Vikipediya

Hristijan Mickoski

Shimoliy Makedoniyaning 13-bosh vaziri

Hristijan Mickoski (makedoncha: Христијан Мицкоски; talaffuzi: [ˈxristijan ˈmit͡skɔski]; 1977-yil 29-sentyabrda tugʻilgan) – makedoniyalik siyosatchi va Shimoliy Makedoniyaning hozirgi Bosh vaziri. U, shuningdek, universitet professori va VMRO-DPMNE prezidenti. 2016-yilda Mickoski Makedoniya elektr stansiyalari direktori, 2015–2017-yillarda esa Bosh vazirlar Nikola Gruyevski va Emil Dimitriyevning energetika boʻyicha maslahatchisi boʻlgan. Yagona nomzod sifatida partiyaning Valandovoda boʻlib oʻtgan XVI qurultoyida VMRO-DPMNE yetakchiligiga saylangan.

Hristijan Mickoski
Христијан Мицкоски

Rasmiy portret, 2024-yil
Shimoliy Makedoniyaning 13-Bosh vaziri
Mansab davri
2024-yil 23-iyun
Prezident Gordana Siljanovska-Davkova
Oʻtmishdoshi Talat Xhaferi
Muxolifat yetakchisi
Mansab davri
2017-yil 23-dekabr – 2024-yil 23-iyun
Hukumat boshligʻi Zoran Zayev
Oliver Spasovski
Zoran Zayev
Dimitar Kovachevski
Talat Xhaferi
Oʻtmishdoshi Nikola Gruyevski
Vorisi Venko Filipche
VMRO-DPMNE prezidenti
Mansab davri
2017-yil 23-dekabr
Oʻtmishdoshi Nikola Gruyevski
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 29-sentyabr 1977-yil (1977-09-29) (47 yosh)
Skopye, Makedoniya SR, Yugoslaviya SFR
Siyosiy partiyasi VMRO-DPMNE
Bolalari 2
Alma mater Skopyedagi Ss. Cyril and Methodius universiteti
Kasbi
  • Mexanik muhandis
  • Siyosatchi

Yoshligi va faoliati

tahrir

Mickoski 1977-yil 29-sentyabrda hozirda Yugoslaviya SFR tarkibiga kiruvchi Makedoniya Sotsialistik Respublikasining Skopye shahrida tugʻilgan. U 2016-yildan 2017-yilgacha Makedoniya elektr energiyasi ishlab chiqaruvchi davlat kompaniyasining direktori boʻlgan[1]. Mickoski PhD darajasiga ega. 2011-yilda u Vena texnika universitetiga tashrif buyurgan[2]. Mickoski Skopyedagi Ss. Cyril and Methodius universitetining Mashinasozlik fakultetida dotsent boʻlgan[3][4], 2019-yildan professor sifatidagi faoliyatini boshlagan[5]. Mickoski 2015-yildan 2017-yilgacha Bosh vazirlar Nikola Gruyevski va Emil Dimitriyevning energetika boʻyicha maslahatchisi lavozimida ishlagan[2].

Siyosiy faoliyati

tahrir

Partiya rahbari

tahrir

Nikola Gruyevski isteʼfoga chiqqanidan soʻng, Mickoski 2017-yil 23-dekabrda Valandovoda boʻlib oʻtgan partiyaning 16-sʼyezdida millatparvar VMRO-DPMNE partiyasining yangi rahbari[6] va shu tariqa mamlakatdagi muxolifatning yetakchisiga aylandi[7].

Baʼzi partiya aʼzolarining soʻzlariga koʻra, Hristijan Mickoski yoshligida Liberal-demokratik partiyasi nomidan Skopyedagi Ss. Cyril and Methodius universiteti talabalari ittifoqi prezidentligiga nomzod qilingan va oʻsha paytda hukmronlik qilgan VMRO-DPMNEning ashaddiy raqibi boʻlgan[8]. Lubcho Georgiyevskining soʻzlariga koʻra, Mickoski oʻzini partiya faoli sifatida birinchi marta 2016-yilda koʻrsatgan[9].

