Ser Jeyms Uilson Vinsent Savil (1926-yil 31-oktyabr – 2011-yil 29-oktabr) ingliz DJ, televideniye va radio kishisi. U BBC shoularini, shu jumladan Top of Pops va Jim’ll Fix It dasturlarini olib bordi. Nekrologlarda Savil oʻzining shaxsiy fazilatlari va 40 million funt sterling miqdoridagi xayriyasi uchun maqtovga sazovor boʻldi. [1][2] Uning oʻlimidan soʻng, unga qarshi qilingan jinsiy zoʻravonlik haqidagi yuzlab daʼvolar tekshirildi. Britaniya politsiyasi uni yirtqich jinsiy jinoyatchi [3] degan xulosaga keldi[4][5][6][7]. Uning hayotiligida ham daʼvolar boʻlgan, ammo daʼvolar rad etilgan va ayblovchilarga eʼtibor berilmagan yoki ishonilmagan. Savil baʼzi ayblovchilarga nisbatan qonuniy choralar ham koʻrdi.

Jimmy Savile
Tavalludi
James Wilson Vincent Savile

31-oktyabr 1926-yil
Burley, Leeds, England
Vafoti 29-oktyabr 2011-yil(2011-10-29)
(84 yoshda)
Roundhay, Leeds, England
Fuqaroligi Birlashgan Qirollik
Kasbi
  • DJ
  • television personality
  • radio personality
  • dance hall manager

Ikkinchi jahon urushi paytida oʻsmirlik chogʻida Savil Bevin ishchisi sifatida koʻmir konlarida ishlagan va umurtqa pogʻonasidan jarohat olgan. U faoliyatini raqs zallarida rekordlar ijro etishdan boshlagan, keyinchalik esa raqs zallarini boshqargan va musiqani doimiy oʻynashda ushlab turish uchun baravar aylanuvchi disklardan foydalangan birinchi disk-jokey hisoblangan. 20 yoshida u professional kurashchi edi. Uning media faoliyati 1958-yilda Lyuksemburg radiosida va 1960-yilda Tyne Tees televideniesida DJ sifatida boshlangan va u musiqalarida ekssentriklik va yorqinlik uchun obroʻ qozongan. BBCda u 1964-yilda " Top of the Pops " ning birinchi toʻplamini taqdim etdi va 1968-yildan boshlab Radio 1da efirga uzatildi. 1975-yildan 1994- yilgacha u tomoshabinlarning, asosan bolalarning istaklarini roʻyobga chiqarish uchun tashkil etilgan shanba kuni kechqurun " Jim’ll Fix It " televizion dasturini taqdim etdi. Hayoti davomida u xayriya tashkilotlari va kasalxonalarni, xususan, Eylsberidagi Stok Mandevil kasalxonasi, Lids umumiy kasalxonasi va Berkshirdagi Broadmur kasalxonasini mablagʻ yigʻishi va qoʻllab-quvvatlashi bilan mashhur edi. 2009-yilda u The Guardian tomonidan „Ajoyib xayriyachi“ [8] deb taʼriflangan va xayriya ishlari uchun mukofotlangan. [9] U 1971- yilda OBE ordeni bilan taqdirlangan va 1990-yilda ritsar unvoniga sazovor boʻlgan. 2006 yilda u „ Top of the Pops“ ning soʻnggi toʻplamini taqdim etdi.

In October 2012, almost a year after his death, an ITV documentary examined claims of sexual abuse by Savile.[10] This led to extensive media coverage and a substantial and rapidly growing body of witness statements and sexual abuse claims, including accusations against public bodies for covering up or failure of duty. Scotland Yard launched a criminal investigation into allegations of child sex abuse by Savile spanning six decades,[11] describing him as a „predatory sex offender“, and later stated that they were pursuing more than 400 lines of inquiry based on the testimony of 300 potential victims via 14 police forces across the UK.[12][13] By late October 2012, the scandal had resulted in inquiries or reviews at the BBC, within the National Health Service, the Crown Prosecution Service, and the Department of Health.[14][15][16] In June 2014, investigations into Savileʼs activities at 28 NHS hospitals, including Leeds General Infirmary and Broadmoor psychiatric hospital, concluded that he had sexually assaulted staff and patients aged between 5 and 75 over several decades.[17]

Yoshligi

tahrir

Savil Yorkshirning West Riding shtatidagi Lidsning Byorli tumanidagi Consort Terrace shahrida tugʻilgan. [18] Rim-katolik oilasida yetti farzandning (uning katta aka-ukalari Meri, Marjori, Vinsent, Jon, Joan va Kristina edi) eng kichigi edi. [19][20] Uning otasi Vinsent Jozef Mari Savil (1886–1953), bukmekerlik idorasi xodimi va sugʻurta agenti va uning rafiqasi Agnes Monika Kelli (1886–1972) edi. Uning otasi tomonidan buvisi shotland edi. [21]

