Oʻzbekistonda vaqt
Oʻzbekiston Respublikasida vaqt UTC+5 ga toʻgʻri keladi. Yozgi vaqt qoʻllanilmaydi. Oʻzbekiston hududi uzunlik boʻyicha sezilarli uzunlikka ega - taxminan 17°, bu vaqt boʻyicha 68 daqiqaga toʻgʻri keladi. 1924-1990-yillarda Oʻzbekiston SSR hududida ikki soat mintaqasi ishlagan.
Tarixi
tahrirSSSR tarkibida boʻlgan davrda Oʻzbekistonda vaqtni hisoblash tartibi umumittifoq qonunchiligi bilan belgilangan. 1924-yilda Oʻzbekistonda UTC+4 va UTC+5 ga toʻgʻri keladigan ikki soat mintaqasi vaqti belgilandi. 1930-yildan boshlab 1924-yilda belgilangan vaqtdan 1 soat oldinroq yozgi vaqt joriy qilindi. 1981-yildan boshlab yozgi vaqt rejimi joriy etildi. Oʻzbekistonda respublika hokimiyati qarori bilan bu tartib 1990-yilda bekor qilingan. 1990-yil haqidagi TASS yangiliklarida shunday taʼkidlangan[1]:
Shunga qaramay, jamoatchilik fikri bosimi ostida Belarus, Oʻzbekiston, Tojikiston, Ozarbayjon oʻtgan yili yozgi vaqtni joriy qilmadi. Moldova va Gruziya yozgi vaqtdan voz kechdi. Xuddi shu qaror Ukrainada ham qabul qilingan, ammo bu yerda soat millari “qish uchun” deb oʻtkazilmagan.
Sovet Ittifoqi parchalanganidan keyin Oʻzbekistonda ikki vaqt mintaqasi mavjud edi. Sovet davrida eng koʻp vaqt zonalari qishda kunduzgi vaqt va yozda ikki barobar kunduzi edi. Mamlakatning gʻarbiy qismida Samarqand vaqti UTC+5 yoki UTC+6 soat oldin kuzatilgan[2]. Sharqiy qismida Toshkent vaqti UTC+6 yoki UTC+7 soat oldin kuzatilgan[3]. 1991-yilda faqat yozda bir kunlik vaqtni saqlab qolish uchun soatlar bahorda oldinga siljimadi. Oʻsha kuzda yagona vaqt mintaqasi soat UTC+5 dan oldin qabul qilindi.
Oʻzbekistonning sharqiy viloyatlarida (shu jumladan, Toshkent va Jizzax shaharlarida), shuningdek, SSSRning deyarli butun hududida yozgi vaqtning rasman bekor qilinishi 1991-yil 31-martda sodir boʻlishi kerak edi. Oʻzbekistonda yozgi vaqtga oʻtish allaqachon bekor qilinganligi sababli sharqiy viloyatlarda 31-mart ish vaqti 1 soat orqaga koʻchirilishi kerak edi (SSSRning aksariyat mintaqalaridan farqli oʻlaroq, 1991-yil 31-martdagi soatlar oʻgirilmagan yoki 1 soat oldinga koʻchirilgan). Darhaqiqat, Oʻzbekistonda yozgi vaqt 1991-yil 29-sentabrda[4] — Oʻzbekiston Respublikasi mustaqilligi e’lon qilinganidan bir oy oʻtib bekor qilingan edi. Shundan soʻng Oʻzbekistonda, masalan, Rossiya yoki Qozogʻistondan farqli oʻlaroq, yozgi vaqt tiklanmadi. Biroq Oʻzbekiston hududining gʻarbiy qismida 1991-yilda bekor qilinmagan yozgi vaqt amalda boʻlib turibdi.
Belgilangan sanadan boshlab gʻarbiy qismdagi vaqt koʻrsatkichi:
- 05/02/1924 — UTC+4;
- 21.06.1930 — UTC+5;
- 04/01/1981 — UTC+6 (yoz), UTC+5 (qish);
- 25.03.1990[1][5] dan hozirgi kungacha - UTC+5.
Belgilangan sanadan boshlab sharqiy qismdagi vaqt koʻrsatkichi:
Maʼmuriy markazlarda tushlik vaqti
tahrirJoriy rasmiy vaqt va mahalliy o'rtacha quyosh vaqti oʻrtasidagi tafovut rasmiy vaqt boʻyicha oʻrtacha yarim kunning 12:00 dan ogʻishi bilan belgilanadi. Taqqoslash uchun maʼmuriy markazlarda oʻrtacha yarim kunlik qiymatlari ularning geografik koordinatalariga muvofiq berilgan[7]:
13:02 Nukus
12:57 Urganch
12:42 Buxoro
12:38 Navoiy
12:37 Qarshi
12:32 Samarqand
12:31 Termiz
12:29 Jizzax
12:25 Guliston
12:23 Toshkent
12:13 Namangan
12:13 Fargʻona
12:11 Andijon
Izohlar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 Часы и время // Звезда : газета. — 1991. — 27 февраля.
- ↑ "Daylight saving time dates for Uzbekistan – Samarkand between 1990 and 1999". Tim02.
- ↑ "Daylight saving time dates for Uzbekistan – Tashkent between 1990 and 1999". Timeanddate.com.
- ↑ 4,0 4,1 Time Zone & Clock Changes in Tashkent, Uzbekistan // www.timeanddate.com.
- ↑ Об отмене перехода на «летнее» время на территории Узбекской ССР // Правда Востока : газета. — 1990. — 18 марта (вып. 22231—22232, № 65—66). — С. 5.
- ↑ Постановление Кабинета Министров СССР от 04.02.1991 № 20 - Сейчас.ру. // www.lawmix.ru
- ↑ Мировое время. Сколько сейчас времени в разных городах и странах. Точное время. Часовые пояса