Suva (yaponcha: 諏訪市 Suva-shi?) Yaponiyaning Nagano prefekturasida joylashgan shahardir. 2019-yil 1-mart holatiga koʻra 20698 xonadonda 48.972 nafar aholi istiqomat qilgan[1] va aholi zichligi har kvadrat kilometrga 452 kishidan toʻgʻri keladi. Shaharning umumiy maydoni 109,17 kvadrat kilometr (42,15 mi²) ni tashkil etadi.

Suva

諏訪市
Shahar
Skyline of Suva
Suva
Bayroq
Suva
Gerb
36°2′20.9″N 138°6′50.5″E / 36.039139°N 138.114028°E / 36.039139; 138.114028
Mamlakat Yaponiya
{{{mintaqa_turi}}} Chubu viloyati
Asos solingan 1-aprel 1889-yil
Maydon 109.17 km2 (42.15 kv mi)
Rasmiy til(lar)i yapon
Aholisi
 (2019-yil mart)
48 972
Zichligi 450 kishi/km2
Vaqt mintaqasi UTC+9:00
Telefon kodi 0266-52-4141
Suva xaritada
Suva
Suva
Olti yilda bir marta oʻtkaziladigan Suva- taishadagi Onbashira

Tarixi

tahrir

Suva koʻli qirgʻoqlarida hech boʻlmaganda yapon paleolit davridan buyon yerlik aholi yashab kelmoqda. Suva sulolasi bu hududni Nara davridan beri boshqargan va bu hudud Edo davridagi Tokugava syogunati davridagi Suva domenining qal’a shahri va Koshu Kaido shossesida post stansiyasi sifatida rivojlangan. 1889-yil 1-apreldagi Meiji restavratsiyasidan keyingi kadastr islohotlarida Kamisuva qishlogʻi tashkil etildi. Kavasuva 1891-yil 20-aprelda shaharcha maqomiga koʻtarildi. Shiga va Toyoda (Suva tumanidan) qishloqlari bilan birlashgandan soʻng, Kamisuva 1941-yil 10-avgustda shahar maqomiga koʻtarilib, oʻz nomini Suvaga oʻzgartirdi.

Geografiyasi

tahrir

Suva Nagano prefekturasining markazida joylashgan boʻlib, shimol va gʻarbda Suva koʻli bilan oʻralgan, prefektura poytaxti Nagano shahridan taxminan 100 kilometr janubda va Tokio yoki Nagoya markazidan esa mashinada ikki soatlik yoʻl uzoqlikda joylashgan.

Atrofdagi munitsipalitetlar

tahrir

Iqlimi

tahrir

Shahar issiq va nam yoz hamda nisbatan yumshoq qish bilan tavsiflangan iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Dfa). Suvada oʻrtacha yillik harorat 11.4 °C (52.5 °F) ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1,301.5 mm (51.24 in) boʻlib, eng seryogʻin oy iyul hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 24.1 °C (75.4 °F) atrofida va eng past harorati yanvarda, taxminan −1.1 °C (30.0 °F) boʻladi.

Suva (1991−2020) iqlimi
Koʻrsatkich Yan Fev Mart Apr May Iyun Iyul Avg Sen Okt Noy Dek Yil
Mutlaq maksimal, °C 16,9 17,7 22,9 29,2 31,0 32,5 34,8 35,5 33,2 28,7 22,9 19,7 35,5
Oʻrtacha maksimal, °C 3,8 5,1 9,8 16,1 21,5 24,5 28,2 29,5 24,7 18,5 12,7 6,8 16,8
Oʻrtacha harorat, °C −1,1 −0,2 4,0 10,0 15,5 19,3 23,2 24,1 19,8 13,4 7,3 1,9 11,4
Oʻrtacha minimal, °C −5,5 −5 −1 4,4 10,2 15,2 19,6 20,3 16,2 9,4 2,7 −2,4 7,0
Mutlaq minimal, °C −20,9 −23,1 −16,5 −7,3 −0,7 4,1 10,3 9,7 2,7 −2,4 −7 −15,6 −23,1
Yogʻingarchilik meʼyori, mm 43,3 50,6 89,0 92,8 111,7 155,1 194,0 140,8 176,9 136,8 69,0 41,6 1 301,5
Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi[2][3]

Demografiyasi

tahrir

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[4], Suva aholisi 2000-yilda eng yuqori choʻqqiga chiqqan va shu vaqtdan beri kamayib bormoqda.

