Yonex Co., Ltd. (yaponcha: ヨネックス株式会社, Yonekkusu Kabushiki-gaisha; TYO: 7906) — Yaponiyaning sport anjomlari ishlab chiqaruvchi kompaniyasi. Yonex tennis, badminton, golf va yugurish uchun jihozlar hamda kiyimlar ishlab chiqaradi[1].

Yonex Co., Ltd.
Turi Ommaviy kompaniya
Tarmogʻi Sport anjomlari
Qachon asos solingan 1946 (78 yil avval) (1946) (1958 tarkibga kiritilgan)
Asoschi(lari) Minoru Yoneyama
Rahbariyat Ben Yoneyama (rais),
Kusaki Hayashida (prezident)
Mahsulot(lar)i Raketka, tennis to'pi, volan, golf klubi, atletik oyoq kiyimlar, sport kiyimlari, sumkalar, aksessuarlar
Shoʻba korxonalari
  • Yonex Corporation
  • Yonex UK Ltd.
  • Yonex GmbH
  • Yonex Taiwan Co., Ltd.
  • Yonex Canada Ltd.
  • Yonex Golf China Co., LTD
Vebsayti yonex.com

Uning ishlab chiqarilgan va tijoratlashtirilgan mahsulotlari qatoriga badminton, tennis (raketkalar, volanlar, toʻplar, sumkalar) va golf (klublar, sumkalar) uchun uskunalar kiradi. Yonex shuningdek, futbolkalar, kurtkalar, yubkalar, shortilar, taytalar va bosh kiyimlarni oʻz ichiga olgan sport poyabzali hamda kiyimlarini ishlab chiqaradi[1].

Tarixi

tahrir

Kompaniya 1946-yilda Minoru Yoneyama tomonidan baliq ovlash toʻrlari uchun yogʻoch tutqich ishlab chiqaruvchisi sifatida tashkil etilgan. Keyinchalik kompaniya plastik tutqichlar ixtirosi tufayli ushbu bozorni tark etishga majbur boʻldi. Bu Yoneyamaning texnologik taraqqiyotdan boshqa hech qachon ortda qolmaslik majburiyatiga olib keldi.

1957-yilda Yoneyama boshqa brendlar uchun badminton raketkalarini yasashni boshladi. 1961-yilga kelib, birinchi Yoneyama markali raketka ishlab chiqarildi va yana ikki yil ichida butun dunyo boʻylab tarqatish uchun eksport kompaniyasi yaratildi. 1969-yilda kompaniya alyuminiydan badminton raketkalarini ishlab chiqarishni boshlaganidan soʻng, xuddi shu texnologiyani 1971-yilda taqdim etgan tennis raketkasiga qoʻllash mumkinligini aniqladi. Kompaniya ikkala turdagi raketalar uchun grafit shaftalari bilan tajriba oʻtkazishni boshladi va ular golf klublari uchun ham foydali boʻlishi mumkinligini oʻylab topdi.

1982-yilda Yonex REX-seriyasida R-7 va R-10 raketalari bilan yangi katta oʻlchamli tennis raketkasi bilan chiqdi. Oʻsha paytda Martina Navratilova R-7 bilan oʻynagan va katta muvaffaqiyatga erishgan. Bir yil oʻtgach, R-22 bilan yangi Rexking seriyasi ishlab chiqildi. Navratilova keyinchalik 1990-yillarning boshlariga qadar oq RQ 180 keng korpusli raketkadan foydalangan.

 
Yonex reklama bannerlari 2013-yilgi badminton Fransiya ochiq chempionatida

Oʻsib borayotgan bozorni topib, Yonex korporatsiyasi (toʻliq shoʻba korxona) 1983-yil iyul oyida Kaliforniya, AQShning Torrance shahrida tashkil etilgan. 1992-yilda Yonex keng korpusli badminton raketkasi „Isometric 500“ ni taqdim etdi, bu raketa avvalgilariga qaraganda „koʻz yoshi tomchisi“ shaklidan biroz kaltaroq edi. Koʻproq „kvadrat“ bosh unga juda katta ajoyib sirtni berdi, bu esa toʻpni urish uchun kattaroq joy taqdim etadi. Raketka boshqa ishlab chiqaruvchilarni „kvadrat bosh“ yoki izometrik dizayndagi koʻrinishga ergashishga olib keldi.

