Paralimpiya oʻyinlari mezbon shaharlar roʻyxati

1960-yildan beri 17 ta turli shaharlarda 16 ta Yozgi Paralimpiada oʻyinlari va 14 ta shaharda 14 ta Qishki Paralimpiada oʻyinlari oʻtkazildi. Xalqaro Olimpiya qoʻmitasi (XOQ) va Xalqaro Paralimpiya qoʻmitasi (XPQ) kelgusi Paralimpiya oʻyinlarini oʻtkazish uchun beshta shaharni tanlab oldi: 2026-yilgi Qishki Paralimpiada oʻyinlari uchun Milan-Kortina-dʼampetsso, 2028-yilgi Yozgi Paralimpiada oʻyinlari uchun Los-Anjeles, 2030-yilgi Qishki Paralimpiada oʻyinlari uchun Nice Alp togʻlari, 2032-yilgi Yozgi Paralimpiada oʻyinlari uchun Brisben va 2034-yilgi Qishki Paralimpiada oʻyinlari uchun Salt Lake City.

Toʻrtta shaharda bir martadan ortiq Paralimpiada oʻyinlari oʻtkazilgan yoki oʻtkazilishi rejalashtirilgan; Insbruk 1984 va 1988-yillarda, Pekin 2008-yilda (yozgi oʻyinlar) va 2022-yilda (qishki oʻyinlar), Tokio 1964 va 2020-yillarda, Salt Lake City 2002 va 2034-yillarda.

Amerika Qo‘shma Shtatlarida uch marotaba oʻyinlarga mezbonlik qilgan boʻlsa (ulardan biri qisman Buyuk Britaniyada oʻtkazildi), Yaponiyada 2020-yilda uchinchi oʻyinlar oʻtkazildi. Avstriya, Norvegiya, Italiya, Buyuk Britaniya, Kanada va Xitoyning har biri ikkita Paralimpiada oʻyinlariga mezbonlik qilgan.

Paralimpiada oʻyinlari asosan Yevropa qitʼasida oʻtkazildi (15 ta oʻyin). Osiyoda sakkizta, Shimoliy Amerikada beshta, Okeaniya mintaqasida bitta oʻyin oʻtkazilgan. 2016-yilda ilk bor Janubiy Amerikada Paralimpiya oʻyinlari oʻtkazildi. Afrika va Antarktida qitʼalarida Paralimpiada oʻyinlari oʻtkazilmagan.

Mezbon shaharlar Xalqaro Olimpiya qoʻmitasi (XOQ) va Xalqaro Paralimpiya qoʻmitasi (XPQ) tomonidan tanlanadi. Hozirda ular yetti yil oldin tanlanadi^[1]. Tanlash jarayoni ikki yil davom etadi. Tanlov jarayonining birinchi bosqichida dunyoning istalgan shahri mezbon shahar boʻlish uchun ariza berishi mumkin. Oʻn oydan soʻng XOQ Ijroiya kengashi arizalarni koʻrib chiquvchi ishchi guruhning tavsiyasiga asosan ushbu ariza beruvchi shaharlardan qaysi biri nomzod shaharlar boʻlishiga qaror qiladi. Ikkinchi bosqichda nomzod shaharlar Baholash komissiyasi tomonidan batafsil oʻrganiladi, soʻngra tanlov uchun koʻrib chiqilishi kerak boʻlgan shaharlarning yakuniy qisqa roʻyxatini taqdim etadi. Keyin mezbon shahar XOQ sessiyasi, XOQ aʼzolarining umumiy yigʻilishi ovozi bilan tanlanadi^[2].

