Sad ibn Ubada al-Ansoriy (arabcha: سعد بن عبادة) — 7-asr. So'ngi payg'ambar Muhammad sollohu alayhi va sallamning sahobalari[1], Madinalik Xazraj qabilasining rahbarlaridan biri[2].

Hayoti

tahrir

Uning toʻliq ismi Sad ibn Ubada ibn Dulaym ibn Harisa ibn Numon ibn Abu Hazayma al-Ansoriy as-Saidiy al-Xazrojiydir vaMadinada tugʻilgan. U Said urugʻining boshligʻi edi. Aqabada ikkinchi qasamyod paytida Islomni qabul qildi. U Muhammad sollallohu a'layhi va sallamni Makkadan Madinaga koʻchirilishi tashabbuskorlaridan biri boʻlgan[3]. Qurayshliklar bundan xabar topib, Aqabadan qaytayotganda uning izidan topib, Makkaga[4] olib kelishdi. U yerda Sad ibn Ubada qiynoqqa solingan, ammo Jubayr ibn Mutim va Horis ibn Harbning shafoati tufayli u qochib Madinaga qaytishga muvaffaq boʻlgan. Sad ibn Ubada badavlat odam boʻlib, oʻz boyligini yosh musulmon jamoasining ehtiyojlariga sarflagan[5]. Oʻsha paytda Sad ibn Ubada yozishni bilgan Madina aholisidan biri edi[6][7][8].

Musulmonlar Madinaga koʻchirilgandan soʻng Sad ibn Ubada musulmon davlatini mustahkamlashda faol ishtirok etdi. Badr, Uhud, Xandaq, Xaybar janglarida, Makkani zabt etishda ham qatnashgan[9]. U kamondan oʻq otishda aniqligi bilan ajralib turardi va ansorlarning asosiy bayroqdori edi[5].

Rosululloh sollallohu a'layhi va sallam vafotlaridan keyin ansorlar uni xalifalikka nomzod qilib koʻrsatishdi. Biroq, yakunda bu majlisda Abu Bakr Siddiq birinchi xalifa etib saylandi[10]. Shundan soʻng Sad ibn Ubada Suriyaga yoʻl oldi va u yerda 635-yilda vafot etdi[5].

Manbalar

tahrir