Uqba ibn Amir al-Juhani (arabcha: عقبة بن عامر الجهني‎; 677/678-yillarda vafot etgan) islom paygʻambari Muhammadning sahobasi, 665–667-yillarda Umaviylarning Misrdagi hokimi boʻlgan va shu viloyatda vafot etgan.

Uqba ibn Amir
Misr hokimi
Mansab davri
665 – 667
Oʻtmishdoshi Utba ibn Abu Sufyon
Vorisi Maslama ibn Muhallad
Shaxsiy maʼlumotlari
Vafoti 677/678
Fustat
Otasi Amir al-Juhaniy

Hayoti

tahrir

Uqba ibn Amir Suriya va Arabiston shimoli-gʻarbiy qismida yashovchi Qudaʼa ittifoqining Juhayna qabilasidan boʻlib[1], islom paygʻambari Muhammadning mashhur sahobasi va uning yuk tashuvchi chorvadori boʻlgan[1]. U, shuningdek, shoir ham boʻlib, yozuvchilik mahorati bilan mashhur edi[1]. Uqba ibn Amir Qur’onni ilk marotaba oʻqiganlardan biri sifatida shuhrat qozongan[1]. Uqba bir qancha hadislarni rivoyat qilgan[1].

Birinchi fitnada Uqba ibn Amir doʻsti Muoviya ibn Abu Sufyonning xalifa Aliga (h. 656–661) qarshi faol tarafdori boʻlgan (h. 656–661)[1]. Muoviya 661-yilda xalifa boʻlgach, Uqbani Misr hokimi etib tayinlagan[1]. IX asr tarixchisi Tabariyning yozishicha, 664-yilda xalifaning vafot etgan ukasi Utba ibn Abu Sufyonning oʻrniga[2] 668–669-yillarda Uqba Misrning arab qoʻshinlariga Madina qoʻshinlari bilan birga Vizantiya hududiga qilgan dengiz bosqinida boshchilik qilgan[3]. Keyinchalik uning oʻrniga 669-yilda Maslama ibn Muhallad al-Ansoriy hokim etib tayinlangan[2].

Uqba ibn Amir 677–678-yillarda Misrda vafot etgan[1]. Fustat yaqinidagi Qarafa al-Kubro qabristonida uning qabri ustiga faxriy qabr qurilgan. XIV asrda bu joy Mamluklar davrida Misr musulmonlari tashrif buyurgan bir nechta ziyoratlardan biri edi[4].

Manbalar

tahrir

Adabiyotlar

tahrir
Oldingisi Misr hokimi
664–669
Keyingisi