Rashid Abdulxayevich Xaydarov (1949-yil, SSSR, Oʻzbeksiton SSR, Andijon viloyati — 2014-yil, Oʻzbekiston Respublikasi, Toshkent) — oʻzbek va sovet fizigi, texnika fanlari doktori, professor.

Rashid Abdulxayevich Xaydarov
Tavalludi 1949-yil 15-mart
Vafoti 2014-yil
Toshkent, Oʻzbekiston
Fuqaroligi SSSR, Oʻzbekiston
Kasbi fizik
Unvoni texnika fanlari doktori
professor

Ilmiy faoliyati

tahrir

Rashid Xaydarov 1985-yildan O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Yadro fizikasi instituti ilmiy asboblar bo‘limi doimiy mudiri[1].

Xaydarovning 3 ta monografiyasi, 200 dan ortiq ilmiy maqolalari turli nashriyotlarda nashr etilgan. 40 dan ortiq ixtirolar muallifi. Uning rahbarligi ostida to‘qqizta nomzodlik dissertasiyasi himoya qilingan.

Xaydarov suvni tozalash, zararsizlantirish va tuzsizlantirish uchun ko‘plab usul va tozalash qurilmalarni ishlab chiqqan, jumladan, bugungi kunda keng qo‘llanilayotgan to‘g‘ridan-to‘g‘ri osmos usulida sanoat suvini tozalash boʻyicha ixtiro ham aynan Xaydarovga tegishli[2].

Shuningdek, Xaydarov O‘zbekistonda suvni tozalash va gaz-havo aralashmalari sohasida joriy etilgan metall nanozarrachalar[3] va bir qator nanokompozit materiallarning barqaror eritmalarini olish usullarini ham ishlab chiqqan[4].

Asosiy ilmiy ishlari

tahrir

— Xaydarov qalamiga mansub bir qancha ilmiy ishlar mavjud boʻlib:

— Xaydarov, R. A. va boshqalar. (2009) „Kumush nanozarrachalar sintezining elektrokimyoviy usuli“, Nanopartikullar tadqiqotlari jurnali, jild. 11(5), bet. 1193-1200;

— Xaydarov, R. A. va boshqalar. „Metal ionlaridan suvni uglerod nanopartikullari bilan konjugatsiyalangan polimer nanokompozitlari yordamida tozalash“, Water Research Vol. 44 (2010), bet. 1927-1933 yillar;

— Xaydarov, R. A. va boshqalar. „Kumush nanozarrachalarining suvli dispersiyalarini uzluksiz ishlab chiqarishning yangi usuli“, Int. J. Nanopartikullar, № 3, 2010, bet. 77-91;

— Xaydarov, R. A. va boshqalar. „Quyosh energiyasi bilan ishlaydigan toʻgʻridan-toʻgʻri osmosni tuzsizlantirish“, tuzsizlantirish 217 (2007) 225-232;

— Xaydarov, R. A. va boshqalar. „Suvdagi xlor-organik birikmalar va bakteriyalarni yoʻq qilish uchun nano-fotokatalizatorlar“, Journal of Colloid and Interface Science, jild 406, 2013 yil 15 sentyabr, 105-110-betlar;

— Xaydarov, R. A. va boshqalar. „Nanokarbon-polimer nanokompozitlari“, Nanozarralar xalqaro jurnali, 5-jild, 1-son, 2012-yil, 88-98-betlar;

— Xaydarov, R. A. va boshqalar. „Suvni zararsizlantirish uchun elektrolitik tarzda hosil qilingan kumush, mis va oltindan foydalanish“ Suv taʼminoti jurnali RT-Aqua, 53, 2004, 567-572 shular jumlasidandir.

Manbalar

tahrir
  1. „Хайдаров Рашид Абдулхаевич“. 2017-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 3-fevral.
  2. Solar powered direct osmosis desalination
  3. „Илмий асбобсозлик лабораторияси“. 2017-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 3-fevral.
  4. „УзА - Большой потенциал наноматериалов“. 2017-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 3-fevral.