Picatrix

Picatrix yoki Pikatris arabcha Ġāyat al-Hakīm tushunchasidan kelib chiqib - “Dononing maqsadi” degan ma'noni beradi. Oʻrta asrlarning munajjimlik, amaliy sehr, talismanlik va sehr haqidagi qoʻlyozmasi hisoblanadi. Nomaʼlum muallif yoki mualliflar tomonidan 11-asr oʻrtalarida, 1047—1051-yillarda, Al-Andalus hududida tuzilgan, arab tilidagi matnlar toʻplami.

1256-yilda Kastiliya qiroli Alfonso Donishmandning buyrug'i bilan to'plam ispan tiliga va undan lotin tiliga tarjima qilingan. Lotin tilidagi tarjima o'rta asrlarda germetik g'oyalarning tarqalishiga hissa qo'shgan, garchi u hech qachon nashr etilmagan. 15—17-asrlarga oid bir qancha qoʻlyozmalarda Yevropa kutubxonalarida saqlangan.

“Donishmandning maqsadi”ni tanqidiy o‘rgangan arab faylasufi Ibn Xaldun (1332-1406) bu to‘plamni sehrga oid eng to‘liq va eng yaxshi risola deb atagan va uning muallifligini matematik olim Maslama al-Majritiyga bog‘lagan.

Tarkibi

Picatrix to'rtta kitobdan iborat bo'lib, "Qadimgi donishmandlar" tomonidan yozilgan 224 ta astrologik, astral, simpatik va talismanik sehrlar haqida keng ma'lumotni kitoblarni o'z ichiga oladi.

Prolog

Muallif hijriy 343-yilda tugallangan “Olima dalasi” kitobiga ishora qiladi, shundan so‘ng u “Olimaning maqsadi” kitobi ustida ishlay boshlagan va besh yildan so‘ng, 348-yilda tugatgan. Ikkinchi kitobni yozishga turtki bo‘lgan sabablarni tushuntirib, to‘rt qismdan iborat kitoblarning har biri haqida qisqacha ma’lumot beradi.

Birinchi kitob

Muallif birinchi kitobni yetti bobga bo‘ladi – bizga yaqin bo‘lgan sayyoralar soniga ko‘ra.

• 1-bob. Koinotdagi mavqeingizni qanday aniqlash mumkin?
• 2-bob. Sehr nima, uning xususiyatlari qanday?
• 3-bob. Osmon nima, uning materiyasi qanday?
• 4-bob. Sehrli tasvirlarni yaratish uchun osmonni tartibga solish. Hind tizimiga mos keladigan 28 ta oy burjlar ro'yxati berilgan va har bir uyda o'z talismanı mavjudligi haqida.
• 5-bob. Talisman va ularni yaratish uchun zarur bo'lgan narsalar. Talisman tayyorlash uchun 31 ta burjlar.
• 6-bob. Inson makrokosmosga o'xshash mikrokosmos bo'lgan koinot. Insonni boshqa tirik mavjudotlardan ustun qo'yadigan xususiyat.
• 7-bob. Koinot va donishmandlarning yashirin bilimlari.