Aholining oʻsishi
YilAholi±%
194037,547—    
195042,693+13.7%
196044,035+3.1%
197048,125+9.3%
198050,558+5.1%
199052,464+3.8%
200053,858+2.7%
201051,211−4.9%
202048,729−4.8%

Hukumat

tahrir

Suva shahrida toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer hamda 15 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakli mavjud.

Iqtisodiyoti

tahrir

Suva hududi Naganoning yetakchi sanoat markazi boʻlib, bir vaqtlar Yaponiyada oʻzining yuqori darajada rivojlangan nozik mashinasozlik sanoati sababli ham „Sharq Shveysariyasi“ nomi bilan tanilgan[5]. Seiko Epson korporatsiyasi, axborot bilan bogʻliq uskunalar va Seiko soatlari ishlab chiqaruvchisi, bosh qarorgohi Suva shahrida joylashgan[6]. Bu hudud, shuningdek, issiq buloq kurortlari bilan ajralib turadigan mashhur sayyohlik maskani ham hisoblanadi.

Taʼlim tizimi

tahrir

Suvada yettita davlat boshlangʻich maktabi va shahar hukumati tomonidan boshqariladigan toʻrtta davlat oʻrta maktabi shuningdek, Nagano prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan ikkita davlat oʻrta maktabi va bitta oʻrta/yuqori maktab faoliyat yuritadi. Yaponiya Qizil Xoch Jamiyatining Suva hamshiralik maktabi ham shaharda bunyod etilgan.

Braziliyaning Colégio Sal e Luz maktabi ilgari Suva shahrida joylashgan edi[7]. Keyinchalik u Okayaga koʻchirib oʻtkazildi[8].

Transporti

tahrir

Temir yoʻl

tahrir

Magistral yoʻl

tahrir
  •   Chūō tezkor yoʻli
  • Milliy yoʻnalish 20

Xalqaro munosabatlar

tahrir

Mahalliy diqqatga sazovor joylar

tahrir
  • Takashima qal’asi (高島城 Takashima-jō). Qal’a, shuningdek, „Suvaning suzuvchi qal’asi“ (諏訪の浮城 Suva-no-uki-shirō) yoki Shimazaki qal’asi (島崎城 Shimazaki-jō) nomi bilan ham tanilgan.
  • Sunritz Hattori sanʼat muzeyi
  • Onbashira (soʻzma-soʻz „hurmatli jurnal“ degan) festivali har olti yilda bir marta (yoʻlbars va maymun yillarida) oʻtkaziladi. Tadbir doirasida tepaliklardagi juda katta daraxtlar kesilib, vodiyga tushiriladi, ularni arqon bilan tortib, tepaliklardan pastga olib tushiladi. Oʻz jasoratini koʻrsatish uchun oʻsha yerdagi yigitlar yon bagʻirlardan irgʻib tushayotgan xodalarga minib olishadi.

Ommabop ommaviy axborot vositalarida

tahrir

Suva Sayo Masudaning „Autobiography of a Geisha (Geyshaning tarjimai holi)“ asarining katta qismi uchun asosiy voqealar manzilgohi boʻlib xizmat qilgan.

Touhou loyihasidagi Sanae Kochiya, Kanako Yasaka va Suvako Moriya qahramonlari ham ayni shu hududdan kelib chiqqan holda tasvirlanadi.

Suvaning taniqli odamlari

tahrir

Yana qarang

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. Suwa city official statistics (Wayback Machine saytida 2021-03-05 sanasida arxivlangan)(yaponcha)
  2. „ja:観測史上1~10位の値(年間を通じての値)“. JMA. Qaraldi: 23-aprel 2022-yil.
  3. „ja:気象庁 / 平年値(年・月ごとの値)“. JMA. Qaraldi: 23-aprel 2022-yil.
  4. Suwa population statistics
  5. „Suwa Area, Web Site Shinshu“. Nagano Prefectural Government (26-noyabr 2001-yil). 2006-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-dekabr 2007-yil.
  6. "Head Office & Japanese Facilities."
  7. "Escolas Brasileiras Homologadas no Japão" ().
  8. "Escolas Brasileiras Homologadas no Japão" (Archive).
  9. 9,0 9,1 9,2 „International Exchange“ (inglizcha). List of Affiliation Partners within Prefectures. Council of Local Authorities for International Relations (CLAIR). 2017-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-noyabr 2015-yil.

Havolalar

tahrir