Talos (baʼzan Tal; qadimgi yunoncha: Τάλως qadimgi yunoncha: Τάλως) — qadimgi yunon mifologiyasida[1] Dedalning singlisi Polikastaning oʻgʻli (jiyani) va uning shogirdi. Sofoklda Perdik[2] (Πέρδιξ, „kaklik“) nomi keltirilgan. U Kalos yoki Kalaon deb ham ataladi[3].

Afsonalar, u juda isteʼdodli boʻlgan, deydi. Ovidiyning hikoyasiga koʻra, u 12 yoshida baliqning umurtqa suyagini namuna sifatida olib, arra va sirkul ixtiro qilgan[4]. Yoki ilonning jagʻini topib, u bilan daraxtni arralaydi[5]. Baʼzi afsonalarga koʻra, kulol gʻildiragi va tokar stanogini ham ixtiro qilgan[6].

Dedal Talos arra yasayotganini koʻrgach, shogird ustozidan oʻzishini tushunadi. Jinoyat sodir etilishiga aynan mana shu qoʻrquv sabab boʻlgan, deb hisoblanadi: Dedal Talosni Afina akropolidan[4] tashlaydi va Areopag tomonidan ayblanishdan qoʻrqib, Afinadan qochib ketadi; Talos tushayotganida Afina Pallada tomonidan kaklikka aylantiriladi[4]. Afsonaning boshqa versiyasiga koʻra, Dedal uni tomning qirrasidan uloqtirgan[7]. Uning qabri Akropol[8] yaqinida joylashgan.

Keyinchalik, Talos goʻyo oʻz onasi, yaʼni Dedalning singlisi bilan jinsiy munosabatlariga kirganligi bilan Dedal oʻzini oqlagan.

Manbalar

tahrir
  1. Mifi narodov mira. M., 1991-1992. V 2 t. T. 2. S. 491.
  2. Sofokl. Kamikiysi, fr.323 Radt
  3. Sxolii k Sofoklu. Edip v Kolone 1320, po Aristarxu Tegeyskomu, Filoktetu (Filoklu?) i Gekateyu Miletskomu // Losev A. F. Mifologiya grekov i rimlyan. M., 1996. S. 162.
  4. 4,0 4,1 4,2 Ovidiy. Metamorfozi. VIII, 236—259.
  5. Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka. III 15, 8.
  6. Kommentariy D. O. Torshilova v kn. Gigin. Mifi. SPb, 2000. S. 63.
  7. Gigin. Mifi. 39.
  8. Lukian. Ribak. 42.

Havolalar

tahrir
  • Ye. Pridik. Talos // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1901. — T. XXXIIa. — S. 549.
  • Perdiks // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1898. — T. XXIII. — S. 179.