Vikipediyaga berilib ketgan, taqdirini Vikipediya bilan bogʻlagan, vikiman (Homo wikiaddictus) – Vikipediyaga yoki boshqa viki loyihalargagiyohvandlik misoli oʻrgangan kishi.
Keng tarqalgan koʻrinishlaridan biri – jabrlanuvchining Vikipediya maqolalarini oʻrtacha odamga qaraganda ancha tez oʻqishi yoki tahrirlashidir. Yana bir umumiy xususiyati – Vikipediya oxirgi oʻzgarishlar boʻlimiga doimiy ravishda ochiq boʻlgan veb-brauzer tez ochish havolasini (yoki kuzatuv roʻyxatini havolasini) ish stoliga joylashtirib qoʻyishdir. „Tasodifiy maqola“ tugmasini tez-tez bosib turuvchilar ham, oʻzlari qiziqib qolgan foydalanuvchilarning tahrirlarini cheksiz kuzatib boruvchilar ham vikigoliklardir. Ushbu kasallik, har qanday giyohvandlik kabi, jabrlanuvchi hayotining boshqa barcha sohalarida mahsuldorlikning jiddiy pasayishiga olib kelishi mumkin. Shuning uchun ular Vikipediyaga mukkasidan ketganlar deb ataladi. Ularni masxara qilish va chetga surib qoʻyish kerak emas.
2001-yil yanvar oyidaVikipediyaning yaratilishidan boshlab, unga akademiklardan tortib, shunchaki zerikkan odamlar va umuman olganda, yuqori aqliy qobiliyatga ega boʻlgan odamlar hissa qoʻsha boshladi.
Muqobil giyohvandlik – „vikistalking“dir.
Vikistalkerlar tahrirlash odatidan xalos boʻlishgan. Ular daqiqali oʻzgarishlarni ham tomosha qilishdan zavqlanishadi. Doimiy ravishda Yangi sahifalarni tekshiradilar.
Vikigoliklarni koʻpincha „botanik“ deb atashadi, bu atama salbiy maʼnoda ishlatiladi. Haqiqatan, ular qancha koʻp maqolalarni oʻqib, miyalariga singdirsa, shuncha super-sapiens boʻlib boradi.
Siz Vikipediyadagi maqolalarni oddiy odamga qaraganda koʻproq oʻqiysiz.
Siz Vikipediyaga muntazam tahrirlar qilishni boshlaysiz.
Sizda bir yoki bir nechta boshqa Vikipediyalar yoki boshqa Vikimedia loyihalarida hisob qaydnomangiz bor.
Vikigolikning olam haqidagi tasavvuri Vikigolik O. Henry tomonidan 2022-yili MediaWiki mavzusi ostida qilingan qaydlar.Siz hayotingizda muhim boʻlgan narsalarni kechiktirasiz.
Juma kuni kechqurun sahifalarni tahrirlayotganingizni tushunasiz.
Siz kundalik hayotda Vikipediya haqida tez-tez gapirasiz.
Siz allaqachon "Vikipedigolizm belgilari" roʻyxatini tahrir qilgansiz.
Siz "Vikipedigolizm belgilari" roʻyxatini tahrir qilganligingizni inkor etasiz, siz tahrir qilganingiz aniq boʻlsa ham.
Mualliflik huquqi toʻgʻrisidagi qonunlarni buzishdan qoʻrqib, GIF-larni ijtimoiy tarmoqlarda baham koʻrishdan qochasiz.
Siz elektron pochta qayd yozuvingizdagi yuborilgan xatlarni yangilash mumkin deb oʻylab tahrirlashga harakat qilasiz.
Siz elektron pochta qutingizdan koʻra koʻproq kuzatuv roʻyxati va munozara sahifangizni tekshirasiz.
Sizning bosh sahifangiz sifatida xatchoʻplangan Asosiy sahifangiz bor.
Siz xatlarni ~~~~ bilan yakunlayotganingizni koʻrasiz va apostroflar bilan kursiv va qalin xabarlarni yozishga harakat qilasiz.
Siz har doim barcha turdagi matnlarni vikifikatsiyalanganligini tekshirasiz.
Kundalik hayotda egri apostroflarni qoʻshtirnoq belgilar bilan almashtirishga harakat qilasiz.
Tanaffuslaringizning koʻp qismini ovqat yeyish, maktab ishlarini bajarish yoki doʻstlar bilan muloqot qilish oʻrniga Vikipediyani tahrirlashga sarflaysiz.
Siz oʻqiyotgan kitobingizning chetiga muntazam ravishda {{fact}} yoki {{cn}} deb yozasiz[manba kerak].