Savil oʻgʻir yetishmovchiliklar davrida ulgʻaygan . U otasini „juda halol, sinchkov“ deb taʼriflagan. [22]

Savilning onasi uning hayotini Shotlandiya rohibasi Margaret Sinklerning shafoatiga sazovor boʻlgan, u kasallikdan, ehtimol pnevmoniyadan [1] tezda tuzalib ketganidan soʻng, [23] onasi Sinkler haqidagi risolani olib, Lids soborida ibodat qilganida [24][25] Savil Lidsdagi Avliyo Anna Rim-katolik maktabiga bordi. 14 yoshida maktabni tugatgandan soʻng u idorada ishladi. [23] Ikkinchi Jahon urushi paytida 18 yoshida u Bevin yigiti boʻlib ishga chaqirilgan va koʻmir konlarida ishlagan, xabarlarga koʻra, u portlash natijasida umurtqa pogʻonasidan jarohat olgan va u poʻlat korset kiyib, uzoq vaqt tiklanib, uch yil qoʻltiqtayoqlar yordamida yurishgan. [26][25] Savil oʻzining kollier ishlaridan soʻng metallolom sotuvchisi boʻldi. [27][28] Savil 1940-yillarning boshlarida raqs zallarida musiqa chalishni boshladi va oʻzini birinchi DJ deb daʼvo qildi. Oʻzining tarjimai holiga koʻra, u 1947-yilda Guardbridge mehmonxonasida boʻlib oʻtgan Grand Records Ballda ikkita aylanuvchi stol va mikrofondan birinchi boʻlib foydalangan.[29][30][31] Garchi uning birinchi boʻlganligi haqidagi daʼvosi haqiqatga toʻgʻri kelmaydi; egizak aylanuvchi stollar 1929-yilda BBC qoʻllanmasida tasvirlangan va 1931-yilda Gramophone jurnalida eʼlon qilingan [32]

U yarim professional sportchiga aylandi, 1951-yilda Britaniyaning Tour of Britain velopoygasida qatnashdi [33] va professional kurashchi sifatida shugʻullangan. [34]

Savil 1950-yillarning oʻrtalaridan 1960-yillarning oʻrtalariga qadar Salfordda yashagan. Keyinchalik uning yordamchisi va haydovchisi boʻlgan Rey Teret bilan [35] 1950-yillarning oʻrtalarida Manchester shahar markazidagi Oksford koʻchasidagi Plaza Ballroomni boshqargan. U Salfordning Higher Broughton shahridagi Great Clowes Streetda yashaganida, uni tez-tez eshik zinalarida oʻtirgan holda koʻrishardi. U 1950-yillarning oxiri va 1960-yillarning boshlarida Lidsdagi Lokarno bal zalini [36] hamda 1955-1956-yillarda Esseks shtati Ilford shahridagi Makkaga tegishli Palais raqs zalini boshqargan. Uning dushanba kuni kechqurun faqat raqs seanslari (bir shillingga kirish) mahalliy oʻsmirlar orasida mashhur edi. [37]

Karyera

tahrir

Savilning radio faoliyati 1958-yildan 1968-yilgacha Lyuksemburg radiosida DJ sifatida boshlangan. [38] 1968-yilga kelib u haftada oltita dastur taqdim etdi va uning shanba kungi shousi olti million tinglovchiga yetdi. [38] Tan olish nuqtai nazaridan u 1960-yillarning boshlarida Britaniyadagi yetakchi DJlardan biri edi. [39]

1968-yilda u 1-Radioga faoliyat olib bordi. U yerda haftalik yakshanba kunlari efirga uzatiladigan Savileʼs Travels dasturini taqdim etdi va u Buyuk Britaniya boʻylab sayohat qilib, jamoatchilik vakillari bilan suhbatlashdi. 1969-yildan 1973-yilgacha u oʻsmirlar uchun " Speakeasy " munozara dasturida ishtirok etdi. Radio 1 da u yakshanba kuni tushlik paytida „Jimmy Savileʼs Old Record Club“ shousini taqdim etdi. Bu eski jadvallarni aks ettiruvchi birinchi shou edi va Savil qoʻshiq va sanʼatkorning ismlarini taxmin qilish uchun tomoshabinlar bilan xayoliy viktorinada „ballar tizimi“ dan foydalangan. U 1973 yilda „The Double Top Ten Show“ sifatida boshlangan va 19 yildan keyin Radio 1ni tark etganida 1987-yilda „The Triple Top Ten Show“ nomi bilan yakunlangan. [40] U 1987-yil martidan 1989-yil oktyabrigacha BBC Jahon xizmatida 1957-yildan 1987-yilgacha eng yaxshi oʻntalikni ijro etgan "The Vintage Chart Show" ni taqdim etdi.