Bosh kompaniya 1994-yilda Tokio fond birjasiga kiritilgan. Yonex oʻzini golf, tennis va badminton uskunalari boʻyicha jahon yetakchisi sifatida taʼriflaydi[2]. Yonex butun dunyodagi milliy badminton assotsiatsiyalari uchun kiyim-kechak taqdim etadi, masalan, Malayziya Badminton Assotsiatsiyasi, Badminton Shotlandiya, Badminton Angliya, Badminton Irlandiya va Badminton Uels. Yonex shuningdek, 2007-yildan beri OCBC (Orange County Badminton Club) bilan hamkorlik qilib, yillik AQSh ochiq Grand Pri badminton chempionatiga mezbonlik qilmoqda[3].

Yonex badmintonda dominant korporativ oʻyinchiga aylandi. Yonex Badminton boʻyicha Butun Angliya ochiq chempionatiga homiylik qiladi va jahon chempionatini tashkil etuvchi Badminton boʻyicha Butunjahon Federatsiyasining hamkori hisoblanadi[4]. Raqobatbardosh oʻyinchilarning 80 % dan ortigʻi ushbu kompaniyaning raketkalaridan foydalanadi, chunki bu professionallar fikricha afzalroq tanlovdir[5]. Yonex tennis va golf sanoatida ham muhim ahamiyatga ega va har uchala sport turi boʻyicha professional sportchilarning asosiy homiysi hisoblanadi[6].

Homiylik

tahrir

Yonex quyidagi ligalar, sportchilar, jamoalar yoki assotsiatsiyalar uchun rasmiy materiallarni yetkazib beradi:

Olimpiada qoʻmitalari

tahrir

Futbol

tahrir

Klub jamoalari

tahrir

Tennis

tahrir

Erkak oʻyinchilar (faol)

tahrir

 

Ayol oʻyinchilar (faol)

tahrir

 

Sobiq oʻyinchilar

tahrir

 

Badminton boʻyicha maslahat xodimlari

tahrir

Erkak oʻyinchilar

tahrir

 

Ayol oʻyinchilar

tahrir

 

Munozara

tahrir

Yonex 2014-yilda Xitoy Taypeyi Badminton Assotsiatsiyasi bilan milliy terma jamoa formasiga homiylik qilish bo‘yicha shartnoma imzolagan. Biroq, Yonex koʻpincha asosiy turnirlardan bir necha kun oldin oʻyinchilarga kiyim-kechak va oyoq kiyimlarini kiyish uchun yuborar edi, shuning uchun, oʻyinchilarda oʻynash vaqtida pufakchalar va koʻkarishlar paydo boʻlar edi[7].

2016-yilning may oyida Yonex kiyim-kechak qoidalarini buzgan Tayvan terma jamoasi oʻyinchilarini tanqid qilish uchun kuchli bahs olib bordi. Yonex Xitoy Taypeyi Badminton Assotsiatsiyasiga rasmiy hujjatlarni yuborib, agar Assotsiatsiya asosli javob bera olmasa, milliy terma jamoa bosh murabbiylarini sudga berish bilan tahdid qilgan[8].

2016-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari paytida Yonex badmintonchi Tai Tszu-yingga yaroqsiz poyabzallar berdi. Bu Taini shaxsiy homiysi Victor tomonidan ishlab chiqarilgan, logotipsiz boshqa poyabzal kiyishga majbur qildi. Ushbu voqea Tai Yonexni OAV asosida jazolamoqchiligi sababli Xitoy Taypeyi Badminton Assotsiatsiyasi bilan Yonex oʻrtasidagi bahsga sabab boʻldi[9][10].

Tai bilan sodir boʻlgan voqeadan soʻng, xuddi shunday vaziyatga tushib qolgan besh nafar badmintonchi ham jazolandi. Misol uchun, Yonex badmintonchi Liao Kuan-Hao shaxsiy homiysi mahsulotidan foydalangani uchun norozi boʻlgan va keyin Yonex Xitoy Taypeyi Badminton Assotsiatsiyasidan Liaoni jarimaga tortish hamda olti oyga diskvalifikatsiya qilishni soʻragan[11].

2016-yil avgust oyida Xitoy Taypeyi Badminton Assotsiatsiyasi vaziyatni hal qilish uchun boshqaruv kengashi yigʻilishini oʻtkazdi. Yig‘ilishda 3 ta asosiy qaror qabul qilindi: „badmintonchi“ga nisbatan jazo qo‘llamaslik; munozaralar uchun rais Tsai Hung-pengning isteʼfosini qabul qilish; Yonex bilan tuzilgan shartnomadan „Poyafzal“ va „Raketkalar“ so‘zlarini olib tashlash[12].

Manbalar

tahrir