Saraskar (usmonli turkcha: سرعسكر; ˈseɾaskeɾ) – ilgari Usmoniylar davlatida armiyaga qoʻmondonlik qilgan vazir uchun ishlatilgan unvon.

Saraskar Mehmed Riza posho (1899)

1826-yilda yanicharlar bostirilgach, Sulton Mahmud II eski Yanichar ogʻasining vazifalarini saraskarga topshirdi. Endi saraskar Usmonli armiyasining bosh qoʻmondonligi va Harbiy vazir vazifalarini birlashtirgan alohida idoraga aylandi[1]. U Istanbulda tartibni saqlash boʻyicha yanichar ogʻaning oldingi vazifalarini ham oʻz zimmasiga oldi. Darhaqiqat, imperiyaning progressiv markazlashuvi bilan politsiya tizimi rivojlanib, kengayib borar ekan, 1845-yilgacha politsiya alohida idoraga aylangunga qadar politsiya ishi saraskarning asosiy vazifalaridan biriga aylandi[1].

Saraskar va uning boʻlimi (bab-i seraskeri yoki serasker kapısı – „saraskar darvozasi“) dastlab Eski Saroyda boʻlgan, ammo bu funksiyalar 1865-yilda maxsus binolarga oʻtkazilgan. 1879-yilda idora Vazirlik deb oʻzgartirilgan. Idora 1890-yilgacha Harbiy vazirlik (Harbiye Nezareti) deb nomlangan va oʻsha yili eski nomiga qaytarildi. Nihoyat, 1908-yilda yana Harbiy vazirligi deb oʻzgartirildi[1].

Saraskarlar roʻyxati

tahrir

Quyida saraskarlar roʻyxati keltirilgan[2][3]:

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 1,2 Lewis, Bernard (1986). "Bāb-i Serʿaskeri". The Encyclopedia of Islam, New Edition, Volume I: A–B. Leiden and New York: BRILL. p. 838. ISBN 90-04-08114-3. http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/bab-i-seraskeri-SIM_0972. 
  2. Sicil-i Osmani, Mehmet Süreyya, Yayına Hazırlayan: Nuri Akbayar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1996, Sayfa:1770-1771, ISBN 975-333-038-3.
  3. Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 – 1922) Prosopografik Rehber, Sinan Kuneralp, ISIS Press, İstanbul, ISBN 9784281181, 1999