1989-yil martidan 1997-yil avgustigacha u Buyuk Britaniyaning turli stansiyalarida (asosan Gold formatida, masalan, West Midlands’ Xtra AM va Yorkshiredagi Classic Gold tarmogʻida) eshittirishlar olib bordi. U yerda oʻzining Radio 1 shoularini qayta tikladi. [41] 1994-yilda satirik Kris Morris BBC Radio 1da Savil qulab tushib vafot etdi, degan soxta nekrolok eʼlon qildi. Bu Savilning qonuniy choralar koʻrishiga sabab boʻlgan va Morrisni kechirim soʻrashga majbur qilgan. [42] 2005-yil 25-dekabr va 2007-yil 1-yanvarda u Real Radio tarmogʻida shoularni taqdim etdi. 2005-yilgi Rojdestvo shousi 10, 20 va 30 yil oldingi bayramning eng yaxshi 10 tasini sanab oʻtdi. [41] 2007-yilgi Yangi yil shousida (GMG tomonidan sotib olinganidan keyin Century Radio tomonidan ham olingan) Savil oʻzining oʻtmishdagi latifalari va oʻyinlari bilan bogʻliq boʻlgan voqealarni aytib berdi.

Televizion

tahrir

Savilning birinchi televizion dasturi 1960-yilning may oyidan boshlab efirga uzatilgan. Tyne Tees Televideniyasining Young at Heart musiqiy dasturining boshlovchisi boʻlgan .[43] Koʻrsatuv oq-qora rangda efirga uzatilgan boʻlsa-da, Savil har hafta sochlarini boshqa rangga boʻyardi. [44] 1964 yil Yangi yil kuni u Manchesterning Rusholm shahridagi oʻzgartirilgan cherkovda joylashgan Dickenson Road Studios telestudiyasining „ Top of the Pops“ televizion dasturining BBC musiqiy jadvalining birinchi toʻplaminini taqdim etdi. [45] 2006-yil 30 iyulda u haftalik yakuniy nashrga mezbonlik qildi va uni "Bu birinchi raqam, u hali ham eng yaxshi poplar " soʻzlari bilan yakunladi, yopilgan kreditlardan keyin studiya chiroqlarini oʻchirdi. [46] 2008-yil 20-noyabrda BBC bilan intervyu berganida va Top of Pops -ning Rojdestvo qaytishi uchun qayta tiklanishi haqida soʻraganida, u dasturda „kameo roli“ni olqishlashini aytdi. [47]

1960-yillarning boshlarida Savil (Pit Myurrey bilan) Beatles, Cliff Richard and the Shadows, Jo Braun va The Shadows kabi aktyorlar bilan Uemblidagi Empire Poolda har yili oʻtkaziladigan yangi musiqiy ekspress soʻrovnoma gʻoliblari kontsertiga mezbonlik qildi. Bruvvers, Who va boshqalar. 1969-yil 31-dekabrda u BBC/ ZDF hamkorlikdagi Pop Go the Sixties dasturini olib bordi, u Gʻarbiy Yevropa boʻylab namoyish etilib, oʻn yillikning xitlarini namoyish etdi. [48]

Savil yoʻl harakati xavfsizligini targʻib qiluvchi bir qator ommaviy axborot filmlarini taqdim etdi. Xususan, xavfsizlik kamarlaridan foydalanishni targʻib qiluvchi " Clunk Click Every Trip ". [49] Bu Savilning 1973-yilda BBC telekanalida Clunk, Click deb nomlangan shanba-kecha suhbati/estrada shousiga olib keldi, unda 1974-yilda Olivia Nyuton-Jon ishtirok etgan Evrovidenie qoʻshiq tanlovining Buyuk Britaniyadagi qizgʻin tomoshalari namoyish etildi. Ikki seriyadan soʻng, Clunk, Click oʻrniga 1975 yildan 1994 yilgacha taqdim etgan Jim’ll Fix It bilan almashtirildi. Savile 1977 yilda Meri Uaytxausning Milliy tomoshabinlar va tinglovchilar assotsiatsiyasining „sogʻlom oilaviy oʻyin-kulgi“ uchun mukofotiga sazovor boʻldi. [50] U 1980-yillarning boshlarida British Rail kompaniyasining InterCity 125 yoʻnalishi boʻyicha uzoq davom etgan reklamalar seriyasini taqdim etgan . [51] Savil 1970-yil yanvar oyida Eamonn Endryus va yana Maykl Aspel bilan 1990-yil dekabrida Temza televideniyesidaBu sizning hayotingiz“ serialining namoyishi boʻlgan. [52]

