Robert Bosch GmbH
Turi Xususiy (GmbH)
Tarmogʻi Konglomerat
Qachon asos solingan 1886
Hududiy xizmati Butun dunyo
Asoschi(lari) Robert Bosch
Rahbariyat Stefan Hartung (CEO), (CTO, CDO)
Mahsulot(lar)i Avtomobil qismlari, yuritkich vositalar, xavfsizlik tizimlari, uy jihozlari, muhandislik, elektr jihozlar, bulutga asoslangan hisoblash, IoT
Aylanma daromadi 78,74 mlrd (2021)[1]
Operatsion foydasi Decrease €1,903 mlrd (2020)[2]
Boyligi €97,72 mlrd (2021)[1]
Sof foydasi 2 640 000 000
Ishchilar soni 402 600 (2021)[1]
Shoʻba korxonalari BSH Hausgeräte, ETAS, Bosch Rexroth
Vebsayti bosch.com

Robert Bosch GmbH (/bɒʃ/; Bosch), odatda Bosch nomi bilan tanilgan, Gerlingen shahrida joylashgan nemis transmilliy muhandislik va texnologiya kompaniyasi. Kompaniya Robert Bosch tomonidan 1886-yilda Shtutgartda tashkil etilgan[3], Bosch 92% xayriya tashkiloti Robert Bosch Stiftungga tegishli.

Bosch kompaniyasining asosiy faoliyat sohalari toʻrtta biznes sektoriga yoyilgan: mobillik (apparat va dasturiy taʼminot), isteʼmol tovarlari (jumladan, maishiy texnika va elektr asboblari), sanoat texnologiyasi (jumladan, uzatma va boshqaruv) va energiya va qurilish texnologiyasi.[4]

Tarixi

tahrir

1886—1920-yillar

tahrir
 
Robert Bosch, kompaniya asoschisi

Kompaniya Shtutgart-Gʻarbiy maydonida 1886-yil 15-noyabrda Werkstätte für Feinmechanik und Elektrotechnik (aniq mexanika va elektrotexnika ustaxonasi) sifatida ish boshladi.[5] Keyingi yili Bosch gaz dvigatellari uchun past kuchlanishli magnitni taqdim etdi.

1897-yildan boshlab Bosch avtomashinalarga magnitli oʻt oldirish moslamalarini oʻrnatishni boshladi va oʻt oldirish tizimining yetkazib beruvchisiga aylandi. 1902-yilda Bosch bosh muhandisi Gottlob Honold uchqunli yuqori voltli magnitli oʻt oldirish tizimini ochdi.[6]

1901-yilda Bosch Shtutgartda oʻzining birinchi zavodini ochdi va ishchilar uchun 8 soatlik ish kunini joriy qildi. 1910-yilda Shtutgart yaqinida Feyerbax zavodi qurildi, u yerda Bosch 1913-yilda faralar ishlab chiqarishni boshladi.

1917-yilda Bosch korporatsiyaga aylandi.

1920 va 30-yillar

tahrir

Bosch 1926-yilda shisha tozalagichlarni va 1927-yilda dizel injektorli nasoslarini ishlab chiqarishni boshladi. 1932-yilda u Junkers & Co ning gaz uskunalarini ishlab chiqarishni sotib oldi va birinchi elektr burgʻulash va birinchi avtomobil radiosini ishlab chiqdi.

Natsistlarning hamkorligi

tahrir

1933-yil oxirida Robert Bosch AG va natsistlar partiyasi oʻrtasida qurol-yarogʻ ishlab chiqarish qismlarini Germaniyaning ichki qismiga koʻchirish boʻyicha muzokaralar boshlandi. Bosch 1935 va 1937-yillarda ikkita muqobil zavodga asos solgan: Berlin yaqinidagi Kleinmachnow shahridagi Dreilinden Maschinenbau GmbH va Xildesheymdagi Elektro- und Feinmechanische Industrie GmbH (keyinchalik Trillke-Werke GmbH). Ikkala zavod ham faqat qurol ishlab chiqarish uchun ishlatilgan. Ushbu “soya zavodlari” katta maxfiylik ostida va fashistlar hukumati bilan yaqin hamkorlikda qurilgan.  AG masʼuliyati cheklangan jamiyatga aylandi (GmbH).

