Tan Malaka

Tan Malaka Tan Malaka yoki Datuk Sutan Malakka (1897-yil 2-iyun – 1949-yil 21-fevral) indoneziyalik ozodlik kurashchisi, shuningdek, Murba partiyasi asoschisi va Indoneziya Milliy Qahramonlaridan biri edi.‌‌

Tan Malakaning tug'ilgan joyi

Uning asl ismi Ibrohim, lekin u bolaligida ham, kattaligida ham Tan Malaka nomi bilan tanilgan, sharafli va yarim olijanob ism unga onasining aslzodalaridan meros qolgan. U Gollandiyaning Sharqiy Hindistoni hukmronligi ostida bo'lgan G'arbiy Sumatraning Ellik shahar okrugidagi Nagari Pandam Gadang shahrida tug'ilgan. Uning tug'ilgan sanasi noaniq va manbadan manbaga farq qiladi, lekin 1894 — 1897-yillar oralig'ida bo'lishi mumkin. Uning otasi H.M. Ferma ishchisi Rasad Kanyago va qishloqdagi taniqli shaxsning qizi Rangkayo Sinah Simabur. Tan Malaka bolaligida ota-onasi bilan Sulikida yashagan, diniy bilimlarni o‘rgangan va pencak silat jang san’atini o‘rgangan. 1908-yilda Tan Malaka Fort-de-Kokdagi Kweekschool, hukumat o'qituvchilar maktabida o'qidi. Kweekschoolda Tan Malaka golland tilini o'rgandi va mohir futbolchiga aylandi. Ustozi G. X. Xorensmaning aytishicha, Malaka ba’zan itoatsiz bo‘lsa ham, u a’lochi edi. 1913-yilda o‘qishni tugatib, qishlog‘iga qaytib keldi. U chet elda o'qishni davom ettirish uchun qishloqdan pul olishga muvaffaq bo'ldi va o'sha yili u Rotterdamga suzib ketdi.‌‌

Badiiy adabiyotda Tan Malaka

Patjar Merah Indoneziya laqabli Tan Malaka Medanda nashr etilgan bir nechta kichik romanlarning bosh qahramonidir. Romanlar Indoneziyaning Gollandiya mustamlakachiligidan mustaqilligi uchun kurashgan siyosiy faol Patjar Merahning sarguzashtlari haqida hikoya qiladi. Faoliyati tufayli u Indoneziyadan qochishga va xalqaro maxfiy politsiyaning nishoniga aylanishiga to'g'ri keldi. Patjar Merahning mashhur romanlaridan biri Matu Monaning "Spionnage-Dienst" nomli romanidir. Qizil patjar nomining o'zi baronessa Orczyning "Scarlet Pimpernel" asaridan kelib chiqqan bo'lib, u fransuz inqilobi qahramoni haqida hikoya qiladi. Ushbu hikoyalarda Tan Malakadan tashqari, Musso (Pol Mussotte sifatida), Alimin (Ivan Alminskiy), Semaun (Semounoff), Darsono (Darsnoff), Djamaluddin Tamin (Djalumin) va Soebakat (Soe Beng) kabi boshqa PKI va PARI shakllari ham uchraydi. Bu uydirma hikoyalar Indoneziyada, ayniqsa Sumatrada Tan Malaka afsonasini mustahkamlashga hissa qo'shgan. Keyinchalik, islohotdan so'ng, Tan Malakaning hayot yo'lidan hikoya qiluvchi ikkita roman paydo bo'ldi. Dastlabki uchta kitobni Matu Mona yozgan, to'rtinchi va beshinchisi esa Yusdja tomonidan yozilgan. Oltinchi va yettinchi romanlar hali ham mos ravishda Piter Dantovski va Hendri Teja tomonidan yozilgan.

Manbalar

https://id.m.wikipedia.org/wiki/Tan_Malaka

Havolalar

https://id.m.wikipedia.org/wiki/Tan_Malaka