1991-yilda Entoni Klerning "Psixiatr kafedrasida" radio ehsittirishiga bergan intervyusida Savile „hissiyotsiz odam“ boʻlib koʻrindi. [53][54] Kler 1992 yilda ushbu intervyuning chop etilgan stenogrammasiga kirish soʻzida shunday xulosa qildi: "20-asrning bu „avliyosi“ haqida nimadir dahshatli. [55] Endryu Nil undan „Bu sizning hayotingizmi?“[sayt ishlamaydi] seriali uchun intervyu oldi. 1995 yilda Savile „shaxsiy hayotini muhokama qilmaslik uchun banan ishlatgan“. [56]

2000 yil aprel oyida u Lui Teruning "Louis bilan uchrashganida… " nomli hujjatli filmiga bagʻishlangan boʻlib, unda Theroux Britaniyalik mashhur kishilarga oʻz kundalik ishlari bilan shugʻullanib, ularning hayoti va tajribalari haqida suhbatlashdi. Hujjatli filmda Savile tungi klub boshqaruvchisini faoliyati davomida odamlarni kaltaklab, yertoʻlaga qamab qoʻyganini tan oldi. Teru oʻn yil oldin Savilga pedofiliya haqidagi mish-mishlar haqida eʼtiroz bildirganda, Savile shunday dedi: „Biz juda kulgili dunyoda yashayapmiz“. [57]

Savil 40 miliion funt sterling xayriya uchun yigʻgani taxmin qilinmoqda. [58] U pul yigʻishning sabablaridan biri Stok Mandevil kasalxonasi boʻlib, u yerda koʻp yillar davomida koʻngilli boʻlib ishlagan. U Orqa miya boʻlimi, NSIC (Milliy oʻmurtqa jarohatlar markazi) va Sent-Frensis Uord – orqa miya jarohati boʻlgan bolalar va oʻsmirlar boʻlimi uchun pul yigʻdi. Savile, shuningdek, Lids General Infirmary va Broadmoor kasalxonasida koʻngilli boʻlgan. 1988 yil avgust oyida u kichik sogʻliqni saqlash vaziri Edvina Kerri [59] tomonidan Broadmur kasalxonasi boshqaruvini nazorat qiluvchi vaqtinchalik ishchi guruhining raisi etib tayinlandi. [60] 1989 yilda Savile News of World gazetasida 1988 yil yanvar oyida Broadmurdan „xavfli“ deb topilgan bemorlarni ozod qilganligi haqida maqola chop etilgandan soʻng, Savile News Group gazetalariga qarshi sud ishlarini boshladi. Savile 1989 yil 11 iyulda gʻalaba qozondi; News Group uning sud xarajatlarini toʻladi va u muharrirlar Kelvin Makkenzi va Patsi Chapmandan uzr soʻradi. [61] 2012 yilda Savil kasalxonalarda zaif bemorlarga jinsiy zoʻravonlik qilgani haqida xabar berilgan edi. [62]

1974-yildan 1988-yilgacha Savile Phab (Jismoniy nogironlar jamiyatida) faxriy prezidenti boʻlgan. [63] U Lids universiteti tadqiqot korxonasi stipendiya sxemasida bakalavriat tadqiqotini olib borayotgan tibbiyot talabalariga homiylik qildi va har yili £ 60,000 dan ortiq xayriya qildi. [64] 2010 yilda sxemaga keyingi besh yil davomida 500 000 funt sterling miqdorida majburiyat berildi. [65] 2011 yil oktyabr oyida Savile vafotidan soʻng, dasturni davom ettirish uchun vasiyat qilingan.[66]

 
Savile 1982 yilgi Lids marafonida

Savile marafonlarda qatnashgan (koʻplari Phab uchun, shu jumladan Hyde Park, London atrofidagi yillik yarim marafon). U shuningdek, Land’s Enddan Jon oʻ Groatsgacha 10 kun ichida Qirollik Milliy qutqaruv qayigʻi instituti uchun velosipedda borgan [67] va Shotlandiya xalq marafonida yugurgan. [68] Maʼlum boʻlishicha, u London marafonini 79 yoshida yakunlagan; uni „kuzatuvchi“ sifatida qoʻrgʻoshin mashinasida aylanib oʻtgani haqidagi mish-mishlarni marafon rasmiylari rad etishdi. [69]