Kleinmachnowdagi Bosch shoʻba korxonasi Dreilinden Maschinenbau GmbH (DLMG) 5000 ga yaqin odamni ish bilan taʼminlagan, ularning yarmidan koʻpi majburiy mehnat vakillari: harbiy asirlar va konslager asirlari, shu jumladan, Varshava qoʻzgʻolonidagi koʻplab ayollar edi.  Ular Germaniyaning Luftwaffe samolyotlari uchun aksessuarlar ishlab chiqarishlari kerak edi. Xildesheymda Wehrmacht tanklari, traktorlari va yuk mashinalarining butun elektr jihozlari uchun maxfiy zavod qurildi. 1944-yilda Trillke zavodida 4290 erkak va ayol ishlagan, ulardan 2019 nafari majburiy mehnat, harbiy asirlar va harbiy internirlanganlar edi.  Ikkinchi jahon urushi davrida bosib olingan mamlakatlardan Germaniyaga deportatsiya qilingan jami 2711 kishi Xildesheymdagi Bosch zavodida ishlashi kerak edi. 

Urushning soʻnggi yillarida hech bir yangi nemis tanki Xildesheymdagi Bosch zavodining boshlangʻich elementlarisiz boshqarilmagan. Bosch, shuningdek, Germaniyaning Luftwaffe samolyotlarini jihozlashda monopol mavqega ega boʻlgan.

Urush paytida ishlab chiqarish yanada markazsizlashtirildi, Bosch tobora koʻproq fabrikalarda ishlab chiqarildi va ishlab chiqarish qismlarini 100 dan ortiq joylarda 213 ta zavodga koʻchirdi. Urushning asosiy taʼminotchisiga aylandi.

1942-yil 12-martda kompaniya asoschisi Robert Bosh 80 yoshida vafot etdi.

Anjela Martin va Eva Cherviakovski Berliner Geschichtswerkstatt loyihasi doirasida Dreilinden Maschinenbau GmbH va Trillke-Werke kompaniyalarining koʻplab sobiq majburiy mehnatlari va konslager mahbuslari bilan suhbatlashdi, ikkita soya zavodi tarixini tadqiq qildi va bu borada bir nechta kitoblar va koʻrgazmalar nashr etdi.[7]

2000-yilgacha

tahrir

Ikkinchi jahon urushidan keyin Bosch Yaponiyaning Denso kompaniyasi bilan hamkorlikni yoʻlga qoʻydi.

1964-yilda Robert Bosch Stiftung tashkil etildi. Bosch 1968-yilda Shviberdingenda yangi rivojlanish markaziga asos soldi va shtab-kvartirasi 1970-yilda Gerlingenga koʻchib oʻtdi.

2000-yilgacha kompaniyaning eng dolzarb ixtirolari kislorod sensori (1976), elektr motorini boshqarish (1979), tortishni boshqarish tizimi (1986), avtomobillar uchun ksenon chiroq (1991), elektron barqarorlikni boshqarish (1995), Common rail toʻgʻridan-toʻgʻri yonilgʻi quyish (Magniti Marelli tomonidan ixtiro qilingan) (1997) va toʻgʻridan- toʻgʻri yonilgʻi quyishning (2000) yanada rivojlanishi.

2000-yilda Bosch xususiy tarmoqlar hududini sotdi (hozirgi vaqtda mos ravishda Tenovis va Avaya).

21-asr

tahrir

2001-yilda Bosch Mannesmann Rexroth AG kompaniyasini sotib oldi, keyinchalik ular Bosch Rexroth AG deb oʻzgartirildi. Xuddi shu yili kompaniya Shvetsiya shimolidagi Arjeplog yaqinidagi Vaitoudden shahrida yangi sinov markazini ochdi. 2004-yilda Germaniyaning Abstatt shahrida yangi rivojlanayotgan markaz paydo boʻldi.

