Sarf

oʻzbek tili qoidalariga bagʻishlangan darslik

Sarf“ (toʻliq nomi: Oʻzbek tili qoidalari toʻgʻrusida bir tajriba. Birinchi kitob: Sarf yoki morfologiya) – Fitrat tomonidan yozilib, 1924-yilda chop etilgan va oʻzbek tili qoidalariga bagʻishlangan darslik[1]. Darslik dastlab eski oʻzbek yozuvida, keyinchalik yangi joriy etilgan lotin yozuviga asoslangan „Yanalif“ alifbosida chop etilgan.

„Sarf“
Muallif(lar) Fitrat
Mamlakat Oʻzbekiston SSR Oʻzbek SSR
Til Chigʻatoy tili
Oʻzbek tili
Janr(lar)i Tilshunoslik
Nashr etilgan sanasi 1924

Tarixi

tahrir

„Sarf“ asari 19241930-yillarda jami olti marta qayta nashr etilgan. Ikkinchi Til va imlo qurultoyi 1921-yil Toshkentda, uchinchi qurultoy esa 1926-yili Bokuda boʻlib oʻtgan edi. Bu asar orqali Fitrat oʻzbek tilidagi 9 ta unli tovushini sanab oʻtgan (Aa, Ää, Ee, Ii, Iı, Oo, Öö Uu, Üü) va shunday degan[2]:

„Oʻzbek tili ham umumiy turk tilining bir tarmogʻidir. Umumiy turk tilida boʻlgan 9 ta unli oʻzbek tilida ham mavjuddur“.

19231930-yillarda asar maktablarda oʻqitilgan[3].

Manbalar

tahrir
  1. „“SARF” VA “NAHF” ‒ BIRINCHI O‘ZBEK TILI GRAMMATIKASI“. 2024-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 4-fevral.
  2. „Jadidchilarning “O’zbek lotin alifbosi”dan namuna olish kerak – Vatan Manzaralari“ (uz). VOA (2021-yil 30-mart). Qaraldi: 2024-yil 3-fevral.
  3. „Tanlangan asarlar“. 2024-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 4-fevral.