Savil ikkita xayriya tashkilotini, 1981 yilda Jimmy Savil Stok Mandeville Hospital Trust va 1984 yilda Lidsda joylashgan Jimmy Savile Charitable Trustni tashkil qildi. [70] 2012 yil oktyabr oyida jinsiy zoʻravonlik janjali paytida xayriya tashkilotlari 1,7 funt sterling miqdoridagi mablagʻlarini tarqatishlarini eʼlon qilishdi. 3,7 million mos ravishda, boshqa xayriya tashkilotlari orasida yopildi. [71] Shuningdek, u bir nechta yahudiy xayriya tashkilotlari uchun pul toʻplagan. [72]

Ommaviy koʻrinish va doʻstlik

tahrir

Tirikligida Savil „Britaniya jamoat hayotining gʻayrioddiy bezagi“ deb hisoblangan. … Televidenieda hamma joyda uchraydigan va oʻziga xos chehra", [73] u „omma eʼtiborida boʻlishni yaxshi koʻrardi“ va „oʻz qiyofasining zukko targʻibotchisi“ edi [74] . U [75] „Bu qanday boʻladi?“, „Hozir va keyin“, „Yaxshilik va rahmdil“ va „Yigitlar va qizlar“. [73] Savil koʻpincha sport kostyumi yoki kiyim-kechak va tilla taqinchoqlardan iborat boʻlgan kiyinish hissiga aldagan. 2009-yilda uning roziligi bilan litsenziyalangan liboslar kalleksiyasi chiqarildi. Savile koʻpincha sigaret tutgan holda tasvirlangan. U etti yoshida chekishni boshlaganini daʼvo qilib, „Otam Rojdestvoda meni chekishni butunlay tashlab qoʻyadi deb oʻylagan edi, lekin bu teskarisi boʻldi“ dedi. [74]

Hayoti va oʻlimi

tahrir
 
Savilning tobuti Lidsdagi Queens mehmonxonasida, 2011 yil 8 noyabr

1997 yil 9 avgustda Savile Lidsning Killingbek shahridagi Killingbek kasalxonasida uch soatlik toʻrt marta yurak operatsiyasini oʻtkazdi, chunki u muntazam tekshiruvlardan keyin kamida toʻrt yilda operatsiyaga muhtojlik sezar edi. [76] U Shimoliy Yorkshirdagi Skarboro shahrida uning xotirasiga bagʻishlangan yodgorlik tashkil qilindi, unda „Jimmi Savil – lekin hali emas!“ [77][78]

2011 yil 29 oktyabrda Savile oʻzining 85 yoshga toʻlishidan ikki kun oldin Lidsdagi Roundhay parkiga qaragan penthaus kvartirasida oʻlik holda topildi. [79][80][81] U pnevmoniya bilan kasalxonada boʻlgan va uning oʻlimi shubhali emas edi. [79]

Uning yopiq atlas oltin tobuti Lidsdagi Queens mehmonxonasida [82][83] oxirgi chekkan sigareti va ikkita "Bu sizning hayotingiz" kitobi bilan namoyish etildi. [84] Taxminan 4000 kishi hurmat koʻrsatish uchun tashrif buyurdi. [83] Uning dafn marosimi 2011 yil 9 noyabrda Lids soborida boʻlib oʻtdi [85] va u Skarborodagi Vudlendlar qabristoniga dafn qilindi. [86][87] Uning vasiyatnomasida koʻrsatilganidek, uning tobuti 45 yoshda edi. [88] Tobut „xavfsizlik chorasi sifatida“ beton bilan oʻralgan. [89]

