Surin Pitsuwan

Surin Abdul Halim bin Ismoil Pitsuwan^[1]^[2] (taycha: สุรินทร์ พิศสุวรรณ ; Jawi : swryn ʿbdalḥạlym bn ạsmạʿyl ḱytswạn; 1949-yil 28-oktabr – 2017-yil 30-noyabr) 2008-2012 -yillarda ASEANning 12-bosh kotibi lavozimida ishlagan, kelib chiqishi malaylik boʻlgan tailand diplomati va siyosatchisi boʻlgan.

Dastlabki yillar

Surin Tailandning Thammasat universitetida tahsil olgan boʻlib, u yerda siyosatshunoslik boʻyicha bakalavr darajasini olgan^[3]. U 1972-yilda Kaliforniyadagi Klermont Mens kollejini siyosatshunoslik yoʻnalishi boʻyicha yuqori bahoga tamomlagan. Rokfeller jamgʻarmasi koʻmagida u Garvard universitetida oʻqishini davom ettiradi va 1974-yilda magistr darajasini ham oladi. U 1975-yildan 1977-yilgacha Misrning Qohira shahridagi Amerika universitetida bir yarim yil arab tilini oʻrgangan va tadqiqot olib borgan. 1977-yildan 1980-yilgacha u Thammasat universitetining Inson huquqlarini oʻrganish dasturi, Tailand tadqiqotlari instituti va Ford fondida tadqiqotchi boʻlgan. U 1983-yildan 1984-yilgacha Amerika Siyosatshunoslik Assotsiatsiyasi (APSA) homiyligida Kongress aʼzosi boʻldi va AQSh kapitolida ishladi^[3]. Bu davrda u Vashingtondagi Amerika universitetida xalqaro munosabatlar fanidan dars bergan. 1982-yilda doktorlik dissertatsiyasini himoyalash uchun Garvardga qaytib keldi. Uning dissertatsiyasi “ Islom va malay millatchiligi ” deb nomlangan^[4].

Siyosiy faoliyati

Surin Pitsuwan birinchi marta 1986-yilda Nakhon Si Thammaratdan parlament a'zosi etib saylangan va oʻsha yili Vakillar palatasi spikeri kotibi boʻlgan. 1988-yilda u ichki ishlar vazirining yordamchisi etib tayinlanadi. 1992-yildan 1995-yilgacha tashqi ishlar vaziri oʻrinbosari boʻlib ishlagan, 1997-yilda tashqi ishlar vaziri boʻlgunga qadar, 2001-yilgacha shu lavozimda ishlagan. Surin Pitsuvan 1999-yildan 2000-yilgacha Janubi-Sharqiy Osiyo Millatlar Uyushmasi (ASEAN) mintaqaviy forumi raisi boʻlgan.

Siyosiy faoliyatidan tashqari, Surin Thammasat universitetida dars bergan va 1980—1992-yillarda Bangkokdagi ikkita ingliz kundalik gazetasi uchun maqolalar ham yozgan. 1985—1986-yillarda Siyosatshunoslik fakulteti dekanining akademik yordamchisi, keyin Thammasat universitetining oʻquv ishlari boʻyicha prorektori boʻlgan.

ASEAN Bosh kotibi

Surin Hillari Klinton bilan matbuot anjumanida

2007-yil 18-iyunda Tailand vazirlar mahkamasi, Tailand Tashqi ishlar vazirligining Surin Pitsuwanni ASEAN Bosh kotibligiga Tailand nomzodi sifatida koʻrsatish haqidagi tavsiyasini bir ovozdan maʼqulladi. U 2007-yil iyul oyida Manilada boʻlib oʻtgan 40-yillik yigʻilishi chogʻida ASEAN tashqi ishlar vazirlari tomonidan tasdiqlangan va 2008-yil 1-yanvarda Singapurlik Ong Keng Yongning oʻrnini egallagan^[5] Uning vakolat muddati besh yil edi. Surin Pitsuwan muhim siyosiy tajribaga ega birinchi ASEAN Bosh kotibi edi.

2013-yil 1-yanvarda u oʻz lavozimini ASEANning navbatdagi Bosh kotibi Le Luong Minga topshirdi. 17-yanvar kuni u „agar imkoniyat berilsa“ Tailand taʼlim vaziri lavozimini egallashga tayyorligini eʼlon qildi^[6].

Surin Pitsuwan 2016-yil

Surin Pitsuwan 2003-yildan buyon Osiyo jamgʻarmasi vasiylik kengashi aʼzosi^[7].

Vafot etishi

Surin 2017-yil 30-noyabrda yurak hurujidan vafot etdi. U Bangkokda 2017-yilgi Tailand Halol Assambleyasida nutq soʻzlashga tayyorgarlik koʻrayotganda yiqilib tushadi va 68 yoshida vafot etadi^[8].

Ritsar Grand Kordon - Tailand tojining eng olijanob ordeni
Ritsar Grand Kordon - Oq filning eng yuksak ordeni

Qoʻshimcha maʼlumotlar:

↑ „IDB 1440H Vision Commission Members: H.E. Dr. Abdul Halim bin Ismail Surin Pitsuwan“. Islamic Development Bank. 2011-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.
↑ [Latar Belakang Dr Surin Pitsuwan http://patanisociety.org/?p=78]^{[sayt ishlamaydi]}
↑ ^3,0 ^3,1 „IDB 1440H Vision Commission Members: H.E. Dr. Abdul Halim bin Ismail Surin Pitsuwan“. Islamic Development Bank. 2011-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.
↑ Pongsudhirak, Thitinan. „The tragedy of Thailand's Surin Pitsuwan“ (Editorial). Bangkok Post (15-dekabr 2017-yil). Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.
↑ The Nation, Asean needs retooling to face competion [sic] from outside : Surin, June 19, 2007 Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh.
↑ Maierbrugger, Arno. „Pitsuwan Aims at Role in Thai Government“. Investvine (18-yanvar 2013-yil). 2013-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.
↑ „Company Overview of Asia Foundation“. Bloomberg. Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.
↑ „Surin Pitsuwan dies at 68“. Bangkok Post (30-noyabr 2017-yil). Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.

[IDB-1] „IDB 1440H Vision Commission Members: H.E. Dr. Abdul Halim bin Ismail Surin Pitsuwan“. Islamic Development Bank. 2011-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.

[2] [Latar Belakang Dr Surin Pitsuwan http://patanisociety.org/?p=78]^{[sayt ishlamaydi]}

[IDB2-3] 3,0 ^3,1 „IDB 1440H Vision Commission Members: H.E. Dr. Abdul Halim bin Ismail Surin Pitsuwan“. Islamic Development Bank. 2011-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.

[BP-20171215-4] Pongsudhirak, Thitinan. „The tragedy of Thailand's Surin Pitsuwan“ (Editorial). Bangkok Post (15-dekabr 2017-yil). Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.

[5] The Nation, Asean needs retooling to face competion [sic] from outside : Surin, June 19, 2007 Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh.

[6] Maierbrugger, Arno. „Pitsuwan Aims at Role in Thai Government“. Investvine (18-yanvar 2013-yil). 2013-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.

[7] „Company Overview of Asia Foundation“. Bloomberg. Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.

[8] „Surin Pitsuwan dies at 68“. Bangkok Post (30-noyabr 2017-yil). Qaraldi: 15-dekabr 2017-yil.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]