Syzygium — mirtadoshlar oilasiga mansub gulli oʻsimliklarning turkumi. Turkum 1200 ga yaqin turni oʻz ichiga oladi[2][3][4]. Vatani Afrika, Madagaskar janubi-sharqiy Osiyodan Tinch okeanigacha choʻzilgan[5]. Uning eng yuqori xilma-xilligi Malayziyadan Avstraliyaning shimoli-sharqiy qismiga toʻgʻri keladi, bu yerda koʻp turlari juda kam maʼlum va yana koʻplari taksonomik jihatdan tavsiflanmagan.

Syzygium
Syzygium malaccense
Ilmiy tasniflash
Oʻsimliklar
Yuksak oʻsimliklar
Gulli oʻsimliklar
Ikki urugʻpallalilar
Rosids
Myrtales
Myrtaceae
Myrtoideae
Syzygieae
Syzygium

P.Browne ex Gaertn.[1]
Sinonimlar
List
  • Acicalyptus A. Gray
  • Acmena DC.
  • Acmenosperma Kausel
  • Anetholea Peter G. Wilson
  • Aphanomyrtus Miq.
  • Bostrychode (Miq.) O. Berg in C. F. P. von Martius & auct. suc. (eds.)
  • Caryophyllus L.
  • Cerocarpus Colebr. ex Hassk.
  • Cetra Noronha
  • Clavimyrtus Blume
  • Cleistocalyx Blume
  • Cupheanthus Seem.
  • Gaslondia Vieill.
  • Gelpkea Blume
  • Jambolifera Houtt.
  • Jambos Adans.
  • Jambosa DC. nom. illeg.
  • Leptomyrtus (Miq.) O. Berg in C. F. P. von Martius & auct. suc. (eds.)
  • Lomastelma Raf.
  • Macromyrtus Miq.
  • Macropsidium Blume
  • Malidra Raf.
  • Microjambosa Blume
  • Myrthoides Wolf
  • Opa Lour.
  • Pareugenia Turrill
  • Piliocalyx Brongn. & Gris
  • Pseudoeugenia Scort.
  • Strongylocalyx Blume
  • Syllisium Endl.
  • Syllysium Meyen & Schauer
  • Tetraeugenia Merr.
  • Waterhousea B.Hyland
  • Xenodendron K.Schum. & Lauterb.
Syzygium paniculatum (magenta lilly pilly)
Syzygium samarangense, meva kesma bilan

Aksariyat turlari doimiy yashil daraxtlar va butalardir. Bir nechta turlari jozibali yaltiroq barglari uchun manzarali oʻsimliklar sifatida yetishtiriladi, baʼzilari yangi holatia isteʼmol qilinadi yoki murabbo va jelelarda ishlatiladigan isteʼmol mumkin boʻlgan mevalarni ishlab chiqaradi. Iqtisodiy jihatdan eng muhim tur, ammo ochilmagan gul kurtaklari ziravor sifatida ishlatiladi. Syzygiumning isteʼmol qilish mumkin boʻlgan baʼzi turlari butun dunyo boʻylab ekiladi va baʼzi bir orol ekotizimlarida invaziv turlarga aylangan. Syzygiumning bir nechta turlari odamlar tomonidan isteʼmol qilinadigan mevalarni beradi, ularning koʻpchiligi „atirgul“ deb nomlanadi. Avstraliyada 52 tur mavjud boʻlib, ular odatda lillipillilar, gilos yoki satinash sifatida tanilgan[6].

Baʼzida Syzygiumni taksonomik jihatdan Evgeniya (taxminan 1000 tur) bilan chalkashtirib yuborishgan, ammo turkum neotropikada eng yuqori oʻziga xos xilma-xillikka ega. Ilgari Evgeniya deb tasniflangan koʻplab turlar endi Syzygium turkumiga kiritilgan, garchi avvalgi nom bogʻdorchilikda saqlanib qolishi mumkin[7]. Syzygium monografiyasini yaratish maqsadida 2016-yil aprel oyida tuzilgan[8].

Turlar

tahrir
 
Avstraliyada oʻsayotgan syzygium
 
Pokistonning Kohat shahridagi Syzygium zira
 
Syzygium smithii
 
Syzygium oleosum mevalari
 
Syzygium aqueum

Tanlangan turlarga quyidagilar kiradi[9]:

  • Cleistocalyx operculatus yaqinda ushbu turkumgs qaytarilib, Syzygium nervosumning[12] ning sinonimiga aylandi.

Manbalar

tahrir
  1. „Genus: Syzygium P. Browne ex Gaertn“. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 2021-01-30. Retrieved 2021-02-12.
  2. „Syzygium Gaertn.“. Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Qaraldi: 20-fevral 2021-yil.
  3. Jie Chen and Lyn A. Craven, Syzygium P. Browne ex Gaertner, Fruct. Sem. Pl. 1: 166. 1788“, Flora of China Online, 13-jild, qaraldi: 3-may 2015-yil{{citation}}: CS1 maint: date format ()
  4. Ahmad, Berhaman; Baider, Cláudia; Bernardini, Benedetta; Biffin, Edward; Brambach, Fabian; Burslem, David; Byng, James W.; Christenhusz, Maarten J.M.; Florens, F.B. Vincent (2016). „Syzygium (Myrtaceae): Monographing a taxonomic giant via 22 coordinated regional revisions“. PeerJ Preprints. doi:10.7287/peerj.preprints.1930v1. Qaraldi: 6 April 2016.
  5. Tuiwawa, S.H.; Craven, L.A.; Sam, C.; Crisp, M.D. (23-avgust 2013-yil). „The genus Syzygium (Myrtaceae) in Vanuatu“. Blumea. 58-jild. 53–67-bet. doi:10.3767/000651913x672271.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  6. Wrigley, John W.. Australian native plants: cultivation, use in landscaping and propagation, Fifth, Australia: Reed New Holland, 2003 — 696-bet. ISBN 1876334908. 
  7. Wrigley, John W.. Australian native plants: cultivation, use in landscaping and propagation, Fifth, Australia: Reed New Holland, 2003 — 696-bet. ISBN 1876334908. 
  8. Ahmad, Berhaman; Baider, Cláudia; Bernardini, Benedetta; Biffin, Edward; Brambach, Fabian; Burslem, David; Byng, James W.; Christenhusz, Maarten J.M.; Florens, F.B. Vincent (2016). „Syzygium (Myrtaceae): Monographing a taxonomic giant via 22 coordinated regional revisions“. PeerJ Preprints. doi:10.7287/peerj.preprints.1930v1. Qaraldi: 6 April 2016.
  9. „Syzygium Gaertn.“. Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Qaraldi: 20-fevral 2021-yil.
  10. Whistler, W. Arthur (1978). „Vegetation of the Montane Region of Savai'i, Western Samoa“ (PDF). Pacific Science. 32-jild, № 1. The University Press of Hawai'i. 90-bet. Qaraldi: 10 July 2010.
  11. Little Jr., Elbert L.; Roger G. Skolmen (1989). 'Ōhi'a ha“ (PDF). United States Forest Service. 5-noyabr 2013-yilda asl nusxadan (PDF) arxivlandi. Qaraldi: 6-noyabr 2022-yil. {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (yordam)CS1 maint: date format ()
  12. „Cleistocalyx operculatus (Roxb.) Merr. & L.M.Perry“. Plants of the World Online (POWO). Royal Botanic Gardens, Kew. Qaraldi: 18-fevral 2021-yil.