Sōma (yaponcha: 相馬市 Sōma-shi?) Yaponiyaning Fukushima prefekturasida joylashgan shahardir. 29-fevral, 2020-yil holatiga koʻra, shaharning taxminiy aholisi 34.631 kishini, aholi zichligi esa 14358 ta xonadonda har kvadrat kilometrga 180 kishidan toʻgʻri kelgan. Shaharning umumiy maydoni 197,79 kvadrat kilometrni (76,37 mi²) tashkil etadi[1].

Sōma

相馬市
Shahar
Skyline of Sōma
Sōma
Bayroq
Sōma
Gerb
37°47′48.0″N 140°55′10.7″E / 37.796667°N 140.919639°E / 37.796667; 140.919639
Mamlakat Yaponiya
Viloyat Tōhoku
Prefektura Fukushima prefekturasi
Maydon 197.79 km2 (76.37 kv mi)
Rasmiy til(lar)i yapon
Aholisi
 (2020-yil 29-fevral)
34 631
Zichligi 180 kishi/km2
Vaqt mintaqasi UTC+9:00
Telefon kodi 0244-37-2117
Sōma xaritada
Sōma
Sōma
Matsukawaura lagunasi

Geografiyasi

tahrir

Sōma Fukushima prefekturasining shimoli-sharqida joylashgan boʻlib, sharqda Tinch okeani va gʻarbda Abukuma platosi bilan chegaradosh. Sōma Miyagi prefekturasidagi Senday shahriga Fukushima prefekturasi poytaxtiga qaraganda yaqinroq.

  • Togʻlar
  • Daryolar
    • Uda daryosi
  • Sohil xususiyatlari
    • Matsukawaura lagunasi

Qoʻshni munitsipalitetlar

tahrir

Iqlimi

tahrir

Sōma nam iqlimga ega. Sōmada oʻrtacha yillik harorat 12,6 °C, yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1260 mm ni tashkil qiladi, sentyabr oyi esa eng nam oy hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 24,8 °C atrofida, eng pasti esa yanvarda, 1,8 °C atrofida boʻladi[2].

Demografiyasi

tahrir

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[3], Sōma aholisi soʻnggi 40 yil ichida bir xil boʻlib qolgan.

Aholining oʻsishi
YilAholi±%
192027,858—    
193031,627+13.5%
194031,887+0.8%
195044,375+39.2%
196041,352−6.8%
197037,189−10.1%
198037,332+0.4%
199039,134+4.8%
200038,842−0.7%
201037,817−2.6%
202034,631−8.4%

Tarixi

tahrir

Hozirgi Sōma hududi qadimgi Mutsu provinsiyasining bir qismi boʻlib, hech boʻlmaganda Jomon davridan beri oʻrnashib qolgan. Edo davrida bu hudud Kamakura davridan Boshin urushigacha boʻlgan Sōma urugʻining uyi boʻlgan Sōma domenining qal’a shahri sifatida rivojlangan. Meydzi restavratsiyasidan soʻng, Iwaki viloyatining bir qismi sifatida tashkil etilgan. 1896-yil 1-aprelda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining oʻrnatilishi bilan hudud Namekata va Uda tumanlari tarkibidagi bir qator shahar va qishloqlarga aylantirildi. 1896-yilda Namekata va Uda birlashtirilib, Sōma tumani tashkil etildi. Nakamura shahri 1889-yil 1-aprelda tashkil etilgan. Nakamura yettita qoʻshni qishloq bilan birlashtirildi va 1954-yil 31-martda shahar maqomiga koʻtarilib, Sōma shahriga aylandi.