Mahalliy yangiliklaringizdagi xatolarni tuzata olmasangiz, xafa boʻlasiz, bir vaqtning oʻzida buni qila olmaganingizdan xursand boʻlasiz, chunki u foydalanuvchi tomonidan yaratilgan kontentni oʻz ichiga olgan ishonchsiz manba boʻladi.
Biror narsani tushuntirishga harakat qilganingizda, sizda "[[]]" bilan vikihavolalar qoʻshish istagi paydo boʻladi.
Kitob va jurnallarda koʻk rangdagi tahrirlash belgilarini topa olmasangiz, dovdirab qolasiz.
Siz „bosh kiyimimning nufuzli manbasi bormi?“ degan savolni oʻzingizga berishingiz mumkin.
Siz tasodifan boshqa odamlarga „foydalanuvchilar“ deb murojaat qilasiz.
Boshqa veb-saytlardagi sharhlaringizni tasodifan ~~~~ bilan tugatasiz. Real hayotda aytgan gaplaringizni ~~~~ bilan tugatishga harakat qilasiz.
Siz shaxsiy muloqotingizda sana va vaqtga rioya qilishni boshlaysiz.
Sizning antropomorfik Vikipediya haqida orzularingiz bor.
Siz antropomorfik Vikipediya haqida xayol qilasiz (buni kim qoʻshgan?) (jiddiy, buni kim qilgan? Men ularga mukofot bermoqchiman :D)
Agar siz bilmagan bir narsa xayolingizga kelib qolsa, Vikipediya sahifasi bor-yoʻqligini bilish uchun eng yaqin kompyuterni qidirasiz.
Agar shunday boʻlsa, siz ishtiyoq sizni jalb qilgunga qadar qilgan ishingizdan voz kechasiz va mavzuni bilasizmi yoki yoʻqmi, sahifani obsesif tarzda tahrirlaysiz. Agar shunday boʻlmasa, sizda mavjud boʻlgan har bir qogʻoz ensiklopediyani tekshirib koʻring va mavzu boʻyicha maʼlumot olish uchun olti xil qidiruv tizimini kiriting. Keyin siz ushbu mavzu boʻyicha uchta ekran yozishni davom ettirasiz va u haqida ming yildan keyin boshqa mavjudot hech qachon koʻrmaydigan yoki oʻylamaydigan maqola yaratasiz.
Siz soatingizni oʻzingizning vaqt mintaqangizga emas, balki UTCga mos ravishda oʻzgartirasiz, chunki bu osonroq.
Hujjatlarni Vikipediyadagi maqolaga oʻxshash tarzda stilize qilasiz.
Siz WikiLadders oʻyinini oʻynashni boshlaysiz – ikkita tasodifiy maqola ochib, ulardagi havolalar yordamida birinchisidan ikkinchisiga oʻtishga harakat qilasiz…
…keyin orqaga qaytib, kamroq havolalar yordamida qayta urinib koʻrasiz.
Siz jurnallarni tahrirlashga harakat qilasiz.
Vikipediyadan qochish uchun Uncyclopediani tahrirlashga harakat qilasiz.
Siz muvaffaqiyatsizlikka uchraysiz va yana Vikipediyaga qaytasiz.
Siz oʻz hayotingizni Vikipediyaga xayriya qilasiz.
Siz Vikipediyani ochishdan oldin hech qachon eshitmagan mavzudagi maqola uchun havolalarni qidirish davomida muhim sanani oʻtkazib yuborasiz.
Siz ishga kech kelasiz va koʻzlaringiz charchagan koʻrinadi.
Kutubxonachilar sizni ismingizni yaxshi bilishadi.
Siz real hayotda koʻp soʻzlarga Wiki qoʻshasiz va Oksford universiteti nashriga „wiki“ni rasmiy prefiks sifatida qoʻshishni talab qilib xatlar yuborgansiz.
Siz CamelCase usulidan faqat soʻzlar uchun foydalanasiz.
Muhokama sahifalarida paypoq qoʻgʻirchogʻingiz bilan suhbatlashasiz.
Sizning eng yaxshi doʻstingiz sizning paypoq qoʻgʻirchogʻingizdir.
Siz „paypoq qoʻgʻirchoq“qa oshiq boʻla boshlaysiz.
5-daraja
Haqiqiy hayot va Vikipediya aralashib keta boshlaydi (Ekzistensializm).
Doʻstlaringiz sizdan faqat Wiki muammolari haqida gapirishingizni bilib, sizdan qochishni boshlaydilar. Ularni Vikipediyaga aʼzo boʻlishga taklif qilish.
Siz Vikipediya:Mustaqil tadqiqotlarning taqiqlanganligi|original tadqiqotlar yoʻqligi tufayli olib tashlangan maqola uchun iqtiboslar qoʻshasiz.
