Qizilcha yoki uchinchi kasallik - bu taxminan 15-24 kunlik inkubatsiya davri boʻlgan epidemik, yuqumli virusli kasallik . Bu odatda bolalarga yaxshi ta'sir qiladigan kasallikdir, ammo agar ayol homiladorlikning boshida infektsiyani yuqtirsa, u jiddiy tug'ma nuqsonlarga olib kelishi mumkin. "Uchinchi kasallik" nomi bolalikdagi toshmalarni qo'zg'atadigan kasalliklar ro'yxati tuzilgan paytdan kelib chiqqan bo'lib, unda qizilcha uchinchi o'rinda edi . Qizilcha virusi kasal odam aksirganda yoki yo'talganda havo orqali tarqaladi. Qizilcha virusining yagona tashuvchisi odamlardir.

Qizilcha bilan og'rigan bemorda teri toshmasi

Tarixi

tahrir

Qizilcha birinchi marta 1740 yilda nemis terapevti F. Xoffman tomonidan tasvirlangan. 1881 yilda kasallik rasman alohida nozologik shaklga ajratildi. 1938 yilda yapon tadqiqotchilari ko'ngillilarni nazofarengeal oqindi filtrati bilan yuqtirish orqali infektsiyaning virusli xususiyatini isbotladilar. Qizilcha qo'zg'atuvchisi 1961 yilda ajratilgan. deyarli bir vaqtning o'zida bir nechta olimlar tomonidan: P. D. Parkman, T. X. Weller va F. A. Neva. 1941 yilda Avstraliyalik tadqiqotchi N. Gregg homilador onaning kasalligi paytida qizilcha virusi bilan intrauterin infektsiya bilan bog'liq turli xil xomilalik anomaliyalarni tasvirlab berdi. Eng ko'p uchraydigan anomaliyalar - katarakta, yurak nuqsonlari va karlik "klassik tug'ma qizilcha sindromi" nomi ostida guruhlangan.

Bu kuchli immunitetni keltirib chiqaradigan yuqumli kasallik . Qo'zg'atuvchisi Rubella virusi Matonaviridae oilasiga tegishli

Qizilcha virusi [en] 60-70 nm o'lchamga ega, u oqsil qobig'i bilan qoplangan, peplomerlar bilan qoplangan - ular yordamida patogen hujayralarga yopishadi.  Virus tashqi muhitda barqaror emas, u ultrabinafsha nurlanish, shu jumladan to'g'ridan-to'g'ri quyosh nurlari, dezinfektsiyalash vositalari, efirlar, formalin va kislotali muhitlar ta'sirida tezda nobud bo'ladi.

Epidemiologiya

tahrir

Bolalarda yengil kursga ega boʻlgan qizilcha, homilaning intrauterin infektsiyasi tufayli homilador ayollar uchun xavflidir. Homiladorlik paytida onalarida qizilcha kasalligi boʻlgan bolalar uchun tug'ma rivojlanish nuqsonlari (ko'pincha tug'ma karlik) xarakterlidir. Yevropada ayollarning 80 dan 95 foizigacha emlanadi va bu raqam tizimli bolalik davridagi emlash bilan ortib bormoqda. Yuqumlilik toshma paydo bo'lishidan bir hafta oldin boshlanadi va 2 hafta o'tgach davom etadi.

Emlash siyosati tufayli G'arb mamlakatlarida kasallik tobora kamaymoqda. 2002 yildan beri AQShda deyarli yo'q bo'lib ketdi. 2004 yilda dunyoda 29 000 kishi qizilcha bilan ro'yxatga olingan . Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti 2010 yilda qizilcha kasalligini yo'q qilishni kutgan. JSST Mintaqaviy byurosi, Pan Amerika Панамериканская организация здравоохранения[en] 2015 yilda Amerika qit'asini endemik qizilcha tarqalishidan ozod deb e'lon qildi

2019 yilning birinchi choragida JSST Sog'liqni saqlash vazirligiga Rossiyada virusning to'liq yo'q qilinganligini tasdiqlovchi sertifikat berdi .

2012 yil aprel oyida Qizamiq tashabbusi (hozirgi qizamiq va qizamiq tashabbusi deb nomlanadi) Qizamiq va qizamiq bo'yicha global strategik rejani ishga tushirdi, u ushbu sohada 2020 yilgacha boʻlgan davr uchun global maqsadlarni belgilaydi. 2020 yilgacha JSSTning 5 ta hududida qizilchaga qarshi emlashni yakunlash rejalashtirilgan.

