Oʻzbekistonda chim ustida xokkey federatsiyasi

Oʻzbekiston xokkey federatsiyasi Oʻzbekistondagi chim ustida xokkey boʻyicha boshqaruv organi hisoblanadi. U IHF xalqaro xokkey federatsiyasi va AHF Osiyo xokkey federatsiyasiga bogʻlangan. Federatsiyaning bosh qarorgohi Toshkent shahrida joylashgan. Oʻzbekiston xokkey federatsiyasi prezidenti Bahodir Ahmedov, bosh kotibi Sunnatulla Yoʻldoshev.

Oʻzbekistonda 1970-yillarning oʻrtalaridan boshlab chim ustida xokkey yetishtirila boshlandi.

Sovet davri

Oʻzbekiston SSRda chim ustidagi xokkey eng ommaviy sport turlaridan biri boʻlgan. Unda asosan  ayollar chim ustidagi xokkey rivojlanishi umuman SSSR davridan ancha oldin boshlangan: 1975-yilda Andijonda Oʻzbekiston SSR Kompartiyasi viloyat qoʻmitasi ikkinchi kotibi Boris Krasnikov tashabbusi bilan „Andijanka“ ayollar jamoasi tashkil etilgan. Murabbiy Miron Kim buni oʻzi murabbiylik qilgan gandbolchilardan tayyorladi. 1975-yil oktyabr oyining oxiri — noyabr oyining boshlarida Oʻzbekistonda chim ustida xokkey boʻyicha beshta mahalliy ayollar jamoasining turniri boʻlib oʻtdi. 1977-yil mart oyida „Andijanka“ birinchi boʻlib Xalqaro xotin-qizlar kuniga bagʻishlangan xokkey boʻyicha Butunittifoq turnirida gʻolib chiqdi .

1979-yilda Toshkent viloyatidagi „Politotdel“ millioner kolxozida xuddi shu nomdagi ayollar xokkey jamoasi tashkil etildi va u oxir-oqibat medallarga daʼvogarlik qila boshlashdi . Buxoroda kuchli „Texnolog“ („Sitora“) jamoasi paydo boʻldi, Samarqandda „Chevar“ birinchi ligada oʻynadi.

1979-yilda oʻynay boshlagan SSSR ayollar chempionatlarida „Andijanka“, „Politotdel“ va „Sitora“ toʻrtta oltin, uchta kumush va toʻrtta bronza medalini qoʻlga kiritdi. Bundan tashqari, „Andijanka“ toʻrt marta SSSR kubogini qoʻlga kiritgan .

Oʻzbek klub xokkeyining eng yuqori yutugʻi 1987-yilgi Yevropa chempionlar kubogida „Andijanka“ning 3-oʻrinni olishi boʻldi .

1986-yilda Oʻzbekiston SSR ayollar terma jamoasi SSSR xalqlari yozgi Spartakiadasining xokkey turnirida kumush medallarni qoʻlga kiritdi .

Oʻzbek xokkeysi erkaklar oʻrtasidagi yutuqlari ayollarnikiga qaraganda ancha kamtar, shunga qaramay, Andijonning „Mehnat“, „Andijonlik“ va „Yulduz“ jamoalari SSSR chempionatida bittadan kumush (1987) va uchta bronza (1978, 1981-1982) medallarini qoʻlga kiritdilar.

Oʻzbekiston SSRda bolalar va oʻsmirlar oʻrtasida chim ustidagi xokkey keng rivojlandi, sport maktablari tarmogʻi doimiy ravishda kengayib bordi. 70-yillarning oʻrtalaridan Andijonda oliy sport mahorati maktabi faoliyat koʻrsatib, unga 11-19 yoshli xokkeychilar jalb etilgan boʻlsa, Toshkent shahrida OZIBOʻSM (Olimpiya zahiralari ixtisoslashtirilgan bolalar va oʻsmirlar sport maktablari chim ustida xokkeyi boʻyicha faoliyat yuritgan. Oʻsmirlar jamoalari Fargʻona, Samarqand, Kattaqoʻrgʻon, Leninsk, Shahrixon, Margʻilon va boshqa aholi punktlaridan tashkil topgan edi. 1978-yilda oʻnlab oʻgʻil-qizlar jamoalari „Travushka“ klubi sovrinlari uchun birinchi respublika musobaqalarida qatnashdilar .