2002-yilda Bosch Flibs CSI kompaniyasini sotib oldi, u oʻsha paytda keng koʻlamli professional aloqa va xavfsizlik mahsulotlari va tizimlarini, jumladan, CCTV, kongress va ommaviy murojaat tizimlarini ishlab chiqargan.[8]

Bu yillardagi muhim ixtirolar 2001-yilda elektr gidravlik tormoz, piezo-injektorli umumiy temir yoʻl yonilgʻi quyish injektori, diskli raqamli avtomobil radiosi va 2003-yilda litiy-ion batareyali simsiz buragich edi.

Bosch 2005 va 2008-yillarda Germaniya prezidentidan Deutsche Zukunftspreis (Germaniya kelajagi mukofoti)ni oldi. 2008-yilda Renningen shahrida yangi rivojlanish markazi rejalashtirilgan edi. 2014-yilda birinchi boʻlimlar yangi markazga koʻchdi, qolgan boʻlimlar esa 2015-yilda koʻchirib oʻtkazildi.

2009-yilning oʻzida Bosch ishlab chiqish va tadqiqot ishlariga 3,6 milliard yevro sarmoya kiritdi. Yiliga 3900 ga yaqin patentlar nashr etiladi. Qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanish orqali energiya samaradorligini oshirishdan tashqari, kompaniya biotibbiyot muhandisligi kabi yangi sohalarga sarmoya kiritishni rejalashtirmoqda.

Xitoy Bosch uchun muhim bozor va ishlab chiqarish bazasiga aylandi. 2012-yilda Bosch Xitoyda 34 000 xodimga va 41,7 milliard yuanga (taxminan 5 milliard yevro) daromad keltirdi.

  • 2012-yil – SPX xizmat yechimlari sotib olindi[9][10]
  • 2012-yil - Bosch oʻzining asosiy tormozlari faoliyatini KPS Capital Partners kompaniyasiga sotdi, bu esa Chassis Brakes International[11] tashkil etilishiga olib keldi.
  • 2013-yil - Bosch oʻzining quyosh energiyasi biznesini tark etishini eʼlon qildi
  • 2014-yil - Bosch Red Bend dasturiy taʼminotini sotib olish boʻyicha muzokaralarga kirishdi.[12]
  • 2014-yil - Bosch sobiq BSH Bosch va Siemens Hausgeräte GmbH qoʻshma korxonasidan (maishiy texnika) 100% aksiyalarini oladi[13]
  • 2014-yil - Bosch Ingram Micro Inc.dan jismoniy xavfsizlik boʻyicha 2014-yilda AQSHning aqlli hamkori mukofotini oldi[14]
  • 2015-yil - Bosch sobiq ZF Lenksysteme (Steering Systems) GmbH qoʻshma korxonasining 100% aksiyalarini oladi (ZF Fridrixshafen bilan 50/50 ga teng edi)
  • 2015-yil - Bosch qattiq holatdagi lityum-ion batareyalar ustida ishlaydigan Seeo, Inc kompaniyasini sotib oldi.[15][16]

2020-yil yanvar oyida Bosch Packaging Technology Syntegonga aylandi.[17]

2021-yil iyun oyida Bosch oʻzining yangi qurilgan yarimoʻtkazgichlar ishlab chiqaruvchi zavodiga 1,2 milliard dollar sarmoya kiritdi, bu uning yagona loyihaga qilgan eng katta sarfi edi.[18]

2022-yil aprel oyida Bosch Five.ai avtonom haydash startapini sotib olishni eʼlon qildi.[19]

2022-yil aprel oyida Bosch Drezdenda joylashgan MEMS mikrodinamik ishlab chiqaruvchi Arioso Systems kompaniyasini sotib olganini eʼlon qildi. Kompaniya Bosch Sensortec GmbH tarkibiga kiradi.[20]

Operatsiyalari

tahrir

Bosch Group korxonalarining aksariyati quyidagi toʻrtta biznes sektoriga birlashtirilgan.[21]

Mobillik yechimlari

tahrir
 
Bosch R&D markazi, Abstatt, Germaniya, bu avtomobil komponentlarini ishlab chiqish uchun asosiy joy hisoblanadi.

