Tsinandali
Tsinandali (gruzincha: წინანდალი) — Gruziyaning Kaxeti viloyatidagi Telavi munisipalitetiga qarashli boʻlgan qishloq.
Tsinandali gruzincha: წინანდალი | |
|---|---|
| Qishloq | |
 | |
| 41°53′41″N 45°34′32″E / 41.89472°N 45.57556°E | |
| Mamlakat | Gruziya |
| Munisipalitet | Telavi munisipaliteti |
| Aholisi (2014) |
2 675[1] |
| Milliy tarkib | Gruzinlar 99,4 %[2] |
| Vaqt mintaqasi | UTC+4 |
| Telefon kodi | +995 |
| Avtomobil kodi | GE |
|
| |
Tsinandali Gombori togʻining shimoliy-sharqiy yonbagʻrida, dengiz sathidan 560 m balandlikda, Telavidan 10 km va Tbilisidan 79 km sharqda joylashgan. Qishloq yonidan Alazani daryosi oqadi. Shuningdek, Chavchavadzening mulki va Tsinandali oq sharobi bilan mashhur.[3][4][5][6]
Tarixi
tahrir
Aleksandr Chavchavadze Tsinandalini otasi knyaz Garsevandan meros qilib oldi. Tsinandalining yangi egasi hisoblanmish Aleksandr, bu maskanni taʼmirlab, yangi uy va manzarali bogʻ barpo etdi (1835). Chavchavadze tez-tez mehmonlarni, shu jumladan, chet ellik mehmonlarni (Griboyedov[7], Pushkin, Lermontov, Odoyevskiy va Aleksandr Dyumas bu joyda boʻlgan)[8] qabul qilib, ularni musiqa, xushchaqchaq suhbat va, xususan, ishlab chiqarilgan mayda vinolar bilan xushnud etgan. Yevropalik sharob buyurtma beruvchilar bilan tanish boʻlgan Chavchavadze mamlakatdagi eng yirik sharob zavodini qurdi hamda u yerda Yevropa va koʻp asrlik gruzin vinochilik anʼanalarini birlashtirdi. Quruq oq Tsinandali sharobi Tsinandalining ramziga aylandi.[9]
Chavchavadzega tegishli boʻlgan qishloq 1854-yil 2-iyulda Imom Shomil togʻli hududlarining reydidan ancha aziyat chekdi. Hujumchilarga Shomilning oʻgʻli Gʻozi-Muhammad buyruq bergan. Hujumchilar mol-mulklarni talon-toroj qilib, Aleksandrning oʻgʻli shahzoda David Chavchavadzening rafiqasini, uning beva singlisi Varvara Orbeliani, ularning farzandlari va koʻplab qarindoshlarini oʻgʻirlashdi. Ushbu voqea nafaqat Rossiyada, balki Gʻarbda ham kuchli rezonans tugʻdirdi. 1855-yil 22-martda uzoq muzokaralardan soʻng, asirlarni Shomilning oʻgʻli Jamoliddin va 40 000 rubl kumush evaziga ozod etishga kelishdilar.[10]
David Chavchavadze vafotidan soʻng (1884) Rossiya jamoat bankining qarzini toʻlamaganligi sababli, mulk imperator oilasining mulkiga oʻtdi. Tsinandalidagi uy esa arxitektor A. G. Ozerov loyihasiga binoan rekonstruksiya qilindi. Tsinandali bogʻi 1887-yilda taʼmirlanib, 1917-yilda davlat mulkiga aylandi.
1947-yilda mulkda muzey tashkil etildi.[11]
Manbalar
tahrir- ↑ „მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014“. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). Qaraldi: 27 ივლისი 2016.
- ↑ Ethnic composition of Georgia 2014
- ↑ ღვინო ,,წინანდლის" წარმოების მიკროზონა(gruz.)
- ↑ Prince Alexander Chavchavadze Tsinandali Estate wine commercial
- ↑ Вино в Цинандали: винодельня при Усадьбе Чавчавадзе
- ↑ „БРЭ. Тифлисская губерния. Виноделие (в т. ч. хозяйства удельного ведомства Цинандали, Напареули)“. 2020-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 5-oktyabr.
- ↑ Александр Грибоедов: «Спешите в Тифлис, не поверите, что за роскошь!»
- ↑ Грустная красота усадьбы княжеского рода Чавчавадзе
- ↑ Goldstein, Darra (1999), The Georgian Feast: The Vibrant Culture and Savory Food of the Republic of Georgia, p. 53. University of California Press, ISBN 0-520-21929-5.
- ↑ Gammer, Moshe (1992), Muslim resistance to the tsar, pp. 272-4. Routledge, ISBN 0-7146-3431-X.
- ↑ Дом-музей Александра Чавчавадзе в Цинандали