Robert Fico
Bu maqolada joriy hodisalar haqida maʼlumot keltirilgan. Voqealarning rivojlanishiga qarab axborot tezda oʻzgarishi mumkin. |
Robert Fico (1964-yil 15-sentyabr) — slovakiyalik siyosatchi. U 2023-yildan buyon Slovakiya bosh vaziri, avval 2006-yildan 2010-yilgacha va 2012-yildan 2018-yilgacha bu lavozimda ishlagan. U 1999-yilda Sotsial Demokratiya" (Smer-SD) partiyasiga asos solgan va bu partiyani tashkil etilganidan beri boshqarib kelmoqda. Fico 10 yildan ortiq vaqt davomida bosh vazir sifatida xizmat qilgan mamlakat tarixidagi rekordni oʻrnatgan. Birinchi marta 1992-yilda parlamentga saylangan, keyingi yili Yevropa Kengashidagi Parlament Assambleyasining Chexoslovakiya delegatsiyasiga tayinlangan. 2006-yilgi parlament saylovlarida partiyasi gʻalaba qozonganidan soʻng u oʻzining birinchi Vazirlar Mahkamasini tuzdi. Uning omma orasidagi chiqishlari va siyosiy pozitsiyalari populistik deb taʼriflangan.
| Robert Fico | |
|---|---|
 2024-yil aprel oyida Fico | |
| Slovakiya Bosh vaziri | |
| Prezident | Ivan Gašparovič |
|
Mansab davri 2012-yil 4-aprel – 2018-yil 22-mart | |
| Oʻtmishdoshi | Iveta Radičová |
| Vorisi | Peter Pellegrini |
|
Mansab davri 2006-yil 4-iyul – 2010-yil 8-iyul | |
| Oʻtmishdoshi | Mikuláš Dzurinda |
| Vorisi | Iveta Radičová |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
15-sentyabr 1964-yil Topoľčany, Chexoslovakiya (hozirda Slovakiya) |
| Siyosiy partiyasi | Direction – Social Democracy (since 1999) |
| Boshqa siyosiy birlashmalari |
Chexoslovakiya Kommunistik partiyasi (1986-1990) Demokratik chap partiya (1990-1999) |
| Turmush oʻrtogʻi |
Svetlana Svobodová (turm. 1986) |
| Bolalari | 1 |
| Alma mater |
Komenskiy universiteti (JUDr.) Slovakiya Fanlar akademiyasi (CSc.) |
| Imzosi |
 |
2010-yilgi parlament saylovlaridan soʻng Fico parlamentning muxolifat aʼzosi boʻlib faoliyat yurtidi va amalda muxolifat yetakchisiga aylandi. Iveta Radičova hokimyatiga nisbatan ishonchsizlik bildirilganidan soʻng, Fico 2012-yilgi parlament saylovlarida Smerni yirik saylovlarda gʻalaba qozonib, 83 oʻrinni qoʻlga kiritib, parlamentda mutlaq koʻpchilikni tashkil etgan hukumatni shakllantirganidan soʻng qayta bosh vazir etib tayinlangan[1]. 2013-yilda Fico 2014-yilgi prezidentlik saylovlarida oʻz nomzodini qoʻyishini eʼlon qildi. Fico 2014-yil 29-mart kuni boʻlib oʻtgan ovoz berishning ikkinchi bosqichida siyosiy raqibi Andrey Kiskaga yutqazgan[2] 2018-yil mart oyida Yan Kuciakning oʻldirilishidan keyin yuzaga kelgan siyosiy inqiroz tufayli Fico isteʼfosini Kiskaga topshirgan[3][4].
2023-yilgi parlament saylovlarida Fico Rossiya tomonidan bosib olingan Slovakiyaning qoʻshnisi Ukrainaga harbiy yordamni toʻxtatishga vaʼda berdi[5][6]. Saylovda uning partiyasi „Smer“ 22,95% ovoz bilan eng koʻp ovoz olib, 42 oʻrinni qoʻlga kiritgan[7]. Fico 2020-yilda Pellegrini va Ficoning Smerning boshqa dissidentlari va Slovakiya Milliy partiyasi tomonidan asos solingan Ovoz — Sotsial Demokratiya (Hlas) partiyasi bilan koalitsiya tuzdi va 25 oktyabrda toʻrtinchi bosh vazirlik muddatini boshladi. Fico hukumati Chexiya boshchiligidagi 20 ga yaqin shtatdan iborat koalitsiyaga Ukrainaga harbiy yordam yetkazib berishdan bosh tortdi[8]. 2024-yil 15-mayda Fico suiqasddan soʻng kasalxonaga yotqizilgan. Uning „hayoti uchun xavfli“ holati haqidagi dastlabki maʼlumotlardan soʻng[9][10], u shoshilinch jarrohlik amaliyotini oʻtkazdi va sogʻayishi kutilmoqda[11][12].
Manbalar
tahrir- ↑ Terenzani-Stankova, Michaela. „Who is Robert Fico?“. The Slovak Spectator. 2014-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 17-mart.
- ↑ „Kiska becomes president (updated)“. The Slovak Spectator. 2018-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 15-mart.
- ↑ „Fico podá demisiu, novým premiérom môže byť Pellegrini (minúta po minúte)“ (sk). Sme (2018-yil 15-mart). 2018-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 15-mart.
- ↑ Heijmans, Philip. „Slovakia's PM Robert Fico resigns amid public outcry“. Al Jazeera (2018-yil 15-mart). 2018-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 15-mart.
- ↑ Kottasová. „Pro-Russian politician wins Slovakia's parliamentary election“. CNN (2023-yil 1-oktyabr). 2023-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 2-oktyabr.
- ↑ „Slovakia elections: Populist party wins vote but needs allies for coalition“. BBC News (2023-yil 30-sentyabr). 2023-yil 1-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 2-oktyabr.
- ↑ „Výsledky predčasných volieb 2023“ (sk). Denník N (2023-yil 18-sentyabr). 2023-yil 1-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 2-oktyabr.
- ↑ „After their PM halts Ukraine aid, Slovaks dig deep to help“. BBC News (2024-yil 19-aprel). 2024-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 22-aprel.
- ↑ „Slovakia PM shooting live: Robert Fico in surgery and 'fighting for his life' – minister“ (en-gb). BBC News (2024-yil 15-may). 2024-yil 15-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 15-may.
- ↑ https://www.reuters.com/world/europe/shooting-after-slovak-government-meeting-tasr-agency-reports-2024-05-15/
- ↑ „Live updates: Shooting of Slovakia's Prime Minister Robert Fico“ (en). CNN (2024-yil 15-may). Qaraldi: 2024-yil 15-may.
- ↑ „Slovakian PM Fico 'now stable' after assassination attempt“ (en). euronews (2024-yil 15-may). 2024-yil 15-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 15-may.
Havolalar
tahrir- „Fiko tahdidi“, Martin M. Simecka tomonidan (2009 yil mart oyida Salonda insho)
- „Fico profili“
| Siyosiy idoralar | ||
|---|---|---|
| Oldingisi | Slovakiya Bosh vaziri 2006–2010 |
Keyingisi |
| Oldingisi | Slovakiya Bosh vaziri 2012–2018 |
Keyingisi |
| Oldingisi | Slovakiya Bosh vaziri 2023–present |
Amaldagi |