Badiiy adabiyotda

tahrir

Agar ayol homiladorlikning boshida qizilcha bilan kasallangan bo'lsa, uning homilasiga virusni yuqtirish ehtimoli 90% ga yetadi. Bu homila o'limiga yoki konjenital qizilcha sindromiga (CRS) olib kelishi mumkin. CRS bilan kasallangan bolalar tug'ilgandan keyin bir yil yoki undan ko'proq vaqt davomida virusni chiqarib yuborishi mumkin.

Homila uchun xavf qanchalik katta bo'lsa, homiladorlik paytida infektsiya qanchalik tez sodir bo'lsa: 1 trimestrda homilaga zarar yetkazish xavfi taxminan 25% ni tashkil qiladi, to'rtinchi oydan keyin u nolga kamayadi. Birlamchi ona infektsiyasi 50 foiz hollarda sezilmaydi.

Onaning qizilcha bilan infektsiyasi ko'p malformatsiya sindromiga olib kelishi mumkin - Gregg sindromi (triada), yurak-qon tomir tizimi, ko'zlar va eshitish apparatlarining shikastlanishlarini o'z ichiga oladi.

Eslatmalar

tahrir

Qoida tariqasida - immunofermentativ analiz ; o'lim bo'lsa, virus hujayra holatida yangi tug'ilgan chaqaloqning turli organlaridan ajratilishi mumkin.

Qo'shimcha tadqiqotlar

tahrir

Qonda leykopeniya, ba'zan plazmatsitoz namoyon bo'ladi. Sarum antikorlarining ko'payishi yoki immunoglobulin M ning yuqori darajasi qizilchani tasdiqlaydi.

Klinik belgilar

tahrir

2-3 hafta davom etadigan inkubatsiya davridan keyin o'rtacha harorat paydo bo'ladi bosh og'rig'i, faringit, posterior servikal va oksipital limfadenopatiya (bu kasallikning patognomonik belgisi sifatida malakali bo'lishi mumkin), kon'yunktivit . Toshmalar 48 soatdan keyin paydo bo'ladi, toshma makula (dog'li), qichima emas, birinchi navbatda yuzga, keyin bir necha soat ichida butun tanaga tushadi; birinchi navbatda, toshma morbiliform (ya'ni, qizamiqga o'xshaydi), keyin skarlatinomorfikdir . U yuzda, bel va dumbalarda, qo'l va oyoqlarning ekstensor yuzalarida ustunlik qiladi. Toshma 2-4, vaqti-vaqti bilan 5-7 kun davom etadi, keyin pigmentatsiya va qobiqsiz yo'qoladi. Yengil va asemptomatik shakllar juda keng tarqalgan.

Davolash

tahrir

Maxsus davolash yo'q. Seronegativ qizlarga balog'at yoshida emlash tavsiya etiladi.

Semptomatik davolash uchun paratsetamoldan foydalanishga ruxsat beriladi.

Oldini olish

tahrir

Asosiy usul - emlash.

Rossiya Federatsiyasi Sog'liqni saqlash vazirligining 2014 yil 21 martdagi 125n-sonli buyrug'i bilan tasdiqlangan Rossiya milliy emlash taqvimiga muvofiq , qizilchaga qarshi emlash qizamiq, qizilchaga qarshi kombinatsiyalangan jonli emlash bilan amalga oshiriladi. va parotit 12 oyligida, revaktsinatsiya - olti yoshda.

Salbiy reaktsiyalar orasida emlash joyida og'riq va qizarish, yengil qizarish, toshma, yengil mushak og'rig'i mavjud.

Xuddi shu tartibda qizilchaga qarshi emlash va qizilchaga qarshi emlash 1 yoshdan 18 yoshgacha boʻlgan erkaklarga va 1 yoshdan 25 yoshgacha boʻlgan ayollarga, agar ular kasal bo'lmasa, emlanmagan bo'lsa, qizilchaga qarshi bir marta emlangan yoki qizilchaga qarshi emlangan bo'lsa, ko'rsatiladi. qizilchaga qarshi emlashlar haqida ma'lumot yo'q.

Epidemiologiyasi

tahrir
  • Va yorilib, oyna jiringlaydi ... - Agata Kristining romani. Angliyada bo'lib o'tgan tergovni Miss Marpl boshqaradi. Roman haqiqiy voqealarga asoslangan: homiladorlik paytida qizamiq bilan kasallangan aktrisa Gen Tierni nogiron tug'ilgan qizi bor edi, bu voqealar asosida roman yozildi.

Badiiy adabiyot

tahrir



Havolalar

tahrir