Mustaqillik davri

Sovet Ittifoqi parchalanganidan soʻng oʻzbek xokkey klublari faoliyati toʻxtatildi, ammo bu sportni rivojlantirish toʻxtamadi. Oʻzbekiston chim ustida xokkey federasiyasi tuzilib, u Xalqaro hokkey federasiyasi tarkibiga qoʻshildi .

Oʻzbekiston ayollar terma jamoasi 1993-yilgi Osiyo chempionatida 5-oʻrinni egallagan. Ikki marta yozgi Osiyo oʻyinlarining xokkey turnirlarida ishtirok etdi: 1994 va 1998-yillarda u beshinchi boʻldi.

2019-yilda Oʻzbekiston erkaklar terma jamoasi XXF (Xalqaro xokkey federasiyasi) Pro-ligasi ishtirokchilarining darajasiga qarab jamoalar oʻynaydigan XXF xokkey seriyasida ilk bor ishtirok etib, 7-oʻrinni egalladi.

Ikkala jamoa ham yopiq xokkey boʻyicha qitʼa miqyosida muvaffaqiyatli ishtirok etishgan: erkaklar Osiyo chempionatining beshta medalini (2012 yilda kumush, 2008, 2009, 2010 va 2015 yillarda bronza), ayollar uchta bronza medalini (2009, 2015, 2019) qoʻlga kiritishdi.

Oʻzbekistonda chim ustida xokkey rivojlanmoqda, mamlakat chempionati oʻtkazilmoqda, jumladan, yoshlar jamoalari oʻrtasida, moddiy-texnik bazasini yaxshilashga kuchli eʼtibor qaratilmoqda: 2019-yil boshida Toshkent, Surxondaryo va Sirdaryoda bazalar qurish rejalashtirilgan edi. Buxoroda baza jihozlandi. Oʻzbekiston chim ustida xokkey federasiyasi oʻz oldiga Tokiodagi yozgi Olimpiya oʻyinlariga saralash vazifasini qoʻydi . Shu bilan birga, Oʻzbekiston Olimpiya qoʻmitasi rahbari Rustam Shoabduraxmonovning soʻzlariga koʻra, mamlakatda chim ustidagi xokkeyni rivojlantirishga yetarlicha eʼtibor qaratilmagan, shu bois infratuzilma va hududiy xokkeyni rivojlantirish zarur .

2020-yilda Oʻzbekiston ayollar oʻrtasida Osiyo chim ustida xokkey federasiyasi kubogiga mezbonlik qilishi kerak edi, biroq COVID-19 pandemiyasi tufayli turnir bekor qilindi.

Taniqli vakillar

„Andijanka“ xokkeychilari SSSR ayollar xokkey jamoasi tarkibiga kirgan. 1980-yilda SSSR terma jamoasi tarkibida Moskvadagi Yozgi Olimpiya oʻyinlarining bronza medallarini Nelli Gorbatkova (1958-1981), Valentina Zazdravnix (1954-yilda tugʻilgan), Leyla Axmerova (1957-yilda tugʻilgan) va Alina Xam (1959-yilda tugʻilgan) qoʻlga kiritdi . 1981 yilda Buenos-Ayresdagi jahon chempionatining bronza medallarini Zazdravniy, Gorbatkova va Axmerova qoʻlga kiritdi .

„Andijanka“ murabbiysi Miron Kim 80-yillarning boshidan SSSR parchalangunga qadar mamlakat ayollar terma jamoasini boshqargan, u 1981-yilda jahon chempionatining bronza medali va Yevropa chempionatining uchta sovrini — 1984-yilda kumush va 1987 va 1991 yillarda bronza medaliga sazovor boʻlgan.