Sadat Quraysh masjidi
Sadat Quraysh masjidi (arabcha: مسجد سادات قريش) – Misrning Bilbays shahrida joylashgan tarixiy masjid. Baʼzi tarixchilarning fikricha, bu Misrdagi birinchi masjid boʻlib, u Amr ibn al-Os tomonidan milodiy 640-yilda asos solingan[1][2].
| Masjid | |
Sadat Quraysh masjidi
مسجد سادات قريش | |
 | |
| Joylashuvi | 30°25′06″N 31°33′48″E / 30.41839406619869°N 31.563449786215187°E |
| Manzil | Bilbays, Misr |
| Meʼmoriy uslub | Islom |
| Binokorlik | ?—hijriy 18 milodiy 639-yil |
 Sadat Quraysh masjidi Vikiomborda
| |
Tarixi
tahrirBaʼzi tarixchilarning taʼkidlashicha, masjid Amr ibn al-Os tomonidan Misrni arablar tomonidan fath qilinganida, hijriy 18-yilning 15-muharramida (milodiy 640-yil 16-yanvar) qurilgan. Bu uni Misrdagi birinchi masjid sifatida qabul qilingan Fustatdagi (zamonaviy Qohira) Amr ibn al-Os masjididan biroz kattaroq qiladi[3][1].
Aytishlaricha, Karbalo jangidan keyin Alining qizi Sayyida Zaynab Madinada vahiy koʻrgan ekan, Muhammad ularga Ahl ul-Baytni (Islom paygʻambari Muhammadning oilasi) Misrga olib ketishni buyurgan. Ularni Bilbays ahli kutib olgan va ular masjidda bir oy turgan[4].
Abbosiylar xalifasi Al-Maʼmun boshmuriyaliklar Abbosiylar hokimi Iso ibn Mansurga qarshi qoʻzgʻolon koʻtargandan soʻng, tartib oʻrnatish uchun Misrga borganlarida 40 kun bu yerda qolgan. Xalifa masjidni qayta tiklashni buyurdi va natijada u bir muddat masjid nomi Al-Maʼmun boʻldi[5].
Sadat Quraysh masjidi 1951-yildagi 10357-sonli vazir qarori asosida Islomiy atiqalar qatorida roʻyxatga olingan[5].
Dizayni
tahrirToʻgʻri burchakli masjid uch qatorda 18 ta marmar ustundan iborat boʻlib, qibla devorlariga parallel ravishda toʻrtta arkga boʻlingan va ustunlar tojlari turli shakllarda boʻlib, ularning turli Qadimgi Misr va Rim ibodatxonalari hamda masjidning kvadrat maydonidan kelib chiqqanligini bildiradi. Masjid maydoni taxminan uch ming kvadrat metrni tashkil etadi. Masjid Usmonlilar davrida minorani qurdirgan Misr amiri Al-Koshif tomonidan taʼmirlangan[6].
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 „سادات قريش .. أول مسجد في مصر وأفريقيا“. Aledtihad. صحيفة الاتحاد (2017-yil 7-iyun). 2021-yil 21-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 5-aprel. ["Sadat Quraish"… the first mosque in Egypt and Africa]. Aledtihad. صحيفة الاتحاد. 7 June 2017. Archived from the original on 21 June 2021.
- ↑ الجريتلي, محمد. „مساجد تاريخية سادات قريش ببلبيس .. مسجد أقيم لتكريم الشهداء“. بوابة أخبار اليوم الإلكترونية (2021-yil 24-iyun). 2021-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ العراقي, ريهام. „سادات قريش أول مسجد أنشئ فى مصر.. وليس جامع عمرو بن العاص“. Al-Masry al-Youm. المصري اليوم (2010-yil 22-iyul). 2018-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ عزالدين, محمد. „علي جمعة: أهل بلبيس استقبلوا السيدة زينب عند دخولها مصر بالبكاء“ (ar). الوطن (2021-yil 15-aprel).
- ↑ 5,0 5,1 عبد الخالق, اسلام. „سادات قريش..... أقدم مسجد في إفريقيا لم يبقى منه سوى "أطلال" مئذنته“. elmeezan.com (2019-yil 26-dekabr). 2020-yil 28-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 5-aprel.عبد الخالق, اسلام (26 December 2019). [Sadat Quraysh…the oldest mosque in Africa, of which only the „ruins“ of its minaret remain]. elmeezan.com. Archived from the original on 28 November 2020.
- ↑ „سادات قريش..... أقدم مسجد في إفريقيا لم يبقى منه سوى "أطلال" مئذنته“ (2020-yil 28-noyabr). 2020-yil 28-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.