Mobility Solutions biznes sektori 2019-yilda jami savdolarning 60 foizini tashkil qiladi. Uning asosiy faoliyat yoʻnalishlari – inyeksiya texnologiyasi va ichki yonuv dvigatellari uchun quvvat uzatuvchi atrof-muhit birliklari, quvvat trubasini elektrlashtirish, boshqaruv tizimlari, xavfsizlik va haydovchiga yordam berish tizimlari, axborot-koʻngilochar texnologiyalar, shuningdek, transport vositalaridan avtomobilga va transport vositalaridan infratuzilmaga aloqa, taʼmirlash, doʻkon konsepsiyalari, avtomobil sotuv bozori uchun texnologiya va xizmatlarni tashkil qiladi.

Ushbu sohadagi brendlarga quyidagilar kiradi:

  • AutoCrew
  • Bosch Car Service
  • ITK Engineering
  • Robinair
  • HC Cargo
  • Zexel
  • ETAS

Sanoat texnologiyasi

tahrir

2019-ish yilida sanoat texnologiyalari biznes sektori Bosch guruhi umumiy savdosining taxminan 10 foizini tashkil etdi. Sektorga Drive and Control Technology boʻlimi kiradi, uning mahsulotlari zavod avtomatlashtirish, zavod qurilishi va muhandislik va mobil mashinalar uchun moslashtirilgan haydovchi, boshqaruv va chiziqli harakatni oʻz ichiga oladi.

Isteʼmol tovarlari

tahrir

Isteʼmol tovarlari biznesi sektori 2019-yilda Bosch guruhi umumiy savdosining 23 foizini tashkil etdi. Uning Elektr asboblari boʻlimi elektr asboblari, elektr asboblari aksessuarlari va oʻlchash texnologiyasini yetkazib beruvchi hisoblanadi. Bolgʻa matkaplari, simsiz buragichlar va jigsalar kabi elektr asboblaridan tashqari, uning mahsulotlari, shuningdek, maysazor, toʻsiq trimmerlari va yuqori bosimli tozalagichlar kabi bogʻdorchilik uskunalarini ham oʻz ichiga oladi. Boʻlimning asosiy nuqtalaridan biri qulay, yuqori samarali simsiz asboblar, shuningdek, tobora koʻproq veb-qoʻllab-quvvatlanadigan vositalar va xizmatlardir.

Isteʼmol tovarlari biznesi sektoriga, shuningdek, zamonaviy, energiya tejamkor va tobora ulangan maishiy texnikaning keng assortimentini taklif qiluvchi BSH Hausgeräte GmbH kiradi. Uning mahsulotlari: kir yuvish mashinalari va quritkichlardan tortib muzlatkichlar va muzlatkichlar, pechkalar va pechlar va idishlarni yuvish mashinalari, changyutkichlar, kofe qaynatgichlar va oziq-ovqat mahsulotlarini qayta ishlovchi mashinalar kabi kichik jihozlargacha.

Ushbu sohadagi brendlarga quyidagilar kiradi:

  • Dremel
  • Siemens (litsenziya ostida)
  • Neff GmbH
  • Gaggenau Hausgeräte

Energiya va qurilish texnologiyasi

tahrir
 
Bosch tomonidan ishlab chiqarilgan CCTV kamerasi

2019-yilda energiya va qurilish texnologiyalari biznes sektori Bosch guruhi umumiy savdosining 7 foizini tashkil etdi. Uning Building Technologies boʻlimi (sobiq Xavfsizlik tizimlari) biznesning ikkita yoʻnalishiga ega: xavfsizlik va aloqa uchun global mahsulot biznesi va mintaqaviy integrator biznes. Ikkinchisi tanlangan mamlakatlarda binolar xavfsizligi, energiya samaradorligi va binolarni avtomatlashtirish xizmatlarini taklif qiladi. Ikkala birlik ham tijorat maqsadlarida foydalanishga qaratilgan. Mahsulotlar videokuzatuv, hujumni aniqlash, yongʻinni aniqlash va ovozli signalizatsiya tizimlarini, shuningdek, kirishni boshqarish va professional audio va konferensiya tizimlarini oʻz ichiga oladi.