Ikkinchi kitob

• 1-bob. Ushbu bilimlarni qanday o'zlashtirish kerak.
• 2-bob. Samoviy tasvirlar va ularning sirlari. Qadimgi yunonlarga maʼlum boʻlgan 48 ta yulduz turkumi va burjning 36 dekanidan paranatelonlari.
• 3-bob. Sayyoralar, quyosh va oyning ta'siri.
• 4-bob. Sakkizinchi shar va qo'zg'almas yulduzlarning harakati.
• 5-bob. Bilimlarning xalqlar o'rtasida taqsimlanishi va kimning qaysi qismiga tegishliligi haqida. Qadimgi usta butun sehrgarlik san'atini uch qismga ajratganligini ta'kidlash bilan boshlanadi: tumorlar, sayyoralarga sig'inish va afsunlar.
• 6-bob. Talismanlarda yulduzlarning ta'sirini kuchaytirish uchun fazilatlarning ahamiyati.
• 7-bob. Talisman uchun nima muhim va nima muhim emasligi haqida ko'proq ma'lumot.
• 8-bob. Tabiiy narsalarning tartibi. Oddiy sifatlar jadvalini o'z ichiga oladi: issiqlik, sovuq, namlik, quruqlik va ularning kombinatsiyasi.
• 9-bob. Sayyoralarning yordamini chaqiruvchi sehrli figuralar va dizaynlarga misollar. Sehrli figuralardagi yulduzlarning kombinatsiyasi va oltita talisman ishlab chiqarish haqida.
• 10-bob. Sayyoralarga mos keladigan minerallar (toshlar).
• 11-bob. 36 dekanning sehrli tasvirlari va ularning effektlari. Bu ta'limotni savodsizlardan yashirish kerakligi haqida ogohlantirish bilan boshlanadi, ular - donolik yo'qligida - faqat munajjimning qadr-qimmatini kamsitadi.
• 12-bob. Hind an'analarida dekanlar.

Uchinchi kitob

• 1-bob. Yetti samoviy jism: ularning o'simlik, hayvon va metall dunyosiga ta'siri.
• 2-bob. O'simlik, hayvon va mineral shohliklarga zodiacal ta'siri.
• 3-bob. Sehrli belgilar, liboslar va tutatqilarning rangi haqida. Quyosh, oy va beshta sayyoraning insoniyatga umumiy ta'siri ro'yxati bilan yakunlanadi.
• 4-bob. Nima uchun maxfiy bilim faqat aqti-vaqti bilan oshkor bo'ladi. Qur'onda astrologiya haqidagi yagona bob. Qur'onning barcha suralari yettita samoviy jismdan biri bilan bog'liq bo'lib, arablarning homiy sayyorasi Veneraga mos keladiganlarga alohida e'tibor qaratiladi. Arab alifbosi haqida.
• 5-bob. Muallif kitobning asosiy mavzusi - sehrga qaytadi.
• 6-bob. Donishmandning ruhiy mohiyati, tabiatning komilligi haqida. Pnevmani bilgan qadimgi faylasuflar ro'yxati (kosmik "nafas").
• 7-bob Osmon jismlari bilan aloqa, ularning ta'siri. Amaliy ko'rsatmalar boshlanishi.
• 8-bob. Quyosh va Saturnga qaratilgan Nabatiy ibodatlar. Muallif bu holatni butparastlik deydi.
• 9-bob. Osmon jismlarining ruhlari haqida. Yetti samoviy jismning pnevmomalarining batafsil tavsifi; Saturnning pnevmasi Barimas, Yupiter - Damahus, Mars - Dagdijus, Quyosh - Bandalus, Venera - Didas, Merkuriy - Barxujas, Oy - Garnus deb ataladi.
• 10-bob. Talismanlar, nazrlar, tutatqilar va xushbo'y moddalar (atirlar) haqida.
• 11-bob. Talismanslarning ta'siri. Hindiston va Misr sehrli amaliyoti.
• 12-bob. Sehrli bilimning zarur qoidalari. Sehrli san'atni o'zlashtirishga erishishda amaliyotning ahamiyati haqida bayonot bilan boshlanadi.

To'rtinchi kitob

• 1-bob. Yaxshilik va ruhning kuchi. Dunyo va tabiatning yaratilish tarixining beshta tarkibiy qismi. Ruh, materiya, tuyg'u, aql, ruh tushunchalarining falsafiy tahlili va ular o'rtasidagi farqlar.
• 2-bob. Oyga va o'n ikki zodiak belgisining har biriga ibodat. Yetti samoviy jism uchun hindlarning tantanali marosimlari.
• 3-bob. Xaldiylarning donoligi. Afsonaviy Misrning batafsil tarixi III kitobning 11-bobida boshlangan.
• 4-bob. Olingan bilimlarning foydasi uchun tasvirlar va mulohazalar. Astrologik va sehrli tabiatning 45 ta izohi.
• 5-bob. Alkimyo va sehrni egallashdan oldingi 10 ta fan. Sehrli san'atning ildizi qayerda.
• 6-bob. Yetti samoviy jism sharafiga sehrli formulalar va tutatqilar.
• 7-bob. Nabatiylar kitobidagi sehrli san'at. Abudaer Abemiaxie tomonidan arab tiliga tarjima qilingan Nabatiy asaridan keng iqtiboslar bilan juda uzun bob.
• 8-bob. Tartibsizlik tabiatdagi ko'plab tabiiy narsalarning foydali xususiyatlarini taqdim etadi.
• 9-bob. Koredibdagi ma'bad kitobidan va Qirolicha Folopedre kitobidan mo'jizaviy xususiyatlarga ega tasvirlar haqida.