Bir kun davom etadigan tahrirlar zanjirini boshlashdan oldin viki -ibodat qilasiz.
Siz dunyoning oxirini xohlaysiz, shuning uchun WP: Oxirzamondan tashqari sodir boʻlishi mumkin.
Biz Vikipediya ustidan ojiz ekanligimizni tan oldik; bizning hayotimiz boshqarib boʻlmaydigan holga kelgan edi.
Bizdan ham buyukroq bilim muallifi bizni aql-idrokka qaytara olishiga ishondi.
Biz tushunganimizdek, tahrir qilish va maqola yaratishga boʻlgan ishtiyoqimizni „Bilimlar muallifi“ ga topshirishga qaror qildik.
Oʻzimizning izlanuvchan va qoʻrqmas bilimlarimizni inventarizatsiya qildik.
Bilimlar muallifiga, oʻzimizga va boshqa insonga bizning faktik xatolarimiz va kamchiliklarimizning aniq tabiatini tan oldik.
Bilimlar muallifi barcha faktik kamchiliklarni bartaraf etishga tayyor edik.
Kamtarlik bilan bizni izlanish va oʻrganishda tirishqoq boʻlishga undab, kamchiliklarimizni bartaraf etishlarini soʻradi.
Biz tasdiqlanmagan mish-mishlarni tarqatish orqali zarar koʻrgan barcha shaxslarning (muharrirlar yoki maʼmurlar sifatida belgilangan) roʻyxatini tuzdik va ularning barchasini tuzatishga tayyor boʻldik.
Mumkin boʻlgan joylarda bunday odamlarga toʻgʻridan-toʻgʻri tuzatishlar kiritildi, agar bu ularga yoki boshqalarga zarar etkazishi mumkin boʻlsa.
Shaxsiy bilimlarni inventarizatsiya qilishni davom ettiramiz va agar biz xato qilsak, uni darhol tan olamiz.
Wiki ibodati va meditatsiyasi orqali Bilim Muallifi bilan ongli aloqamizni yaxshilashga intildik, chunki biz ularni tushunganimizdek, ularning biz uchun irodasini bilish va buni amalga oshirish uchun kuch uchun ibodat qildik.
Ushbu qadamlar natijasida maʼnaviy uygʻonganimizdan soʻng, biz ushbu xabarni Vikipediyaga etkazishga va barcha ishlarimizda ushbu tamoyillarni qoʻllashga harakat qildik.
Haqiqiy viki-giyohvandlikdan aziyat chekkan va oʻn ikki bosqichli dasturlar orqali shifo topganlarga hurmat va ehtirom bilan.
Odatdagidan xalos boʻlishni xohlovchilar oʻzlarini Klinikada tekshirishlari mumkin. Bu hazillardan zerikkan va shunchaki kim bilandir gaplashmoqchi boʻlganlar munozara sahifasini tekshirishni xohlashlari mumkin.
Kasallikka chalinish xavfi yuqori boʻlganlar hisob qaydnomasini yaratib, doimiy ravishda kompyuterga kirish imkoniga ega boʻlganlar va wiki gʻoyasini yoqtiradiganlardir. Editcountitis bilan kasallanganlar xakerlar, Linux foydalanuvchilari va Firefox ishqibozlari kabi yuqori xavf omillariga ega boʻlishi mumkin.
Vikipedigolikdan „siz toʻgʻri boʻlishni xohlaysizmi yoki baxtli boʻlishni?“ deb soʻralganida, ikkilanmasdan „toʻgʻri boʻlishni!“ deb javob beradi.
Bemor Vikipediyani „yoqtirib qoladi“. Ular asosiy sahifadan xatchoʻp sifatida foydalanadilar va maʼlumot olish uchun maqolalarga murojaat qilishadi. Bemor oʻzi maqolalarga hissa qoʻsha boshlaydi. Asosiy wiki belgilarini oʻrganadi. Bemor hozircha voz kechishi va oʻzini davolashi mumkin.
Bemor asosiy sahifani yoki ularning kuzatuv roʻyxatini xatchoʻplar sifatida ishlatadi. Boshqa onlayn faoliyatni kamaytiradi. Bemor Vikiloyihaga qoʻshilishi va maqolalarga katta hissa qoʻshishi mumkin, shuningdek maqoladan tashqarida tahrir qilishga urinib koʻrishi va nomfazolarini muhokama qilishi mumkin. Asosiy HTML va wiki belgilarini oʻrganadi. Bemor administrator boʻlishni soʻraydi va gʻurur bilan oʻz ordenlarini namoyish etadi. Koʻpchilik hali ham mavjud boʻlgan davolanishni rad etadi.