Paralimpiya oʻyinlari mezbon shaharlari

Yil	Shahar	Davlat	Qitʼa	Yozgi	Qishki	Boshlanish	Tugash
1960	Rim	Italiya	Yevropa	S001I		18-sentyabr	25-sentyabr
1964	Tokio	Yaponiya	Yevropa	S002II		3-noyabr	12-noyabr
1968	Tel Aviv	Isroil	Yevropa	S003III		4-noyabr	13-noyabr
1972	Heidelberg	GFR	Yevropa	S004IV		2-avgust	11-avgust
1976	Örnsköldsvik	Shvetsiya	Yevropa		W001I	21-fevral	28-fevral
1976	Toronto	Kanada	Shimoliy Amerika	S005V		3-avgust	11-avgust
1980	Geilo	Norvegiya	Yevropa		W002II	1-fevral	7-fevral
1980	Arnhem	Niderlandiya		S006VI		21-iyun	30-iyun
1984	Insbruk	Avstriya			W003III	14-yanvar	20-yanvar
1984	New York Stoke Mandeville	Amerika Qo‘shma Shtatlari, Buyuk Britaniya	Shimoliy Amerika, Yevropa	S007VII		17-iyun 22-iyul	30-iyul 1-avgust
1988	Insbruk	Avstriya	Yevropa		W004IV	17-yanvar	25-yanvar
1988	Seul	Janubiy Koreya	Osiyo	S008VIII		15-oktyabr	24-oktyabr
1992	Tignes-Albertville	France	Yevropa		W005V	25-mart	1-aprel
1992	Barcelona-Madrid	Ispaniya		S009IX		3-sentyabr	14-sentyabr
1994	Lillehammer	Norvegiya			W006VI	10-mart	19-mart
1996	Atlanta	Amerika Qo‘shma Shtatlari	Shimoliy Amerika	S010X		16-avgust	25-avgust
1998	Nagano	Yaponiya	Yevropa		W007VII	5-mart	14-mart
2000	Sidney	Avstraliya	Okeaniya	S011XI		18-oktyabr	29-oktyabr
2002	Salt Lake City	Amerika Qo‘shma Shtatlari	Shimoliy Amerika		W008VIII	7-mart	16-mart
2004	Afina	Gretsiya	Yevropa	S012XII		17-sentyabr	28-sentyabr
2006	Turin	Italiya	Yevropa		W009IX	10 March	19 March
2008	Pekin^[b]	Xitoy	Osiyo	S013XIII		6-sentyabr	17-sentyabr
2010	Vankuver	Kanada	Shimoliy Amerika		W010X	12-mart	21-mart
2012	London	Buyuk Britaniya	Yevropa	S014XIV		29-avgust	9-sentyabr
2014	Sochi	Rossiya	Yevropa		W011XI	7-mart	16-mart
2016	Rio de Janeiro	Braziliya	Janubiy Amerika	S015XV		7-sentyabr	18-sentyabr
2018	Pyeongchang	Janubiy Koreya	Osiyo		W012XII	9-mart	18-mart
2020	Tokio	Yaponiya		S016XVI		25-avgust 2021	6-sentyabr 2021 ^[c]
2022	Pekin	Xitoy			W13XIII	4-mart	13-mart
2024	Parij	Fransiya	Yevropa	S017XVII		28-avgust	8-sentyabr
2026	Milan-Kortina-dʼampetsso	Italiya	Yevropa		W14XIV	6-mart	15-mart
2028	Los Angeles	Amerika Qo‘shma Shtatlari	Shimoliy Amerika	S018XVIII		15-avgust	27-avgust
2030	Nice-French Alps	Fransiya	Yevropa		W15XV	1-mart	10-mart
2032	Brisben	Avstraliya	Okeaniya	XIX		24-avgust	5-sentyabr
2034	Salt Lake City	Amerika Qo‘shma Shtatlari	Shimoliy Amerika		W16XVI	10-mart	19-mart

Statistika

Reyting	Shahar	Mamlakat	Qitʼa	Yozgi Paralimpiyadalar oʻtkazilgan	Qishki Paralimpiyadalar oʻtkazilgan	Jami Paralimpiyadalar
1	Insbruk	Avstriya	Yevropa	0	2 (1984, 1988)	2
1	Tokiо	Yaponiya	Osiyo	2 (1964, 2020)	0	2
1	Pekin	Xitoy	Osiyo	1 (2008)	1 (2022)	2
1	Salt Lake City	AQSh	Amerika	0	2 (2002, 2034)	2

Mamlakatlar boʻyicha Paralimpiada oʻyinlari

Rang	Davlat	Qitʼa	Yozgi Paralimpiada oʻyinlari oʻtkazilgan yillar	Qishki Paralimpiada oʻyinlari oʻtkazilgan yillar	Jami Paralimpiyadalar
1	Amerika Qoʻshma Shtatlari	Amerika	3 (1984, 1996, 2028)	2 (2002, 2034)	5
2	Yaponiya	Osiyo	2 (1964, 2020)	1 (1998)	3
2	Italiya	Yevropa	1 (1960)	2 (2006, 2026)	3
2	Fransiya	Yevropa	1 (2024)	2 (1992, 2030)	3
5	Avstriya	Yevropa	0	2 (1984, 1988)	2
5	Norvegiya	Yevropa	0	2 (1980, 1994)	2
5	Kanada	Amerika	1 (1976)	1 (2010)	2
5	Buyuk Britaniya	Yevropa	2 (1984, 2012)	0	2
5	Janubiy Koreya	Osiyo	1 (1988)	1 (2018)	2
5	Xitoy	Osiyo	1 (2008)	1 (2022)	2
5	Avstraliya	Okeaniya	2 (2000, 2032)	0	2
12	Isroil	Osiyo	1 (1968)	0	1
12	Gʻarbiy Germaniya	Yevropa	1 (1972)	0	1
12	Shvetsiya	Yevropa	0	1 (1976)	1
12	Niderlandiya	Yevropa	1 (1980)	0	1
12	Ispaniya	Yevropa	1 (1992)	0	1
12	Gretsiya	Yevropa	1 (2004)	0	1
12	Rossiya	Yevropa	0	1 (2014)	1
12	Braziliya	Amerika	1 (2016)	0	1

Manbalar

↑ The Europa World Yearbook. Taylor and Francis Group, 2003 — 247-bet. ISBN 978-1-85743-227-5.
↑ „Choice of the Host City“. Olympic.org. International Olympic Committee. Qaraldi: 2009-yil 4-iyun.

Yana qarang

Olimpiada oʻyinlariga mezbonlik qiluvchi shaharlar roʻyxati

[1] The Europa World Yearbook. Taylor and Francis Group, 2003 — 247-bet. ISBN 978-1-85743-227-5.

[2] „Choice of the Host City“. Olympic.org. International Olympic Committee. Qaraldi: 2009-yil 4-iyun.

[1]

[2]

[b]

[c]