Uning Yevropa Ittifoqi va NATO tarafdori ekanligi ayrim siyosiy kuzatuvchilar tomonidan shubha bilan kutib olindi[10][11]. Mickoski va uning partiyasi Yevropa Ittifoqi va NATOga qoʻshilish tarafdori ekanligini, ammo buni „kapitulyatsiya“ bilan amalga oshirmoqchi emasligini aytgan, u bu yoʻl bilan Makedoniyani nomlash boʻyicha kelishmovchilikni hal qilgan va Shimoliy Makedoniyaning NATOga aʼzo boʻlishini taʼminlagan Gretsiya bilan imzolangan Prespa kelishuvini rad etishini bildirgan[12]. Mickoski va u rahbarlik qilayotgan partiya 2022-yil iyulida Shimoliy Makedoniya va Yevropa Ittifoqining muzokara jarayonini boshlash haqidagi Fransiya taklifiga qarshi Shimoliy Makedoniya noroziliklarining asosiy ishtirokchisiga aylandi[13]. 2022-yil avgust oyida Mickoski agar bolgarlar mamlakat konstitutsiyasida tan olinsa, siyosatdan abadiy ketishga vaʼda berdi, bu Yevropa Ittifoqi bilan muzokaralar doirasiga kiritilgan majburiy talab edi[14]. Sentyabr oyida u referendum oʻtkazishni taklif qildi, unga koʻra Bolgariya va Shimoliy Makedoniya oʻrtasidagi doʻstlik shartnomasi bekor qilinadi[15][16]. Mickoski Vengriya Bosh vaziri Viktor Orbán va Serbiya Prezidenti Aleksandar Vučić bilan yaqin aloqalarga ega[17][18][19][20][21][22].

Bosh vazir (2024-yildan hozirgacha)

tahrir

VMRO-DPMNE Shimoliy Makedoniya Assambleyasida koʻplab oʻrinlarni qoʻlga kiritgandan soʻng, 2024-yilgi Shimoliy Makedoniya parlament saylovlaridan keyin VLEN koalitsiyasi hamda ZNAM koalitsiya shartnomasi tuzildi va Mickoskiga Prezident Gordana Siljanovska-Davkova tomonidan 6-iyun kuni navbatdagi hukumatni tuzish mandati berildi[23]. 2024-yil 23-iyun kuni Assambleyada yangi hukumat uchun ovoz berishdan oldin Mickoski murojaatida oʻz hukumati soliqlarni kamaytirish, pensiyalarni oshirish, munitsipal loyihalar uchun 200 million yevrodan ortiq loyihani boshlash, iqtisodiyot uchun bir milliard yevro sarmoya kiritish, yangi ish oʻrinlari uchun yangi xorijiy investitsiyalar olib kirish, darsliklarni hamma uchun bepul qilish, korrupsiyaga qarshi kurashish va iqtisodiyotning 5 foizigacha oʻsishi uchun kurashishga vaʼda berdi. Ovoz berishdan keyin u mamlakatning 13-Bosh vaziriga aylandi[24][25].

Mickoski saylanishidan biroz oldin mamlakatini „Makedoniya“ deb ataganidan va Shimoliy Makedoniya konstitutsiyaviy nomini „uyatli“ deb taʼriflaganidan soʻng, Gretsiya mamlakatni Prespa kelishuvidan voz kechishda aybladi va uning Yevropa Ittifoqiga qoʻshilishiga toʻsqinlik qilish xavfi borligidan ogohlantirdi[26]. Mickoski oʻz nutqida, u Bosh vazir ekan, bolgarlar tan olinmasligini va boshqa konstitutsiyaviy oʻzgarishlar boʻlmasligini vaʼda qilib, Yevropa Ittifoqining bu talabini Bolgariyaning taʼsiri deb taʼrifladi[27]. Shu munosabat bilan Bolgariya Shimoliy Makedoniyaning xalqaro majburiyatlarga rioya qilmaslik niyatini „qabul qilib boʻlmaydigan“ va mamlakatni esa „Yevropa yoʻliga mos kelmaydigan“ deb atagan[28].