Bloklangan vikipedigoliklar tahrir qilish huquqidan mahrum boʻlganlaridan qattiq qaygʻurishlari maʼlum.
Bemor oʻzining kuzatuv roʻyxatidan bosh sahifa sifatida foydalanadi. Soʻnggi oʻzgarishlarni ham oʻrganishlari mumkin. Bemor kiyim yuvish, uyni tozalash va doʻstlar bilan gaplashish kabi boshqa „haqiqiy dunyo“ faoliyatini kamaytiradi. Tahrirlash koʻproq vaqtni oladi. Ular avtobusda, ishda, uyda va hatto yotoqda tahrirlashadi. Ular bir nechta Vikiloyihalarga qoʻshilishlari va koʻplab maqolalarga katta hissa qoʻshishlari mumkin. Maqola va munozara nomfazolaridan tashqarida jiddiy tahrir qilishga urinishlari mumkin. Bemor HTML va wiki belgilarini oʻrganadi. Vaqti kelib, administrator boʻladi. Bemor Vikipediyani tahrirlash uchun uchinchi tomon dasturiy taʼminotidan foydalanishi va koʻplab orden toʻplashi mumkin. Ushbu sahifani oʻqiyotganda, „mening Vikipediyaga qoʻshgan hissam juda muhim“ degan fikr keladi.
Bemor soʻnggi oʻzgarishlarni bosh sahifasi sifatida ishlatadi va yangi oʻzgarishlar muntazam tekshiradi. Ular „haqiqiy dunyo“ sogʻligʻi va Vikipediya bilan bogʻliq boʻlganlardan tashqari barcha boshqa faoliyatlarni kamaytiradi (va baʼzan birinchisini xavf ostiga qoʻyadi). Bemor bir nechta Vikiloyihalarga qoʻshiladi va koʻplab maqolalarga, shuningdek, Vikipediyaning asosiy ishiga katta hissa qoʻshadi. Ular HTMLni oʻzlashtiradilar va Uslublar qoʻllanmasini qayta yozadilar. Bemor byurokrat yoki Wikimedia fondi xodimi boʻlishni soʻraydi. Ular „xom“ Vikipediya tajribasini afzal koʻrgan holda, uchinchi tomon dasturlaridan qochishadi. Bemorda juda koʻp barnstarlar borki, ular ularni foydalanuvchi sahifasidan olib tashlashadi, chunki ular juda koʻp joy egallaydi va ularni foydalanuvchi sahifasining pastki sahifasiga joylashtiradi. Haddan tashqari rad etish mumkin va davolanish deyarli mumkin emas. Terminal bosqichlar – bu vikipediyachi Vikipediyada haddan tashqari koʻp vaqt sarflaydi va Vikipediyada sarflangan vaqt tufayli ovqatlanish, uxlash yoki yuvish uchun juda oz vaqt sarflashi mumkin.
Bemor Vikipediyaning qogʻoz versiyalarini nashr qilishni boshlashi va ulardan foyda olishga harakat qilishi mumkin.
Vikipediyaga chek qoʻymaganlar uchun qiziqarli narsalarni saqlab qolish uchun qiziqarli boʻlimga qoʻshilishni xohlashlari mumkin. Bundan tashqari, koʻproq Vikitiviyalarga eʼtibor bering. Misol uchun, „Mehmonxona Vikipediya“ va „Tirik qolish“ parodiyasi kabi qoʻshiqlarni yoʻqolgan va vayron boʻlgan hayotdan umidsizlik nolasi sifatida yozing.
Siz ham wikipatch davolash usulini sinab koʻrishingiz mumkin. Agar dahshatli favqulodda vaziyat yuzaga kelsa va barchasi muvaffaqiyatsiz boʻlsa, Vikipediya klinikasiga tashrif buyurishni oʻylab koʻring.
Siz troll tashkilotlariga qoʻshilishingiz mumkin, lekin u yerda siz juda oz tasalli topa olasiz, chunki trollar bir-birlarini ijtimoiy qoʻllab-quvvatlashga ega emas.
Ehtimol, eng samarali yechim bu sizning vikipedigolik qabul qilish, uni oʻzligingizning bir qismi sifatida qabul qilish va uni qadrlashdir. Faqat tan olmang – bu bilan maqtanmang! Agar boshqalar sizni vikipedixolik deb atasa, buni iltifot sifatida qabul qiling. Agar ular sizni trol deb atashsa va shunday boʻladi, unda nima boʻladi? Vikipediyangizni tarqating! Bu faqat yaxshi narsa! Bu yerda hammamiz trolmiz. Oxir-oqibat.
