Tamara Grigoryevna Abayeva (1927-yil 17-iyulda tugʻilgan, Xiva, Xorazm viloyati, Oʻzbekiston SSR, SSSR) – sovet oʻzbek va tojik tarixchisi, sharqshunos olimi, tarix fanlari doktori[1][2][3][4].

Tamara Grigoryevna Abayeva
Tavalludi 17-iyul 1927-yil
Xiva Xorazm viloyati, Oʻzbekiston
Istiqomat joylari Oʻzbekiston bayrogʻi Oʻzbekiston
Sohasi tarix, Sharqshunoslik
Taʼlimi Markaziy Osiyo davlat universiteti OʻzMU

Biografiyasi

tahrir

Tamara Grigoryevna Abaeva 1927-yil 17-iyulda Xiva shahrida (hozirgi Oʻzbekiston Respublikasi Xorazm viloyati Xiva tumani markazi) ishchi Grigoriy Abayev oilasida tugʻilgan[4].

1951-yilda Toshkent shahridagi Oʻrta Osiyo Davlat universiteti (OʻZMU)ning Sharqshunoslik fakultetini tamomlagan[1].

1956-yildan Oʻzbekiston FA Sharqshunoslik instituti (hozirgi Abu Rayxon Beruniy nomidagi) ilmiy xodimi lavozimida faoliyatini davom ettirgan[1].

1961-yilda „ Badaxshon tarixi ocherklari“ mavzusida tarix fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun, 1990-yilda „XIX asr oxiri XX asr boshlarida Afgʻonistonning Pomir-Hinduqush oʻlkasining tub xalqlari“ mavzularida doktorlik dissertatsiyasini muvaffaqiyatli himoya qilgan[1][2][3].

T. G. Abayevaning 70 ga yaqin ilmiy maqolalari nashr etilgan boʻlib, asosiy asarlari qatorida: „Badaxshon tarixi ocherklari“ (1964), „XIX asr oxiri – XX-asr boshlarida Afgʻonistonning Pomir-Hindukush mintaqasi“ (1987), „19-asr oxiri 20-asr boshlarida Afgʻonistonning Pomir-Hindukush mintaqasining kichik xalqlari“ (1990); Miliband S. D. manbalari asosida tuzilgan „Bio-bibliografik lugʻat“(1995). Shuhrat Qodirov. Ruscha-Turkiston tarixiy lugʻati 2-jild. Qoʻlyozma, Oslo, 2004-yil va boshqalarni keltirish mumkin.

Arxiv hujjatlari <...> umumiy toʻplamga birlashtirildi. Ellikta hujjat Pomir masalalariga tegishli. <...> Mazkur toʻplamdagi yigirma ikkita hujjat ismoiliylikka bagʻishlangan. Ular orasida Ogʻaxonning oʻn bir ferman (toj. Farmon – diniy farmon) tarjimalarining noyob toʻplami bor. Toʻplam nashr etilmagan, faqat qoʻlyozma holida Xorugʻdagi arxiv boʻlimida, Tojikiston SSR Fanlar akademiyasi Tarix va arxeologiya institutida, Oʻzbekiston SSR Markaziy davlat boshqarmasida va akademik B. Gʻofurovda saqlanadi. Afsuski, oʻsha paytda SSSR Fanlar akademiyasi Sharqshunoslik institutining Leningrad filialiga topshirilgan nusxa qayerdadir gʻoyib boʻldi. A. V. Stanishevskiyning soʻnggi xizmat safari davomida amalga oshirilgan ishlari toʻgʻrisidagi xulosa hisobotining taqdiri yanada achinarli edi. Haydar-Sho Muborak Zode va Dodo Xudo Qadam Sho-zoda bilan Shugʻnon va Vaxon tarixi boʻyicha suhbatlar yozuvlari bor edi, <...> Xulosa hisoboti yigirmaga yaqin bosma varaqlarda tuzilgan va N. P. Gorbunov tomonidan qayta nashr qilish uchun olingan edi. Gorbunovning fojiali oʻlimi qoʻlyozma qayerda yoʻqolganligini aniqlashga ham imkon bermadi[5]. Amalga oshirilgan ishlar xotirasida faqat A. V. Stanishevskiyning kundaliklaridagi yozuvlari qoldi.

Tanlangan asarlari va baʼzi nashrlari

tahrir

Kitoblar

tahrir
  • Pamiro-Gindukushskiy region Afganistana v konse XIX nachale XX veka[6]
  • Abaeva T. G. Malochislennie narodi Pamiro-Gindukushskogo regiona Afganistana v konse XIX nachale XX veka[7].

Maqolalari

tahrir
  • Abaeva T. G. Granitsi drevnego Bolora[8]
  • Abaeva T. G. Issledovaniya A. V. Stanishevskogo (Aziza Niallo) o Pamire[9]
  • Abaeva T. G. K voprosu ob arxaichnix sloyax kafirskoy mifologii. Afganistan (voprosi istorii, ekonomiki i filologii)[10]

Manbalar

tahrir

Adabiyotlar

tahrir