Hukumat

tahrir

Mickoski vazir sifatida partiyaning yaqin ittifoqchilari va hamkorlarini tanladi, etnik albanlar uchun kamroq lavozimlar ajratdi, shuningdek Moskva va Belgrad bilan mustahkam aloqalarga ega boʻlgan Ivan Stoilkovikni oʻrinbosari etib tayinladi. Shuningdek, u VMRO-DPMNEning barcha toʻrtta vitse-prezidentini oʻz yoniga oladi, ularning aksariyati sobiq Bosh vazir va partiya rahbari Nikola Gruyevskining avtokratik rejimi ostida yuqori lavozimlarni egallagan. Hukumat asosan VMRO-DPMNE, VLEN, ZNAM va Makedoniyadagi Serblar Demokratik partiyasi aʼzolaridan iborat[29].

Shaxsiy hayoti va qarashlari

tahrir

Mickoski uylangan va 2 farzandi bor[8]. Ona tilidan tashqari, u ingliz va italyan tillarini ham biladi[1].

Mickoski lavozimga kirishganidan koʻp oʻtmay, 2023-yilgi Albaniyaning aholini roʻyxatga olish natijalari eʼlon qilindi, shundan maʼlum boʻlishicha, mamlakatda 7,000 dan biroz koʻproq bolgarlar va 2,000 ga yaqin makedoniyaliklar istiqomat qiladi. Mickoski, bu Bolgariya propagandasi va assimilyatsiya siyosati, shuningdek, avvalgi hukumatning beparvoligi natijasi ekanligini aytgan[30][31][32]. Boshqa tomondan, soʻnggi oʻn yilliklarda 100,000 dan ortiq Makedoniya fuqarolari Bolgariya fuqaroligini oldi, ularning aksariyatining kelib chiqishi bolgarlarga borib taqaladi[33]. Bu holatga javoban Mickoski shunday izoh berdi: „Bu vaziyat Bolgariyaning Yevropa Ittifoqiga aʼzo boʻlishiga asoslangan boʻlib, Shimoliy Makedoniya Yevropa Ittifoqiga qabul qilingandan soʻng barcha makedoniyaliklar oʻzlarining Bolgariya pasportlarini yirtib tashlashadi“[34]. U Shimoliy Makedoniyaning atigi bir necha yuz fuqarosi oʻzlarini bolgar deb hisoblashini, Bolgariyadagi makedoniyalik ozchilik esa oʻn minglab kishilardan iborat ekanligini taʼkidlagan[35].