Xulosa qilib aytganda, muallif Suqrotning vasiyatini va Pifagorning yettita ko'rsatmalarini keltiradi.

Mukammal shahar

To'rtinchi kitob, 3-bobda quyosh maqbarasi qurilgandan keyin Germes Trismegistus tomonidan Sharqiy Misrda qurilgan mukammal al-Asmunain shahri tasvirlangan. Aniq astrologik hisob-kitoblarga ko'ra tartibli go'zal shahar. Markazda to'rtta darvozali qal'a joylashgan. Qal'aning tavsifi Campanella va Sforzinda Filarete tomonidan yozilgan "Quyosh shahri"ni aks ettiradi. Germes darvozalarni turli xil tasvirlar bilan bezatdi: sharqiy darvozalarda - burgut, g'arbiy darvozalarda - buzoq, janubiy darvozalarda - sher, shimoliy darvozalarda - it. Hayvonlarning tasvirlari gapiradi va ularning ruxsatisiz hech kim shaharga kirishi mumkin emas. Qal’aning ichida balandligi yigirma tirsak (taxminan 9 metr) bo‘lgan minora bo‘lib, toj shaharni yoritib turuvchi va haftaning har kuni rangini o‘zgartirib turadigan (jami 7 ta rang).

Olimlar tomonidan olib borilgan tadqiqotlar

XIV asr

Shimoliy Afrikadan kelgan keng arab faylasufi Ibn Xaldun sehrni uning marosimlari va tumorlari bilan tanqid qilgan va “Donishmandning maqsadi”ni oʻrgangan. Ushbu kitobni sehr haqida to'liq va eng yaxshi risola deb atagan. Biroq, u adashgan holda mualliflikni matematik Maslama al-Magritiyga bog‘lagan.

XIV asr

Charlz VIII xizmatidagi fransuz munajjim - Simon de Fares 1494-1498 yillarda astrologiyani himoya qilish uchun "Recueil des plus célèbres astrologues et quelques hommes doctes" risolasini yozdi. Mashhur munajjimlar va ularning asarlarini xronologik tartibda nomlagan va Pikatrixni o'z davrining eng ajoyib munajjimlari deb ta'riflagan. Asar 15-asrda Pikatrixning tarqalishining qimmatli dalili boʻldi, shuningdek, arab yozuvchisi nomi asta-sekin unutilib, toʻplamning lotincha sarlavhasi bilan almashtirilganligining tasdigʻi boʻldi.

XX asr

Birinchi zamonaviy tadqiqotchilardan biri nemis sharqshunosi Helmut Ritterdir 1933-yilda arabcha matnni tanqid qilgan. 1962-yilda u Martin Plessner bilan birgalikda Pikatrixning nemis tiliga tarjimasini nashr etgan, bu boshqa olimlarga lotin tilidagi tarjimalarni qiyosiy tahlil qilish imkonini berdi.

Lotin tilidagi saqlanib qolgan qo'lyozmalar

• № 10272 qo'lyozma / Rim milliy markaziy kutubxonasi.
• 1536 yil qoʻlyozmasi / Florensiya milliy markaziy kutubxonasi.
• XVII asrda Parijdagi Notr-Dam kutubxonasiga tegishli bo'lgan №17871 qo'lyozma / Fransiya Milliy kutubxonasi.