida tan olgan[5]. U Isfahon falsafa maktabining muhim faylasuflaridan biri hisoblangan.

Faoliyati

tahrir

Gʻiloniy Peripatetizm falsafasi va Mulla Sadra falsafasi boʻyicha bir qancha asarlar qoldirgan. Uning ayrim asarlari:

  • Hikamte Sadeqiyah
  • A glosses on The Book of Healing
  • A treatise on Tashkik[6]
  • A commentary on Tjrid al eteqad book.

Mulla Hamza Hikmate Sadeqiyah kitobini yozgan boʻlib, unda Ardestoniyning falsafiy taʼlimotlarini bayon qilgan.

Manbalar

tahrir
  1. Corbin, Henry. History of Islamic Philosophy (en). Routledge, 2014-06-23 — 349-bet. DOI:10.4324/9780203870082. ISBN 978-0-203-87008-2. 
  2. (Corbin & Ashtiani 1978, pp. 3–4)
  3. (Qazvini 1407 lunar, p. 135)
  4. (Hazin Lahiji in Qazvini 1407 lunar, p. 135)
  5. (Ashtiyani 1360 solar, pp. 119–120)
  6. (Agha Bozorg Tehrani & 1403 lunar vol.3, p. 148)

Adabiyotlar

tahrir
  • Henry Corbin and Sayyed Jalāl-al-Din Āštiāni, eds., Anthologie des philosophes iraniens depuis le XVIIe siècle jusqu’à nos jours/Montaḵabāt-i az āṯār-e ḥokamāʾ-e elāhi-e Irān az ʿaṣr-e Mir Dāmād o Mir Fendereski tā zamān-e ḥāżer, 4 vols., Paris and Tehran, 1971–79.