Toba (yaponcha: 鳥羽市 Toba-shi?) Yaponiyaning Mie prefekturasida joylashgan shahardir. 2021-yil 31-iyul holatiga ko‘ra, shaharda 8328 ta xonadonda 17741 nafar aholi istiqomat qiladi va aholi zichligi har kvadrat kilometrga 170 nafarni tashkil qiladi[1]. Shaharning umumiy maydoni 107,34 kvadrat kilometr (41,44 mi²) ga teng.

Toba

鳥羽市
Shahar
Skyline of Toba
Toba
Bayroq
Toba
Gerb
34°28′52.8″N 136°50′36.3″E / 34.481333°N 136.843417°E / 34.481333; 136.843417
Mamlakat Yaponiya
Viloyat Kansai
Prefektura Mie
Hukumat
 • Mayor Kinʼichirō Nakamura
Maydon 107.34 km2 (41.44 kv mi)
Rasmiy til(lar)i yapon
Aholisi
 (2021-yil)
17 741 kishi
Zichligi 170 kishi/km2
Vaqt mintaqasi UTC+9:00
Telefon kodi 0599-25-1112
Toba xaritada
Toba
Toba
Toba shahar hokimiyati

Geografiyasi

tahrir

Toba uzoq sharqiy Mie prefekturasidagi Shima yarim orolining shimoli-sharqiy uchida, shimol va sharqda Tinch okeanining Ise koʻrfaziga qaragan hududida joylashgan. Bu hudud ustritsa va madaniy marvaridlar yetishtirishi bilan mashhur. Butun shahar hududi Ise-Sima milliy bogʻi chegaralarida oʻrnashgan.

Toba Ise koʻrfazidagi koʻplab orollarni boshqaradi, ulardan eng muhimlari quyidagilardir:

Qoʻshni munitsipalitetlar

tahrir

Mie prefekturasi

Iqlimi

tahrir

Toba nam subtropik iqlimga ega (Köppen Cfa), yozi issiq hamda qishi salqin va qor yogʻmaydi. Tobada oʻrtacha yillik harorat 15.6 °C (60.1 °F) ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 2,428.5 mm (95.61 in) eng seryogʻin oy sentyabr hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 26.9 °C (80.4 °F) atrofida va eng past harorati yanvarda, taxminan 5.2 °C (41.4 °F) boʻladi.

Toba (1991−2020) iqlimi
Koʻrsatkich Yan Fev Mart Apr May Iyun Iyul Avg Sen Okt Noy Dek Yil
Mutlaq maksimal, °C 18,2 21,4 24,1 28,7 32,6 35,2 37,0 38,3 36,6 30,4 25,6 24,5 38,3
Oʻrtacha maksimal, °C 8,9 9,5 13,2 18,6 23,0 25,9 30,0 31,2 27,4 21,9 16,5 11,4 19,8
Oʻrtacha harorat, °C 5,2 5,5 8,6 13,7 18,2 21,7 25,8 26,9 23,5 18,1 12,6 7,6 15,6
Oʻrtacha minimal, °C 1,6 1,7 4,3 9,0 13,7 18,2 22,5 23,5 20,3 14,6 8,7 3,7 11,8
Mutlaq minimal, °C −5,2 −4,9 −2,9 −0,2 5,5 11,4 15,6 17,4 12,4 5,8 −0,5 −3,4 −5,2
Yogʻingarchilik meʼyori, mm 82,4 90,2 174,3 212,2 256,3 264,3 204,6 187,0 399,0 330,1 141,9 86,4 2 428,5
Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi[2][3]

Demografiyasi

tahrir

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[4], Toba aholisi soni soʻnggi 30 yil ichida tez sur’atlarda kamaydi.

Aholining oʻsishi
YilAholi±%
192024,64—    
193023,632−4.1%
194024,488+3.6%
195030,222+23.4%
196030,521+1.0%
197029,462−3.5%
198028,812−2.2%
199027,32−5.2%
200024,945−8.7%
201021,413−14.2%

Tarixi

tahrir

Zamonaviy Toba hududi Jomon davridan oldingi davrlarda ham doimiy ravishda rivojlanib kelgan. Sengoku davrida bu hudud qaroqchilar nazorati ostida edi, ulardan Kuki Yoshitaka (Nakiri tumanidan) hukmdor sifatida paydo boʻldi. Mahalliy dengiz qirgʻoqlarida hukmronlik qilgandan soʻng, u Tobani oʻzining poytaxti qilib belgiladi va u yerda qal’a qurdi. Tokugava syogunati ostida, qal’a Toba domenining markaziga aylandi. Edo davrida Toba savdo porti, Osaka va Edo oʻrtasidagi yuk tashish porti sifatida gullab-yashnagan.

Toba shahri 1889-yil 1-aprelda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining oʻrnatilishi bilan yaratilgan. Toba 1954-yil 1-noyabrda Shima tumanidagi yettita qoʻshni qishloq bilan birlashib, shahar maqomiga koʻtarildi.

Hukumat

tahrir

Toba toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer hamda 14 aʼzodan iborat bir palatali shahar kengashiga ega boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega. Toba Mie prefekturasi assambleyasiga bir aʼzo qoʻshish imkoniyati mavjud. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining Mie 4-okrugi tarkibiga kiradi.

Iqtisodiyot

tahrir

Tijorat baliq ovlash, shu jumladan yetishtirilgan marvaridlar va turizm mahalliy iqtisodiyotda muhim rol oʻynaydi.

Taʼlim tizimi

tahrir

Tobada toʻqqizta davlat boshlangʻich maktabi va shahar hukumati tomonidan boshqariladigan beshta davlat oʻrta maktabi hamda Mie prefekturasi boshqarmasi tomonidan boshqariladigan bitta davlat yuqori taʼlim maktabi faoliyat yuritadi. Toba Milliy Dengiz Texnologiyalari Kolleji Yaponiyadagi beshta dengiz texnologiyalari kollejlaridan biri boʻlib, u Deck ofitser, Dengiz muhandisligi va dengiz taʼlimi bilan bogʻliq boshqa ilgʻor dasturlar kabi dengiz savdo dasturlarida taʼlim olishlikni taklif qiladi[5]. Sugashima dengiz biologik laboratoriyasi — Nagoya universiteti Oliy fanlar maktabi singari Toba shahrida joylashgan.

Madaniyati

tahrir

Toba shahri Yaponiyada eng koʻp gʻavvoslarga ega. „Toba va Shima, gʻavvoslarni uchratish mumkin boʻlgan shaharlar“ boʻlib, yapon merosining 73-hikoyasi sifatida belgilangan[6].

Transport

tahrir

Temir yoʻl

tahrir

  JR Tokai — Sangu liniyasi

  • Toba

  Kintetsu temir yoʻli — Toba liniyasi

  • Ikenoura — Toba

  Kintetsu temir yoʻli — Shima liniyasi

  • Toba — Nakanogō — Shima-Akasaki — Funatsu — Kamo — Matsuo — Shiraki

Magistral yoʻl

tahrir
  • Iseshima osmon chizigʻi
  • Milliy yoʻnalish 42
  • Milliy yoʻnalish 167
  • Milliy yoʻnalish 259
  • Ise-van paromi

Mahalliy diqqatga sazovor joylar

tahrir
  • Mikimoto Pearl oroli
  • Toba akvariumi
  • Toba qal’asi
  • Toba dengiz xalq muzeyi

Qardosh shahar munosabatlari

tahrir

Tobaning taniqli odamlari

tahrir

Havolalar

tahrir

Manbalar

tahrir