Kollektiv tezkor reaksiya kuchlari

Kollektiv tezkor reaksiya kuchlari (KTRK) — Kollektiv Xavfsizlik Shartnomasi Tashkilotiga (KXShT) aʼzo davlatlarning qoʻshma harbiy kuchlari hisoblanadi.

Kollektiv tezkor reaksiya kuchlari
KXShT emblemasi
Faol	2009-yil 4-fevraldan — h.v.
Tarmoqlar	maxsus maqsadlarni shakllantirishni boshqarish organlari, havo-desant qoʻshinlari, dengiz piyodalari
Rol	"harbiy tajovuzni qaytarish, xalqaro terrorizm, transmilliy uyushgan jinoyatchilik, narkotik moddalarning noqonuniy aylanishiga qarshi kurashish, shuningdek, favqulodda vaziyatlar oqibatlarini bartaraf etish boʻyicha maxsus operatsiyalarni oʻtkazish"

Kollektiv tezkor reaksiya kuchlari favqulodda vaziyatlarga, shuningdek, harbiy tajovuz, terrorizm, uyushgan jinoyatchilik va narkotik moddalarning noqonuniy aylanishiga qarshi turishga doimiy shay holatda bo‘lishi taʼkidlanadi.

Tarixi

2001-yil may oyida Yerevanda Markaziy Osiyo mintaqasining Kollektiv tezkor joylashtirish kuchlarini yaratish toʻgʻrisidagi fundamental qaror KXShT tashkil etilishidan oldin qabul qilingan. Keyingi yilning dekabr oyida tashkilot BMT Bosh Assambleyasida kuzatuvchi maqomini oldi. Shu bilan birga, MDH nihoyat xalqaro xavfsizlikning yangi mexanizmining asosiy elementiga aylanib, MDH huquqiy tizimining bir qismi boʻlishni toʻxtatdi.

2009-yil 4-fevralda KXShT aʼzolari KTRKni yaratish toʻgʻrisidagi qaror loyihasini kelishib oldilar va imzoladilar. Ular „harbiy tajovuzni qaytarish, xalqaro terrorizm, transmilliy uyushgan jinoyatchilik, narkotik moddalarning noqonuniy aylanishiga qarshi kurashish bo‘yicha maxsus operatsiyalarni o‘tkazish, shuningdek, favqulodda vaziyatlar oqibatlarini bartaraf etishda“ qo‘llanilishi ko‘zda tutilgan.

KTRK harbiy kontingenti doimiy jangovar tayyorgarlikka ega boʻlinmalar va qismlardan iborat boʻlishi rejalashtirilgan. Ular KXShT mas’uliyat zonasining istalgan nuqtasiga mobil joylashtirish imkoniyatiga ega boʻladi. KTRK shuningdek, ichki ishlar organlari yoki politsiya, ichki qoʻshinlar, xavfsizlik idoralari va maxsus xizmatlar, shuningdek favqulodda vaziyatlarning oldini olish va oqibatlarini bartaraf etish idoralaridan iborat boʻlgan maxsus kuchlarni oʻz ixtiyoriga oladi.

Aʼzolar

• Armaniston
• Belarus
• Rossiya
• Tojikiston
• Qirgʻiziston
• Qozogʻiston

Tarkibi

"Rossiyskaya gazeta" (2009) maʼlumotlariga koʻra, KTRK KXShTga aʼzo davlatlarning quyidagi tuzilmalari, qismlari va boʻlinmalarini oʻz ichiga oladi:

• Rossiya:
  • 98-gvardiya havo-desant diviziyasi (Ivanovo)
  • 31-alohida gvardiya havo hujumi brigadasi (Ulyanovsk)
• Qozogʻiston
  • harbiy havo qoʻshinlarining 37-havo hujumi brigadasi (Taldiqoʻrgʻan)
  • operatsion batalyon (6654 h/q)
• Armaniston
  • bitta batalyon
• Belarus
  • 103-alohida gvardiya havo-desant brigadasi (Vitebsk)
• Qirgʻiziston
  • bitta batalyon
• Tojikiston
  • bitta batalyon

Kollektiv kuchlar tarkibiga Favqulodda vaziyatlar vazirligining boʻlinmalari, Ichki ishlar vazirligi va Milliy gvardiyaning maxsus kuchlari otryadlari ham kiradi. 2012-yil holatiga koʻra, KTRK 20 ming kishidan iborat edi.

Dislokatsiya

KTRK qoʻshinlari faqat oʻz davlatlarining milliy qoʻmondonliklariga boʻysunadi, agar oʻzlarining ittifoqchilik majburiyatlari bajarilgan boʻlsa, ittifoqchi qoʻshinlarning harakatlari KXShT ishtirokchilarining kelishuvi bilan amalga oshiriladi. KTRK tuzilmalari yagona kamuflyaj formasi va harbiy texnika, shuningdek, umumiy identifikatsiya belgilari bilan jihozlangan va MDH va KXShT bayroqlari ostida harakat qiladi.

KTRK harbiy mashgʻulotlari

2009-yil oxirida KTRK (sobiq Sovet Ittifoqi mamlakatlari) Qozogʻiston-Xitoy chegarasi hududida, Matibuloq poligonida Sovet Ittifoqi parchalanganidan keyingi eng yirik qoʻshma mashgʻulotlarni oʻtkazdi. Mashg‘ulotlarga barcha turdagi qo‘shinlar, Favqulodda vaziyatlar vazirligining bo‘linmalari, shuningdek, maxsus bo‘linmalar jalb etildi.

2010-yil oktyabr oyida Chelyabinsk viloyatidagi Chebarkulskiy poligonida „CRRF Interaction-2010“ mashqlari boʻlib oʻtdi. Mashg‘ulotlarda Rossiya, Armaniston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston va Tojikistondan 1,7 mingga yaqin harbiy xizmatchi va 270 dona qurol-yarog‘ va harbiy texnika ishtirok etdi. Mashqlarning asosiy mavzusi — kollektiv xavfsizlik mintaqasida qurolli mojarolarni lokalizatsiya qilish.

KXShT KTRK ning asosiy vazifalari

KXShT KTRK ning asosiy vazifalari:

• harbiy kuch ishlatishga tayyorligini namoyish qilish uchun KXShTga aʼzo davlatlarning istalgan hududiga joylashtirish;
• qurolli hujumning, shu jumladan tajovuzning oldini olish va qaytarishda ishtirok etish, qurolli mojarolar lokalizatsiyasi;
• xalqaro terrorizmga, giyohvandlik vositalari, psixotrop moddalar va ularning prekursorlarining, qurol-yarog‘ va o‘q-dorilarning noqonuniy aylanishiga hamda transmilliy uyushgan jinoyatchilikning boshqa turlariga qarshi kurashish bo‘yicha tadbirlarda ishtirok etish;
• KXShTga aʼzo davlatlarning davlat chegaralarini qoplaydigan va davlat va harbiy obyektlarini qoʻriqlovchi qoʻshinlarni mustahkamlash;
• qoʻshinlarning (kuchlarning) birlashgan (mintaqaviy) guruhlarini tezkor joylashtirishni taʼminlashda ishtirok etish;
• aholini harbiy harakatlar natijasida yuzaga keladigan xavflardan himoya qilish, shuningdek, favqulodda vaziyatlarni bartaraf etish va favqulodda gumanitar yordam koʻrsatish boʻyicha chora-tadbirlarni amalga oshirishda ishtirok etish;
• Kollektiv xavfsizlik kengashi tomonidan belgilanadigan boshqa vazifalar.