Anas ibn Molik
Abu Hamza Anas ibn Molik an-Najjoriy al-Xazrajiy (arabcha: أبو حمزة أنس بن مالك النجاري الخزرجي (tax. 612-yil – tax. 712-yil[1]) — Muhammad paygʻambarning sahobalaridan biri.[2]
| Anas ibn Molik أنس بن مالك | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
611 or 612 |
| Vafoti |
Milodiy 712 yil (93 hijriy) (100-103 yosh) Basra, Umaviylar xalifaligi (hozirgi Iroq) |
| Fuqaroligi | Rashidun xalifaligi va Damashq xalifaligi |
| Otasi | Molik ibn Nadr |
| Onasi | Ummu Sulaym binti Milhon |
Anas ibn Molik
أنس بن مالك | |
|---|---|
Anas ibn Molik ismining kalligrafik tasviri
|
|
| Tug'ilishi | 611 or 612 Madina, Hijoz, Arabiston (hozirgi Saudiya Arabistoni) |
| O'limi | Milodiy 712 yil (93 hijriy)
(100-103 yosh)
Basra, Umaviylar xalifaligi (hozirgi Iroq) |
| Tug'ilgan joy | Basra |
| Boshqa nomi | ibn Molik |
| Payg'ambarning sahobasi
Hadislarni yetkazuvchi Oxirgi sahoba Payg'ambarning eng uzoq umr ko'rgan sahobasi edi | |
| Ota-onasi |
|
| Qarindoshlari | Abdullah ibn Abi Talha (o'gay akasi) Abu Talha al-Ansari (o'gay otasi) |
| oilasi | Banu Xazraj qabilasining Najjor urugʻi |
Hayoti
tahrir
Yasribning Xazraj qabilasining Najjor urug'idan boʻlgan Anas ibn Molik Muhammad payg'ambar hijratdan o'n yil oldin 612-yilda tugʻilgan[3]. Anasning onasi Ummu Sulaym binti Milhon islomni erta qabul qilgan. Shu sababli, Ummu eri bilan janjallashdi va eri Molik ibn Nadr uni imondan qaytarishga urinib koʻrdi. Keyin eri Suriyaga ketdi va oradan biroz vaqt oʻtib vafot etdi. Musulmon bo'lmagan holda erining vafotidan keyin Ummu Sulaym yangi musulmon boʻlgan Abu Talha ibn Sobitga turmushga chiqdi[4]. Anasning bu nikohdan o'gay ukasi Abdulloh ibn Abu Talha edi.
622-yilda Muhammad paygʻambar Madinaga hijrat paytida Anas ibn Molik atigi 10 yoshda edi[1][5]. Ummu Sulaym o‘g‘lini Payg‘ambarning huzurlariga olib kelib, Anasni xizmatkor qilib taklif qildi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam xizmatkorga muhtoj bo‘lmasalar ham, Ummu Sulaymni rad etishlari bilan xafa qilishni istamay, Anasni uyiga qabul qilib, unga o‘z o‘g‘lidek muomala qildilar. Anas Muhammad payg‘ambarga xizmat qilib, uning barcha buyruqlarini puxtalik bilan bajarardi va undan din asoslarini o‘rgandi[4][6].
Anas yoshligidan musulmonlarning dastlabki janglarida bevosita qatnashmagan. Lekin Anas Badr jangida musulmon askarlariga xizmat qilgan[5]. Voyaga yetgach, Xaybar va Hunayn janglarida qatnashadi. Bundan tashqari, Makkani fath qilish va Toifni qamal qilishda ham qatnashgan[4].
632 yilda payg'ambar vafotidan keyin Anas janglarda qatnashdi.[1] U zot Paygʻambar alayhissalomning koʻzga koʻringan sahobalarining oxirgisi boʻlgan.[2]
Biroz vaqt oʻtgach, Anas ibn Molik Basraga koʻchib oʻtdi va u yerda shahar aholisiga islom dini va qonuni asoslarini oʻrgatdi[4]. U forslarga qarshi bosqinchilik urushlarida qatnashgan va Tushtar shahrini egallagan musulmon qoʻshinlari tarkibida boʻlgan[5][7].
Uchinchi xalifa Usmon davrida Anas Basrada muallimlik faoliyatini davom ettirdi. Fuqarolar urushi paytida u hech bir tarafga qoʻshilmagan. Anas ibn Molik jamiyatdagi zulm va adolatsizlikka hech qachon chidamagan va Umaviylarning Iroq hokimi al-Hajjoj[4] zulmiga ochiq qarshilik ko‘rsatishdan qo‘rqmagan.
Anas ibn Molikning shogirdlari orasida Hasan al-Basriy, Sulaymon Tamriy, Qatoda ibn Diam, Muhammad ibn Sirin, Said ibn Jubayr va boshqalar kabi mashhur tobeinlar bor edi[8].
Anas ibn Molik hijriy 93 (milodiy 712)[9]-yil Basrada[10] 103 (qamariy) yoshda vafot etgan[10][4].
Ziyoratgoh
tahrirAnas ibn Molik ziyoratgohi Iroqning Basra shahrida joylashgan.[11] Anas ibn Molikning qabri oddiy xonaqohdir. Biroq ziyoratgoh portlovchi qurilmalar bilan vayron qilingan. Masjid va ziyoratgoh jiddiy shikastlangan va devorlari vandalizm bilan bo'yalgan bo'lsa-da, majmua haligacha sunniy musulmonlar tashrif buyuradigan mashhur joy bo'lib qolmoqda.
Yana qarang
tahrirManbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 1,2 Finding the Truth in Judging the Companions, 1. 84-5; EI2, 1. 482 A. J. Wensinck J. Robson
- ↑ 2,0 2,1 Canan, İbrahım. ENES b. MÂLİK - An article published in the 11th volume of Turkish Encyclopedia of Islam. Istanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi, 1995 — 234-235-bet. ISBN 978-97-53-89438-8. Qaraldi: 15-yanvar 2022-yil. Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "İA" defined multiple times with different content - ↑ http://www.ihsan.kz/ru/articles/view/8323
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Али-заде 2007.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Encyclopaedia of Islam & 1960—2005.
- ↑ http://www.ihsan.kz/ru/articles/view/8323
- ↑ http://www.ihsan.kz/ru/articles/view/8323
- ↑ http://www.ihsan.kz/ru/articles/view/8323
- ↑ „سير أعلام النبلاء » ومن صغار الصحابة » أنس بن مالك“. Qaraldi: 2013-yil 15-oktyabr.
- ↑ 10,0 10,1 T. P. Hughes, 1885/1999, Dictionary of Islam, New Delhi: Rupa & Co.
- ↑ „Iraqi Boys Disrespect Anas Ibn Malik (RA)'s Grave by Standing on It“.
Havolalar
tahrir| Vikiiqtibosda Anas ibn Molikga tegishli iqtiboslar mavjud. |