Robert Bosch Smart Home GmbH uy uchun internet yoqilgan, ilovalar tomonidan boshqariladigan mahsulotlarni taklif etadi.

Ushbu sohadagi brendlar:

  • Dynacord
  • Elektro-Voice
  • Telex
  • Worcester Bosch
  • Junkers

Boshqa biznes sohalari

tahrir

Bosch guruhi maʼlum bir sektorga taalluqli boʻlmagan boshqa biznes sohalarida ham ishlaydi.[21]

Bosch Healthcare Solutions GmbH Robert Bosch GmbH kompaniyasining toʻliq shoʻba korxonasi hisoblanadi. Shoʻba korxona 2015-yilda odamlar salomatligi va hayot sifatini yaxshilaydigan mahsulot va xizmatlarni ishlab chiqish maqsadida tashkil etilgan. Biznes mijozlarga sogʻliqni saqlash va tibbiyot texnologiyalari sohasida bogʻlangan mahsulotlar va xizmatlarni taklif qiladi.[22] 2020-yil mart oyida Bosch Healthcare Solutions kompaniyasi uch soat ichida COVID-19 pandemiyasi uchun masʼul boʻlgan SARS-CoV-2 koronavirusini aniqlash uchun diagnostika vositasini ishlab chiqqanini eʼlon qildi. Bosch kompaniyasining soʻzlariga koʻra, sinov toʻgʻridan-toʻgʻri parvarishlash joyida amalga oshirilishi mumkin, bu esa namunalarni tashish zaruratini yoʻq qiladi.[23]

Joylari

tahrir
 
Bosh ofisi Gerlingen, Germaniya
 
Shtutgart-Feyerbaxdagi IT kampusi, Germaniya

440 dan ortiq shoʻba va mintaqaviy korxonalardan iborat murakkab tarmoq orqali kompaniya dunyoning 60 dan ortiq mamlakatlarida faoliyat yuritadi. Savdo va xizmat koʻrsatish boʻyicha hamkorlar bilan bir qatorda, Boschning global ishlab chiqarish, muhandislik va savdo tarmogʻi dunyoning deyarli barcha mamlakatlarini qamrab oladi. Butun dunyo boʻylab 125 ta joyda Bosch tadqiqot va ishlanmalar boʻyicha taxminan 64 500 hamkorni ishlaydi.

Britaniyadagi operatsiyalari

tahrir

Buyuk Britaniyada Bosch kompaniyasining korporativ bosh ofisi Bukingemshir, Denhamda joylashgan va xodimlari soni 5200. Shuningdek, mamlakat boʻylab Bosch guruhining 40 ga yaqin boshqa manzillari mavjud, jumladan, Koventri, Glenrots, Sent Neots, Stokport, Stovmarket, Liverpul, Milton Keyns, Vuster va York.[24]

