Nurgali Hasanov (Nurgali Hasan al-Buaviy; 1852-yil 8-noyabr, Rossiya imperiyasi, Qozon gubernatorligi, Tetesh vodiysi, Morzalar — 1919-yil 19-may, RSFSR, Sember gubernatorligi, Bua vodiysi, Buinsk) — taniqli dinshunos olim, dinshunos. Oʻrta Volga boʻyidagi olim. 1886—1919-yillarda Buinsk madrasasida mudarrislik qilgan.

Nurgali Hasanov
Tavalludi 1852-yil8-noyabr
Rossiya imperiyasi, Qozon, Tetesh vodiysi, Morzalar
Vafoti 1919-yil19-may
RSFSR, Sember gubernatorligi,Buinsk
Fuqaroligi Rossiya bayrogʻi Rossiya Rossiya SFSR
Kasbi oxun, imom-xatib, mudarris
Bolalari Gayazetdin
Mukofotlari Osmaniya ordeni (Osmaniya imperiyasi GI)- 1906

Biografiyasi

tahrir

Nurgali Hasanov 1852-yil 8-noyabrda Qozon viloyati Tetesh vodiysi Morzalar qishlogʻida tavallud topggan. 1875-yilgacha Qozon 2-masjidi oldidagi Apanay (Qosimiya) madrasasida va 1875—1883-yillarda Buxoroning Mir-Arab madrasasida tahsil olgan[1].

1883-yilda ilmiy darajaga ega boʻlib, 1883—1885-yillarda Buxorodagi madrasada mudarrislik qilgan. 1885—1886-yillarda „Katar“ madrasasini boshqargan. 1886-yil 12-dekabrda Buinsk birinchi masjidi qarshisidagi „Nuriya“ (hozirgi Buinsk) madrasasiga imom-xatiq etib tayinlandi. 1886-yildan to vafotigacha (1919-yil 19-may) Buinsk madrasasining mudiri boʻlgan. 1902-yildan Buinsk shahrining Orenburg musulmonlar diniy assambleyasining ushbu mintaqadagi vakili hisoblanadi. Uning mantiq va musulmon huquqiga oid teologik asarlari katta shuhrat qozondi[2].

Oilasi

tahrir

Gayazetdin Nurgali Hasanov (1889—1937)ning oʻgʻli, 1-darajali Buinsk sovet musulmon maktabi direktori va 1923-yilgacha Buinsk birinchi jamoat masjidi imomi[3].

Vafoti

tahrir

Nurgali Hasanov 1919-yil 19-mayda 67 yoshida vafot etgan va Buinsk shahridagi tatar qabristoniga dafn etilgan.

Mukofot va unvonlari

tahrir

Imperator Nikolay IIning „Sayhat uchun“ oltin va kumush medali (Za Usardieh) — islom taʼlimi sohasidagi yutuqlari va xalq bilan muvaffaqiyatli ishlashi uchun

1906-yil Usmonlilar imperiyasi sulton Abdulhamid II ning „Usmoniya“ ordeni

Rossiya imperiyasining ikki koʻkrak medali

Xotirasi

tahrir

2022-yil — Qozon kooperativ instituti gumanitar fanlar va chet tillari kafedrasi dotsenti, tarix fanlari nomzodi Rashit Ilyos ul Amishovning „Tatar dinshunosi Nurgali Xasanov“ kitobi nashr etildi. Kitob „Apas, Tatesh, Buinsk — madaniy yoy“ xalqaro sanʼat festivali doirasida keng ommaga taqdim etilishi mumkin[4].

2022-yil — Kitob ijodkorlari va tarix mutaxassislari Nurgali Hasanov haqida hujjatli film ham suratga oldi.

Manbalar

tahrir

Havolalar

tahrir