Manbalar

tahrir
  1. „Obituary: Sir Jimmy Savile“. The Daily Telegraph (2011-yil 29-oktyabr). 2011-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  2. „DJ and TV presenter Jimmy Savile dies, aged 84“. BBC News (2011-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2011-yil 29-oktyabr.
  3. „Jimmy Savile abuse claims: Police pursue 120 lines of inquiry“. BBC News (2012-yil 9-oktyabr). Qaraldi: 2013-yil 25-aprel. „"At this stage it is quite clear from what women are telling us that Savile was a predatory sex offender", said Commander Peter Spindler, head of specialist crime investigations, in an interview with the BBC.“.
  4. „Savile BBC scandal shocks UK“. NBC Nightly News (2012-yil 25-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 12-may. „Police believe former TV star Jimmy Savile, a national icon, may have been one of Britain's worst pedophile offenders. Some of Savile's alleged 300 victims had appeared on his TV shows.“.
  5. Gilbert, Dave. „Jimmy Savile: National treasure in life, reviled 'sex abuser' in death“. CNN (2012-yil 24-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 26-oktyabr.
  6. „Jimmy Savile Inquiry Now Criminal Investigation“. Sky News (2012-yil 19-oktyabr). 2014-yil 9-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 26-oktyabr. quoting the head of the NSPCC („Itʼs now looking possible that Jimmy Savile was one [of] the most prolific sex offenders the NSPCC has ever come across“) and police („We are dealing with alleged abuse on an unprecedented scale. The profile of this operation has empowered a staggering number of victims to come forward … Police previously said Savileʼs alleged catalogue of sex abuse could have spanned six decades“).
  7. Holden, Michael. „Police to make arrests over BBC's 'tsunami of filth'“. Reuters (2012-yil 25-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  8. Lipsett, Anthea. „Jim Fixes it for medical students“. The Guardian (2009-yil 14-iyul). Qaraldi: 2011-yil 30-oktyabr.
  9. Taylor, Paul. Popular Music Since 1955: A Critical Guide to the Literature. Mansell, 1985. ISBN 978-0-7201-1727-1. 
  10. Quinn, Ben. „Jimmy Savile alleged to have abused girls as young as 13“. The Guardian (2012-yil 28-sentyabr). Qaraldi: 2012-yil 26-oktyabr. „Documentary to air claims by several women that TV presenter assaulted them when they were children ... Up to 10 women are said to have come forward to claim that they were sexually assaulted by Savile during the 1970s“.
  11. „Jimmy Savile Inquiry Now Criminal Investigation“. Sky News (2012-yil 19-oktyabr). 2014-yil 9-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 26-oktyabr. quoting the head of the NSPCC („Itʼs now looking possible that Jimmy Savile was one [of] the most prolific sex offenders the NSPCC has ever come across“) and police („We are dealing with alleged abuse on an unprecedented scale. The profile of this operation has empowered a staggering number of victims to come forward … Police previously said Savileʼs alleged catalogue of sex abuse could have spanned six decades“).
  12. „Jimmy Savile: Number of victims reach 300, police say“. BBC News (2012-yil 25-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 25-oktyabr.
  13. Rayner, Gordon. „Jimmy Savile: police launch criminal investigation after victims claim some abusers are still alive“. The Daily Telegraph (2012-yil 19-oktyabr). 2012-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 12-may.
  14. Mendick, Robert; Donnelly, Laura. „Jimmy Savile: Questions for Edwina Currie and the BBC“. The Daily Telegraph (2012-yil 20-oktyabr). 2012-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 12-may.
  15. „Jimmy Savile scandal: DPP to review abuse claims ('Q&A' and 'DPP to review' sections)“. BBC News (2012-yil 24-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 26-oktyabr.
  16. Furness, Hannah. „Jimmy Savile: Director of Public Prosecutions to review why CPS did not prosecute“. The Daily Telegraph (2012-yil 24-oktyabr). 2012-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 12-may.
  17. „Savile: 'Reports reveal a terrible picture' – Jeremy Hunt“. BBC News (2014-yil 26-iyun). Qaraldi: 2014-yil 26-iyun.
  18. Coldrick, Martin. „Jimmy Savile: Yorkshire rejects tainted legacy“. BBC News (2012-yil 12-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 13-iyul.
  19. „Obituary: Sir Jimmy Savile“. The Daily Telegraph (2011-yil 29-oktyabr). 2011-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  20. Savile, Jimmy. God'll Fix it. London: Mowbray, 1979. ISBN 978-0264664576. 