2011-yil zilzila va sunami

tahrir

2011-yil 11-mart kuni Tōhokuda sodir boʻlgan 9,0 magnitudali zilzila va sunamidan soʻng Sōmaning sharqiy, qirgʻoq qismi sunami toshqinlari bilan suv ostida qolgan edi[4]. Sunami taxminan 4 kilometrga yetdi. Suv bosgan hududlarga Sōma porti va Matsukawaura koʻrfazi hududi, 6-sonli Sōma aylanma yoʻligacha boʻlgan balandlik kiradi[5]. Sōmada sunami balandligi 9,3 metrgacha ko'tarilgan[6].

Sōma sunamidan keyin sodir boʻlgan yadroviy avariya joyi Fukushima Daiichi atom elektr stantsiyasidan 45 kilometr (28 milya) shimolda joylashgan va shuning uchun majburiy evakuatsiya qilinmagan[7].

Hukumat

tahrir

Sōma toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 20 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi boʻlgan mer-kengash shakliga ega[8]. Sōma, Shinchi shahri bilan birgalikda Fukushima prefekturasi assambleyasiga bir aʼzo qoʻshadi. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining Fukushima 1-okrugiga kiradi.

Iqtisodiyoti

tahrir

Sōma qishloq xoʻjaligi, tijorat baliq ovlash va yengil ishlab chiqarish sanoatiga asoslangan aralash iqtisodiyotga ega. Bu hudud qulupnay yetishtirish bilan mashhur hisoblanadi. Shinchi issiqlik elektr stantsiyasi, koʻmir bilan ishlaydigan issiqlik elektr stantsiyasi Sōma shahrida joylashgan.

Taʼlim tizimi

tahrir

Sōma shahrida toʻqqizta davlat boshlangʻich maktabi va shahar tomonidan boshqariladigan toʻrtta davlat oʻrta maktabi va Fukushima prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan ikkita davlat oʻrta maktabi mavjud. Prefekturada bitta maxsus taʼlim maktabi ham mavjud.

Kasalxonalar

tahrir

Sōma umumiy kasalxonasi, 240 oʻrinli davlat shifoxonasi Sōma shahrida joylashgan.

Transport

tahrir

Temir yoʻllar

tahrir

  Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi (JR Sharq) — Jōban liniyasi

  • Nittaki — Sōma

Highway

tahrir
  • Jōban magistrali — Sōma kesishuvi
  • Tōhoku-Chūō magistrali — Sōma kesishuvi — Sōma Yamakami kesishuvi - Sōma Tamano kesishuvi
  • 6-milliy yoʻnalish
  • 115-milliy yoʻnalish
  • 116-milliy yoʻnalish

Dengiz portlari

tahrir

Mahalliy diqqatga sazovor joylar

tahrir
  • Har yili 23-iyuldan 25-​​iyulgacha boʻlib oʻtadigan Sōma ot quvish festivali muhim nomoddiy xalq madaniy merosi sifatida belgilangan.
  • Sōma Nakamura qal’asi xarobalari
  • Sōma Nakamura ibodatxonasi
  • Matsukawaura prefekturasi tabiat bogʻi
  • Ryōzen togʻi, milliy goʻzallik joyi va milliy tarixiy joy

Sōmalik taniqli odamlar

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. Sōma city official home page(yaponcha)
  2. Sōma climate data
  3. Sōma population statistics
  4. Kyodo News, „Survivors in trauma after life-changing nightmare day“, The Japan Times, 13 March 2011, p. 2.
  5. NHK, TV News Broadcast, 13 March 2011.
  6. http://www.jma.go.jp/en/tsunami/observation_2_04_20110313180559.html JMA tsunami observation data.
  7. „Fukushima evacuation orders and restricted areas“. 2016-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 5-dekabr.
  8. Sōma City Council membership list (Wayback Machine saytida 2017-05-16 sanasida arxivlangan)(yaponcha)

Adabiyotlar

tahrir

Sasaki, Takashi. Fukushima: vivir el desastre, Translated by F. Javier de Esteban Baquedano (Spanish), Gijón, Spain: Satori Ediciones, 2013. ISBN 978-84-941125-3-9. 

Havolalar

tahrir