Tachat Oganesov
Tachat Amayakovich Oganesov(1922-yil 1-fevral, Armaniston, Leninakan viloyati – 1991-yil 14-may, Toshkent, Oʻzbekiston SSR, SSSR) – rangtasvirchi rassom, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi (1968).
| Tachat Amayakovich Oganesov | |
|---|---|
| Tavalludi |
1-fevral 1922-yil Armaniston, Leninakan viloyati |
| Vafoti |
14-may 1991-yil (69 yoshda) Toshkent, Oʻzbekiston SSR, SSSR |
| Fuqaroligi |
 SSSR |
| Taʼlimi | P.Benkov nomidagi Respublika rassomlik bilim yurti |
| Kasbi | rassom |
| Otasi | Amayak Ter-Xovhannisyan |
| Onasi | Margarita Ter-Oganesyan |
| Mukofotlari | O‘zbekiston SSRda xizmat ko‘rsatgan artist, |
Hayoti
tahrir1922-yil 1-fevralda Armanistonning Nalband togʻ qishlogʻida tugʻilgan (hozirgi Shirakamut)[1]. 1988-yil 7-dekabrda bu qishloqda zilzila boʻlib, vayron boʻlgan. Yuzlab odamlar oʻz uylari vayronalari ostida tiriklayin koʻmildi.
Uning bobosi Arakel Ter-Hovhannisyan ruhoniy boʻlgan. Farzandlariga yaxshi taʼlim berdi. Uning oʻgʻillaridan biri, boʻlajak rassomning otasi Amayak Ter-Xovhannisyan Qoraqlis shahrida tarix va matematika oʻqituvchisi boʻldi. 1929-yilda Amayak Ter-Govannisyan qatagʻonga uchradi. Uning rafiqasi olti farzandi bilan Toshkentga koʻchib oʻtadi. 1933-yildan Oʻzbekistonda P.Benkov nomidagi Respublika rassomlik bilim yurtini (1947) va Repin nomidagi Leningrad rassomlik, haykaltaroshlik va meʼmorlik institutini (1953) tugatgan[2]. Tachat Oganesov Xalq ijodiyoti uyida ishlagan va tahsil olgan. Urushning boshlanishi uni uzoq vaqt kasbidan uzoqlashtirdi. U zavodlarda qolipchi boʻlib ishlagan. 1944-yilda T.Oganesov maorif bilan shugʻullana oldi.
XX asrning 50-60-yillari Oʻzbekiston tasviriy sanʼati uchun yangi janrlarning rivojlanishi va milliy rangtasvir maktabining shakllanishi bilan xarakterlidir. R.Ahmedov , N.Qoʻziboev, V.Zelikov, M.Saidov, T.Oganesov kabi yangi avlod rassomlari paydo boʻldi. Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan rassom, professor Tachat Amayakovich Oganesov XX asrning ikkinchi yarmida Oʻzbekistonning taniqli portret rassomlaridan biriga aylandi.
Rassomning ijodiy rivojlanishiga uning I.E.Repin nomidagi Leningrad rassomlik, haykaltaroshlik va arxitektura institutidagi oʻqituvchilari: Viktor Mixaylovich Oreshnikov, Andrey AndreYevich Myilnikov va Yuriy Mixaylovich Neprintsev yordam berdi.
1953-yilda Oganesov I.E.Repin nomidagi Leningrad rassomlik, haykaltaroshlik va arxitektura institutini tamomlagan. „Paxta teruvchi ijodkorlar“ dissertatsiyasiga „aʼlo“ baho berilgan. Tachat Amayakovich 1953—1960-yillarda P.P.Benkov nomidagi Toshkent rassomlik bilim yurtida chizmachilik, naqqoshlik va kompozitsiyadan dars bergan. Shu bilan birga, u ijodiy sohada ishladi, shahar va respublika koʻrgazmalarida faol ishtirok etdi.
Tachat Oganesov 1991-yil 14-mayda vafot etgan va Do‘mbrobod qabristoniga dafn etilgan.
Ijodi
tahrir1954-yildan Toshkent teatr va rassomlik sanʼati institutida pedagog, professor (1984). U ijodini zamondoshlarining portretlarini, mehnat ahlini ulugʻlovchi, tabiat manzaralarini tarannum etuvchi polotnolar yaratishga bagʻishlagan, inson harakterini ochishda moyboʻyoqlarning rang va tuslaridan mohirona foydalanadi. „Yozuvchi S. Borodin“ (1956), „Konchi Mavlonov“, „Rassom I. Valdenberg va D. Ushakovlar“ (1959), „Haykaltarosh Makarov“ (1960), „Professor A. Asqarov“ (1975) va boshqa portretlari, „Paxtakorlar“ (1958), „Togʻdagi oqshom“ (1958), „Qoʻshiq“ (1965), „Choʻlda“ (1981), „Oqoltin“ (1982) va boshqa asarlari shular jumlasidan.[3]
50-yillarda chizilgan portretlarda u qahramonning ichki dunyosini ochish uchun majoziy talqinga murojaat qilgan. Rassom o‘zining asosiy e’tiborini kamtarin, mehnatkash, samimiy insonlar obrazlarini yaratishga qaratgan va 1950-yillarning oxirida “sotsialistik realizm” ruhidan xoli “Mehnat qahramonlari portretlari”, 1955-yilda esa „O‘g‘il“ lirik xarakterdagi asarlarini yaratdi.
Manbalar
tahrir- ↑ „В Академии художеств Узбекистана открылась выставка, посвященная 100-летию со дня рождения заслуженного деятеля искусств Узбекистана Тачата Оганесова“. www.kultura.uz. Qaraldi: 25-noyabr 2023-yil.
- ↑ „Мастера портретного жанра Узбекистана — Ч6. Тачат Амаякович ОГАНЕСОВ“. www.art-blog.uz. Qaraldi: 25-noyabr 2023-yil.
- ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
| Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |