Kosmopolit mahalliychilik

Kosmopolit mahalliychilik – taqsimlangan tizimlarga tayangan holda ishlab chiqarish va isteʼmolni bir-biriga yaqinlashtiradigan barqaror infratuzilmalar orqali mahalliy va global hamjamiyatlarni bogʻlashga intiladigan jamiyat rivojlanishiga ijtimoiy innovatsion yondashuv.

Kosmopolit mahalliychilik yoki kosmolokalizm tushunchasi birinchi marta atrof-muhit, rivojlanish va globallashuv olimi Volfgang Saks tomonidan taklif qilingan. Saks, Ivan Illichning koʻplab izdoshlaridan biri sifatida tanilgan va uning ishi yashil va ekologik harakatlarda oʻz taʼsiriga ega boʻlgan. Glokalizatsiyadan farqli oʻlaroq, kosmolokalizm mahalliylikdan universallikka oʻtadi, mahalliylikni ijtimoiy birgalikda yashash joyi sifatida tan oladi va kapitalistik bozor qoidalaridan ustun turadigan global tarmoqlarning imkoniyatlarini taʼkidlaydi.

Kosmopolit mahalliychilik bilim, gʻoyalar, koʻnikmalar, texnologiyalar, madaniyat va (ijtimoiy va ekologik barqarorlikni nazarda tutgan holda) resurslarni almashuvchi va bir-birini qoʻllab-quvvatlovchi jamoalar (mahallalar, qishloqlar, shaharchalar, shaharlar va viloyatlar) global tarmogʻini rivojlantirishga yordam beradi. Ushbu yondashuv mahalliy va global oʻrtasidagi ijodiy, oʻzaro munosabatlarni rivojlantirishga qaratilgan. Kosmopolit mahalliychilik globallashuvdan kelib chiqadigan muammolarni, yaʼni mahalliy madaniyatlar va iqtisodiyotlarning bir xil va beqaror global tizimga singib ketishini hal qiladi, shu bilan birga paroxializm va izolyatsionizmning lokalizatsiya tuzoqlaridan qochadi.

Rivojlangan global tarmoqqa kirish imkoniga ega boʻlgan odamlarning oʻzini-oʻzi tashkil etishi umumiy resurslar va oʻzining boshqaruv tizimlari bilan hamkorlik qiladi va ishlab chiqaradi. Ushbu tizim umumiy resurs atrofida qurilgan va ishlab chiqaruvchilar yoki foydalanuvchilar jamoasi tomonidan yaratilgan va boshqariladigan muassasalar orqali resurs yaratish va boshqarishning ijtimoiy amaliyotini nazarda tutadi. Ular tabiiy resurslarni (masalan, baliqchilik, yaylovlarni) birgalikda boshqarishdan tortib raqamli kontentni birgalikda yaratish va birgalikda boshqarishgacha boʻlgan turli formatlarda keladi. Korporativ tomonidan tashkil etilgan Britannica Encyclopedia va Microsoft Encarta ni siqib chiqargan bepul Wikipedia entsiklopediyasi va veb-serverlar bozoridagi yetakchi dasturiy taʼminot Apache HTTP Server kabi tashabbuslar raqamli hamjamiyatlarga misol boʻla oladi. Kommunalarning boshlanishi deyarli faqat virtual loyihalar va jamoalarning raqamli shakllarini oʻz ichiga olgan. Yaqinda paydo boʻlgan kommunal harakatlar mahalliy ishlab chiqarishni va tabiiy va raqamli kommunalarda, jismoniy va raqamli makonlarda, faoliyat va vaqtlarda analog va raqamli texnologiyalarning oʻzaro bogʻlanishini ham oʻz ichiga oladi.