Shimoliy Amerika operatsiyalari

tahrir
 
Lotin Amerikasidagi kompaniya bosh ofisi Braziliyada joylashgan

Shimoliy Amerikada Robert Bosch MChJ (toʻliq Bosch shoʻba korxonasi) Michigan shtatining Farmington Hills shahrida korporativ shtab-kvartirasiga ega. Uchta tadqiqot texnologiyalari markazlari Pitsburg, Pensilvaniya, Sunniveyl, Kaliforniya va Kembrij, Massachusets shaharlarida joylashgan.[25] Zavodlar va tarqatish inshootlari Illinoys shtatidagi Mt Prospectda joylashgan; Hoffman Estates, Illinoys; Broadview, Illinoys; Kentwood, Michigan; Warren, Michigan; Owatonna, Minnesota; Waltham, Massachusets; Clarksville, Tennessi; Anderson, Janubiy Karolina; Charleston, Janubiy Karolina; va boshqa 11 shahar. Bundan tashqari, Braziliyada ikkita va Meksikada oʻnta korporativ sayt mavjud boʻlib, ularda Bosch guruhining barcha boʻlinmalari uchun markaziy xarid idorasi Illinoys shtatining Broadview shahrida joylashgan. Shimoliy Amerikada Bosch 80 ta joyda 24 750 ga yaqin odamni ish bilan taʼminlab, 8,8 mlrd dollarlik mahsulot ishlab chiqaradi.[26]

 
Robert Bosch GmbH diagrammasi

Bahs-munozaralar

tahrir

Chiqindi gazlar miqdori boʻyicha aldash dasturidagi rol

tahrir

2006-yilda Volkswagen rahbarlari Bosch kompaniyasidan oʻzlarining emissiyalarini yoʻqotish qurilmalari uchun dasturiy taʼminotni ishlab chiqishda yordam soʻrashdi. Volkswagen Bosch kompaniyasining eng yirik mijozlaridan biridir. Volkswagen muhandislari zarur kodni yozgan Bosch kompaniyasiga batafsil tavsiflarni taqdim etdilar. Aftidan, Bosch dasturiy taʼminotning qonuniyligidan xavotirda edi va agar firibgarlik aniqlansa, Volkswagendan javobgarlikni oʻz zimmasiga olishni soʻradi, ammo Volkswagen buni rad etdi.[27]

2017-yilning 1-fevralida Bosch Qoʻshma Shtatlardagi iste’molchilarga dasturiy ta’minotni yaratishdagi roli uchun kompensatsiya sifatida 327,5 million dollar toʻlashga rozi boʻldi.[28][29] Bosch shuningdek, Fiat Chrysler’ning 2014—2016-yillarda 100 000 ta Grand Cherokee SUV va Ram Trucklarida foydalanilgan 3,0 L V6 dizel dvigateli uchun emissiya dasturini taqdim etdi va 2019-yil yanvar oyida kengroq kelishuv doirasida zarar koʻrgan iste’molchilarga 27,5 million dollar toʻlashga rozi boʻldi[30] 2019-yil may oyida Bosch Dieselgate mojarosiga aloqadorligi uchun yana 100 million dollar jarima toʻladi.[31][32]

Astongate yashil yuvish kampaniyasidagi roli

tahrir

2020-yilda Bosch elektr transport vositalarini ishlab chiqarishda CO2 emissiyasi haqida notoʻgʻri maʼlumot tarqatgani uchun keng yoritilgan “Decarbonising Road Transport: There Is No Silver Bullet” nomli 20 sahifalik hisobotni yaratishni moliyalashtirdi[33][34][35] Buyuk Britaniyaning 2030-yildan boshlab yangi ichki yonuv dvigatelli transport vositalarini sotishni taqiqlash haqidagi deklaratsiyasidan keyin ishlab chiqildi.[36]

