Osteologiya

Osteologiya (from yunoncha „ὀsteon“- „suyak“)- suyaklarni osteologlar tomonidan ilmiy oʻrganishidir. Anatomiya, antropologiya va paleontologiyaning bir boʻlimi boʻlgan osteologiya suyaklar, skelet elementlari, tishlar, mikrosuyaklar morfologiyasi, ularning funksiyasi, ularda uchraydigan kasalliklari, patologiyasi, suyaklanish jarayoni (xaftaga tushadigan mogʻorlardan) va qarshilik va qattiqlikni batafsil oʻrganadi (biofizika).

Inson skeleti (endoskelet)

Osteologlar koʻpincha davlat va xususiy sektorlarda; muzeylarda maslahatchilar, tadqiqot laboratoriyalarida olimlar va/yoki akademik kontekstda osteologik reproduksiyalarni ishlab chiqaruvchi kompaniyalar uchun maslahatchilar sifatida ish olib borishadi.

Osteologiya hamda osteologlarni osteopatiyaning boʻlimi bolmish psevdo-ilmiy tadqiqot amaliyoti va uning amaliyotchilari yaʼni osteopatlar bilan aralashtirib yubormaslik zarur.

Usullari

Oddiy tahlil quyidagilarni oʻz ichiga oladi:

• mavjud skelet elementlarini topish
• tishlarni topish
• Epifizning birlashishi va tish chiqishi (kattalar uchun) va qovurgʻa simfizi yoki toʻsh uchining yemirilish darajasi (kattalar uchun) asosida qarish maʼlumotlari
• boʻy va boshqa oʻlchov maʼlumotlar
• nasl-nasabi
• oʻlchovsiz kattaliklarni aniqlash
• patologiya va / yoki hayotiy oʻzgarishlar

Ilovalar

La Plata muzeyidagi qiyosiy osteologiya xonasi, Argentina.

Osteologiya muzeyida Buyuk Dane va Chihuahua skeletlari solishtirish, Oklaxoma Siti, Oklaxoma .

Osteologik usullar koʻpincha umurtqa pogʻonasi paleontalogiyasi, zoologiya, sud tibbiyot ekspertizasida, fizik antropologiyada hamda arxeologiyada tadqiqot qilish maqsadida foydalaniladi. Tadqiqotlar natijasida shu maʼlum boʻldiki, osteologik belgilar molekulyar kelib chiqish bilan noosteologik belgilarga qaraganda uzviy bogʻliq ekan, chunki ular evolyutsion ishonchliroqdir. Osteologiya quyidagi mavzularda muhim oʻrinni egallaydi:

• Qadimgi urushlar
• Faoliyat shakllari
• Jinoiy tergovlar
• Demografiya
• Rivojlanish biologiyasi
• Parhez
• Kasalliklar
• Erta populyatsiyalar genetikasi
• Qazilmalar
• Salomatlik
• Inson migratsiyasi
• Nomaʼlum qoldiqlarni aniqlash
• Fizika
• Ijtimoiy tengsizlik
• Harbiy jinoyatlar

Inson osteologiyasi va sud antropologiyasi

Inson osteologiyasini tekshirish koʻpincha sud antropologiyasida qoʻllanadi, bu orqali topilgan qoldiqlardan insonning yoshi, oʻlimi, jinsi, oʻsishi va rivojlanishini aniqlash uchun ishlatiladi va biomadaniy kontekstda ishlatilishi mumkin.

Skelet anatomiyasini oʻzgarishiga olib keluvchi toʻrtta omil mavjuddir. Ularga: ontogenez (yoki oʻsish), jinsiy dimorfizm, geografik oʻzgaruvchanlik va individual yoki idiosinkratik oʻzgaruvchanlik kiradi.

Osteologiya shuningdek, insonning kelib chiqishi, irqi hamda etnik jihatdan kelib chiqishini aniqlash imkonini beradi. Tarixda, odamlar odatda uchta irq guruhiga boʻlinganlar: kavkazoidlar, mongoloidlar va negroidlar . Biroq, bu tasnif tizimi ajdodlararo nikohlar koʻpayishi va belgilarning kamroq aniqlanishi tufayli kamroq ishonchli boʻlib bormoqda. Ajdodni aniqlash munozarali, ammo nomaʼlum tananing yoki skeletning nasl-nasabini aniqlash uchun tushunarli belgi berishi mumkin.

Manbalar

• Bass, WM 2005. Inson osteologiyasi: laboratoriya va dala qoʻllanmasi . 5-nashr. Kolumbiya: Missuri arxeologik jamiyati.
• Buikstra, JE va Ubelaker, DH (tahrirlar) 1994 yil. Inson skeleti qoldiqlaridan maʼlumotlarni yigʻish standartlari . Arkanzas arxeologik tadqiqot tadqiqot seriyasi № 44.
• Koks, M va Mays, S. (tahrirlar) 2000 yil. Arxeologiya va sud-tibbiyotda inson osteologiyasi . London: Grinvich tibbiy media.
• FFA Ijpma, HJ ten Duis, TM van Guilik 2012." Ortopediya taʼlimining asosi". Suyaklar va boʻgʻinlar 360, jild. 1, № 6
• Ekezie, Jervas, PhD, „Suyak, inson tasnifining ramkasi: antropologiyaning yadrosi“. Anatomiya boʻlimi, Asosiy Tibbiyot fanlari maktabi, Federal Texnologiya Universiteti, PMB 1526, Owerri, Nigeriya. 2-jild: 1-son.