  21. Barratt, Nick. „Family detective: Jimmy Savile“. The Daily Telegraph (2007-yil 17-mart). 2009-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 2-yanvar.
  22. Parkinson, Michael. Honest Jim. The Sunday Times Magazine (1968-yil 14-yanvar).
  23. 23,0 23,1 „Obituary: Sir Jimmy Savile“. The Daily Telegraph (2011-yil 29-oktyabr). 2011-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  24. „Sir Jimmy backs saint calls“. BBC News (2003-yil 11-iyul). Qaraldi: 2011-yil 17-noyabr.
  25. 25,0 25,1 Savile, Jimmy. I was forged in the crucible of want and I consider myself far more privileged. The Times (1989-yil 23-dekabr).
  26. Sweeting, Adam. „Sir Jimmy Savile obituary“. The Guardian (2011-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 4-noyabr.
  27. Cleave, Maureen. The Amazing Mr. Jimmy Savile. Liverpool Echo (1964-yil 12-sentyabr).
  28. Barratt, Nick. „Family detective: Jimmy Savile“. The Daily Telegraph (2007-yil 17-mart). 2009-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 2-yanvar.
  29. Miller, Harland. „Lord of the bling“. The Guardian (2004-yil 20-aprel). Qaraldi: 2008-yil 28-iyul.
  30. Morton, Cole. „Jimmy Savile, the big fixer“. The Daily Telegraph (2011-yil 30-oktyabr). 2012-yil 3-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 12-may.
  31. Brewster. „DJ Awards-History“. djawards.com. 2008-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 28-iyul.
  32. Donovan, Paul. The Radio Companion. London: HarperCollins, 1991 — 198-bet. ISBN 978-0-246-13648-0. Qaraldi: 2011-yil 3-iyul. 
  33. „Tour of Britain's long ride for respect“. BBC News (2007-yil 4-may). Qaraldi: 2008-yil 18-dekabr.
  34. „Obituary: Sir Jimmy Savile“. The Daily Telegraph (2011-yil 29-oktyabr). 2011-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  35. Owen, Jonathan; Cahalan, Paul. „DJ's relatives tell of despair and sadness claims“. The Independent on Sunday (2012-yil 28-oktyabr). 2022-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 8-noyabr.
  36. „Jimmy Savile“. DJHistory.com. 2010-yil 22-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 16-yanvar.
  37. Weatherup, Mark. „Sir Jimmy Savile's tenure as Ilford dance hall manager remembered“. Ilford Recorder (2011-yil 2-noyabr). 2013-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 20-avgust.
  38. 38,0 38,1 Parkinson, Michael. Honest Jim. The Sunday Times Magazine (1968-yil 14-yanvar).
  39. Cleave, Maureen. The Amazing Mr. Jimmy Savile. Liverpool Echo (1964-yil 12-sentyabr).
  40. „Radio Rewind: Jimmy Savile“. Qaraldi: 2014-yil 13-sentyabr.
  41. 41,0 41,1 „Radio Rewind: Jimmy Savile“. Qaraldi: 2014-yil 13-sentyabr.
  42. Joseph, Joe. Grave concerns. The Times (1995-yil 4-mart).
  43. Phillips, Geoff. Memories of Tyne Tees Television. Durham: G P Electronic Services, 1998 — 25-bet. ISBN 978-0-9522480-6-4. 
  44. „Sixties Pop and Music Television 1960–64“. Sixties City. 2012-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 17-sentyabr.
  45. „BBC stars look back at 35 years of broadcasting in Manchester“. BBC News (2011-yil 17-iyun). Qaraldi: 2022-yil 26-may.
  46. „Top of the Pops bids fond goodbye“. BBC News (2006-yil 31-iyul). Qaraldi: 2012-yil 4-oktyabr.
  47. „Sir Jimmy on Top of the Pops return“. BBC News (2008-yil 20-noyabr).
  48. „Sir Jimmy Savile dies aged 84“. Music Week (2011-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2013-yil 12-mart.
  49. „The message clicks“. BBC Online (2006-yil 1-fevral). Qaraldi: 2017-yil 13-oktyabr.
  50. Thompson, Ben (9 November 2012). „Ban this filth!“. Financial Times. London.
  51. Faull, Jennifer. „The ad that was axed when British Rail heard rumours Savile was a necrophiliac“. The Drum (2012-yil 26-noyabr). Qaraldi: 2013-yil 22-fevral.
  52. Giller. „This Is My Strife: How I let Savile off the hook“. Sports Journalists' Association (2012-yil 5-oktyabr). Qaraldi: 2013-yil 12-may.
  53. „Professor Anthony Clare (obituary)“. The Daily Telegraph (2007-yil 30-oktyabr). 2011-yil 18-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 12-may.
  54. „Jimmy Savile scandal“. BBC News (2012-yil 18-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 19-oktyabr.
  55. „How Jimmy Savile revealed all in the psychiatrist's chair“. Channel 4 News (2012-yil 2-noyabr). Qaraldi: 2014-yil 13-sentyabr.
  56. „Sir Jimmy Savile OBE“. British Film Institute. 2012-yil 19-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-sentyabr.