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 1,2 Robert Bosch GmbH. „Annual Report 2021“. Press-reliz.
  2. Robert Bosch GmbH. „Annual Report 2020“. Press-reliz. 31-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 18-iyul 2022-yil.
  3. „Robert Bosch GmbH Company Profile“. Yahoo! Finance.
  4. „Bosch Today 2018“. Bosch Global (22-may 2018-yil). 23-may 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-may 2018-yil.
  5. Theiner, Peter. Robert Bosch: An Entrepreneur in an Age of Extremes (inglizcha). C.H.Beck, 15-oktabr 2019-yil. ISBN 978-3-406-74146-3. 
  6. „The beginnings 1886–1905“. Bosch Global. Robert Bosch GmbH. Qaraldi: 12-may 2019-yil.
  7. Angela Martin: Ich sah den Namen Bosch.
  8. Philips CSI sold to Bosch, 12 August 2002
  9. Bosch. „Bosch completes acquisition of SPX Corporation's Service Solutions business“. Qaraldi: 4-fevral 2020-yil.
  10. „FTC approves Bosch buy of SPX Service Solutions, with conditions“. Reuters (26-noyabr 2012-yil). Qaraldi: 4-fevral 2020-yil.
  11. „Bosch sells brake unit to KPS Capital Partners“. Automotive News Europe (11-yanvar 2012-yil). Qaraldi: 4-fevral 2020-yil.
  12. Bosch in talks to buy Israel's Red Bend Software.
  13. [1].
  14. By Press Release, Security Info Watch.
  15. „Bosch is buying Silicon Valley battery startup Seeo“. Fortune. Qaraldi: 4-fevral 2020-yil.
  16. „Bosch acquires U.S. electric car battery developer Seeo“. Reuters (28-avgust 2015-yil). Qaraldi: 4-fevral 2020-yil.
  17. Bosch Packaging Technology is now Syntegon | Syntegon
  18. „Bosch opens German chip plant, its biggest-ever investment“. Reuters (7-iyun 2021-yil). Qaraldi: 11-iyun 2021-yil.
  19. „Bosch picks up Five.ai after the self-driving startup pivoted to B2B and then put itself up for sale“ (inglizcha). TechCrunch. Qaraldi: 15-aprel 2022-yil.[sayt ishlamaydi]
  20. „Evertiq - Bosch expands sensor business via acquisition“ (inglizcha). evertiq.com. Qaraldi: 29-aprel 2022-yil.
  21. 21,0 21,1 „Bosch Today 2019“. Robert Bosch GmbH. 12-may 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-may 2019-yil.
  22. „About us“. Bosch Healthcare Solutions. Robert Bosch GmbH. Qaraldi: 12-may 2019-yil.
  23. „Bosch Develops Corona Test Tool to Detect Virus in Under Three Hours“. The New York Times (26-mart 2018-yil). Qaraldi: 30-mart 2020-yil.
  24. „Bosch in the UK“. Bosch in the United Kingdom. Qaraldi: 12-may 2019-yil.
  25. „Bosch – Bosch Research and Technology Center“. 18-dekabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-dekabr 2014-yil.
  26. „About Bosch in the USA“. Bosch. 19-mart 2008-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2008-yil.
  27. Ewing, Jack. „Supplier's Role Shows Breadth of VW's Deceit“. The New York Times (1-fevral 2017-yil). Qaraldi: 5-fevral 2017-yil.
  28. McGee, Patrick. „Bosch reaches $328m settlement in VW emissions scandal“. Financial Times (1-fevral 2017-yil). Qaraldi: 5-fevral 2017-yil.
  29. Shepardson, David. „VW, Robert Bosch agree to pay $1.55 billion to settle U.S. diesel claims“. Reuters (1-fevral 2017-yil).
  30. Shepardson, David. „Fiat Chrysler agrees to $800 million U.S. diesel-emissions settlement“. Reuters (10-yanvar 2019-yil). Qaraldi: 11-yanvar 2019-yil.
  31. Levin, Doron. „German Parts Maker Bosch Gets Off With Relatively Light $100 Million Fine From VW Dieselgate“. Forbes (23-may 2019-yil).
  32. „Bosch pays 90-million-euro fine over diesel scandal“. DW (23-may 2019-yil).
  33. „'Astongate': Aston Martin and Bosch accused of using controversial report to downplay EV's environmental benefits“. www.businessgreen.com. Business Green (1-dekabr 2020-yil).
  34. „Understanding "Astongate" – Another brand embroiled in disinformation campaign“. www.irishevs.com. IrishEVs (30-noyabr 2020-yil).
  35. „Aston Martin linked to study spreading misinformation about EVs“. www.cleantechnica.com. CleanTechnica (1-dekabr 2020-yil).
  36. „UK ban on new fossil fuel vehicles by 2030 'not enough' to hit climate targets“. The Guardian (18-noyabr 2020-yil).