Manbalar

tahrir
  1. ↑ 1,0 1,1 „Христијан Мицкоски - претседател на Владата“ (mk). Kanal 5 (2024-yil 23-iyun). 2024-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 26-iyun.
  2. ↑ 2,0 2,1 „Новиот генерален секретар на ВМРО-ДПМНЕ е Христијан Мицкоски, директор на ЕЛЕМ“ (mk). МКД.мк (2017-yil 30-iyun). 2019-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  3. ↑ „Мицкоски Христијан“. Универзитет "Св. Кирил и Методиј", Машински факултет – Скопје (2009-yil 22-iyun). 2017-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  4. ↑ „Христијан Мицкоски е новиот претседател на ВМРО-ДПМНЕ“ (mk). NovaTV (2017-yil 23-dekabr). 2022-yil 26-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 26-iyun.
  5. ↑ „Мицкоски е избран во звање редовен професор на Mашинскиот факултет во Скопје“ (mk). Netpress (2019-yil 19-dekabr). 2024-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 26-iyun.
  6. ↑ „Христијан Мицковски - нов лидер на ВМРО-ДПМНЕ“. 24 ВЕСТИ (2017-yil 23-dekabr). 2018-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
  7. ↑ „Hristijan Mickoski to Lead Macedonia’s Frail Opposition“. Balkan Insight (2017-yil 23-dekabr).
  8. ↑ 8,0 8,1 Димковиќ-Мишевска, Габриела „Христијан Мицкоски иден лидер на ВМРО-ДПМНЕ?!“ (mk-MK). МАКФАКС (2017-yil 5-dekabr). 2023-yil 4-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 26-fevral.
  9. ↑ Деск 2 „Георгиевски го нарече Мицкоски „идеолошки наследник на Четничкиот вардарски корпус““ (mk-MK). Рацин.мк (2024-yil 7-mart). Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  10. ↑ Rizaov, Erol; Vesnik, Nezavisen „Mickoski's offer no longer stands“. Independent Balkan News Agency (2019-yil 7-iyul). 2021-yil 27-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  11. ↑ Taylor, Alice; Trkanjec, Zeljko „War with Russia and what it means for the Western Balkans“ (en-GB). www.euractiv.com (2022-yil 25-fevral). Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  12. ↑ „Mickoski: Zaev’s deal is capitulation, VMRO-DPMNE will not support it“ (en-US) (2018-yil 13-iyun). Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  13. ↑ Service, RFE/RL's Balkan. „Debate Derailed In North Macedonian Parliament Amid Unrest Over Proposed Deal With EU, Bulgaria“ (en). RadioFreeEurope/RadioLiberty. Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  14. ↑ „Мицкоски се зарече да напусне политиката, ако българите бъдат вписани в Конституцията на РСМ“. Dnes.dir.bg (2022-yil 16-avgust). Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  15. ↑ „ВМРО-ДПМНЕ обяви въпроса за референдума, свързан с Договора за приятелство с България“. Dnes.dir.bg (2022-yil 5-sentyabr). Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  16. ↑ „North Macedonia Opposition Seeks Referendum Against Bulgaria Deal“. Balkan Insight (2022-yil 6-sentyabr). 2024-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 26-iyun.
  17. ↑ „Mickoski in Budapest meets with Orban, says support from Hungary proof of friendship“. MIA (2023-yil 24-oktyabr). 2024-yil 26-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 26-iyun.
  18. ↑ „North Macedonia Opposition Leader Attends Orban’s Victory Party“. Balkan Insight (2022-yil 4-aprel). 2024-yil 26-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 26-iyun.
  19. ↑ „Орбан и Вучич поздравиха Силяновска и ВМРО-ДПМНЕ с изборната победа“ (bg). www.bta.bg. Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  20. ↑ „Understanding the Orbán-Vučić Relationship“ (en). www.policysolutions.hu. Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  21. ↑ Griessler, Christina; Elek, Fanni; Elek, Christina Griessler and Fanni „Quo vadis media pluralism in Europe? A contextualization from an Austrian perspective“ (de-DE). Österreichische Gesellschaft für Europapolitik (2021-yil 22-oktyabr). Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  22. ↑ Bieber, Florian „Why Serbia’s President Is a Threat to Europe“ (en-US). Foreign Policy (2024-yil 2-iyul). Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  23. ↑ „North Macedonia’s center-right leader given official mandate to form government after election win“. Associated Press (2024-yil 6-iyun). 2024-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 6-iyun.
  24. ↑ „The new Government was elected, whose president is Hristijan Mickoski“. Sloboden Pecat. 2024-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 24-iyun.
  25. ↑ „North Macedonia's parliament approves new gov't-Xinhua“. english.news.cn. Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  26. ↑ „Greece claims neighboring North Macedonia broke historic name deal, warns its EU hopes may suffer“. Associated Press (2024-yil 25-iyun). 2024-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 25-iyun.
  27. ↑ AI „Mickoski: Such a Bulgarian diktat under such circumstances while I am prime minister will not pass and there will be no constitutional changes“ (en-US). European Newsroom (2024-yil 24-iyun). Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  28. ↑ „Съобщение“ (bg). www.mfa.bg. Qaraldi: 2024-yil 28-iyun.
  29. ↑ „Close Allies, Fewer Albanians and a Moscow Fan – North Macedonia’s Govt Takes Shape“. Balkan Insight (2024-yil 20-iyun).
  30. ↑ Over 7,000 People Identify as Bulgarians in Last Census in Albania. Bulgarian News Agency, 28.06.2024.
  31. ↑ North Macedonia's Foreign Ministry Voices Concern over Albanian Census Data. Bulgarian News Agency, 29.06.2024.
  32. ↑ Mickoski Comments Albanian Census: Bulgaria Used Vacuum Left by Previous Skopje Government. Bulgarian News Agency, 04.07.2024.
  33. ↑ ЧЕТИРИСТОТИН ТРИДЕСЕТ И СЕДМО ЗАСЕДАНИЕ София, петък, 11 декември 2020 г. Открито в 9,04 ч.
  34. ↑ Мицкоски: Македонците ще скъсат българските си паспорти веднага щом влезем в ЕС. NOVA, 29 юли 2024.
  35. ↑ Milen Ganev, Mitkoski: Only 800-900 identify themselves as Bulgarians in our country. Oct 22, 2024, Факти.бг. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Hristijan_Mickoski&oldid=5296163" dan olindi