  57. England, Charlotte. „Jimmy Savile gropes teenager in newly released Louis Theroux footage“. The Independent (2016-yil 2-oktyabr). 2022-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 22-fevral.
  58. „Obituary: Sir Jimmy Savile“. The Daily Telegraph (2011-yil 29-oktyabr). 2011-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  59. „Edwina Currie –'nothing to hide' on Savile“. BBC News (2012-yil 21-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 21-oktyabr.
  60. Sweeting, Adam. „Sir Jimmy Savile obituary“. The Guardian (2011-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 4-noyabr.
  61. „Savile wins libel action“. The Glasgow Herald (1989-yil 12-iyul), s. 7. Qaraldi: 2012-yil 4-oktyabr.
  62. Evans, Martin. „Sir Jimmy Savile: fourth British TV personality accused in sex allegations“. The Daily Telegraph (2012-yil 11-oktyabr). 2012-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 12-may.
  63. „PHAB homepage“. Qaraldi: 2011-yil 11-noyabr.
  64. University of Leeds (2010-yil 13-dekabr). „Jimmy Savile gives young medics a helping hand“. Press-reliz. 25-may 2009-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2022-yil 20-noyabr.
  65. „Sir Jimmy's £500,000 for Leeds trainee doctors“. Yorkshire Evening Post (2010-yil 13-dekabr). Qaraldi: 2010-yil 18-dekabr.
  66. „Now Scarborough turns out for Jimmy Savile's final farewell“. Yorkshire Post (2011-yil 10-noyabr). Qaraldi: 2011-yil 11-noyabr.
  67. „Pipes greet Savile at end of travels“. The Glasgow Herald (1972-yil 31-may), s. 5.
  68. „Savile in marathon“. The Glasgow Herald (1984-yil 19-sentyabr), s. 7.
  69. „Savile got no help cheating, says London Marathon“. London Evening Standard (2012-yil 26-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 20-noyabr.
  70. Sherwin, Adam. „Jimmy Savile linked charities to close amid allegations of sexual abuse by the late broadcaster“. The Independent (2012-yil 23-oktyabr). 2022-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 28-oktyabr.
  71. „Two Jimmy Savile charities to close“. BBC News (2012-yil 23-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 28-oktyabr.
  72. Rayner, Gordon. „Jimmy Savile confessed to reporter that he would be seen as 'crooked' after his death“. The Daily Telegraph (2012-yil 18-oktyabr). 2012-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 12-may.
  73. 73,0 73,1 „Obituary: Sir Jimmy Savile“. The Daily Telegraph (2011-yil 29-oktyabr). 2011-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  74. 74,0 74,1 Sweeting, Adam. „Sir Jimmy Savile obituary“. The Guardian (2011-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 4-noyabr.
  75. Strachan, Bernadette „21“, . Little White Lies. Hodder, 2008. ISBN 978-0-340-89805-5. 
  76. „Heart surgeons fix it for Sir Jimmy Savile“. The Independent (1997-yil 9-avgust). 2022-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 4-oktyabr.
  77. „Sir Jimmy Savile statue considered for Scarborough“. BBC News (2011-yil 31-oktyabr). Qaraldi: 2011-yil 17-noyabr.
  78. „Sir Jimmy Savile OBE“. Scarborough in Pictures. 2010-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 28-iyul.
  79. 79,0 79,1 „DJ and TV presenter Jimmy Savile dies, aged 84“. BBC News (2011-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2011-yil 29-oktyabr.
  80. „Veteran Star Sir Jimmy Savile Dies Aged 84“. Sky News (2011-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2011-yil 29-oktyabr.
  81. „Jimmy Savile's Roundhay Park penthouse flat demolished“. BBC News (2016-yil 19-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-aprel.
  82. Tubb. „Sir Jimmy Savile's Coffin Put in Leeds Bar“. Sky News (2011-yil 8-noyabr). Qaraldi: 2011-yil 8-noyabr.
  83. 83,0 83,1 „Sir Jimmy Savile: More time for fans to view gold coffin“. BBC News (2011-yil 8-noyabr). Qaraldi: 2011-yil 8-noyabr.
  84. „Sir Jimmy Savile bid farewell by people of Leeds“. BBC News (2011-yil 8-noyabr). Qaraldi: 2011-yil 8-noyabr.
  85. „Sir Jimmy Savile's funeral takes place at Leeds Cathedral“. BBC News (2011-yil 9-noyabr). Qaraldi: 2011-yil 9-noyabr.
  86. Bellamy, Alison. „Gold coffin among final wishes of Leeds's own Sir Jimmy Savile“. Yorkshire Evening Post (2011-yil 2-noyabr). Qaraldi: 2011-yil 2-noyabr.
  87. „Jimmy Savile buried in Scarborough cemetery“. BBC News (2011-yil 10-noyabr). Qaraldi: 2011-yil 10-noyabr.
  88. „How Sir Jim's wish 'to see the sea' will be granted“. The Scarborough News (2011-yil 9-noyabr). 2011-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 11-noyabr.
  89. „Sir Jimmy Savile's coffin encased in concrete“. BBC News (2011-yil 14-noyabr). Qaraldi: 2011-yil 15-noyabr.