Indoneziya banki (niderlandcha: Bank Indonesia, qisqacha BI) - Indoneziya Respublikasining markaziy banki. U 1953-yilda Java bankining (niderlandcha: De Javasche Bank, DJB) oʻrnini egalladi. Java banki 1828-yilda Gollandiya Sharqiy Hindistoni mustamlakasining moliyaviy ehtiyojlarini qondirish uchun tashkil etilgan edi.

Indoneziya banki
Bank Indonesia
Logo of Bank Indonesia
Bosh qarorgohi Jakarta, Indoneziya
Tashkil etilgan yili 1828-yil 24-yanvar (Java banki)
1953-yil 1-iyul (hozirgi shaklda)
Gubernator Perri Verjiyo[1]
Markaziy banki Indoneziya bayrogʻi Indoneziya
Valyutasi Indoneziya rupiyasi
Oltin-valyuta zaxiralari $136.4 mlrd[2]

Tarixi

tahrir

Java banki

tahrir

Niderlandiya qiroli Uilyam I 1826-yilda oʻzining Hindiston mustamlakasida De Javasche Bank deb nomlangan xususiy bank yaratish huquqini berdi. Bank 1828-yil 24-yanvarda tashkil etildi va keyinchalik Gollandiya Sharqiy Hindistonining emissiya bankiga aylandi. Bank Niderlandiya Hindistoni guldenini emissiya qildi va tartibga soldi.

1881-yilda Amsterdamda Java bankining ofisi ochildi. Keyinchalik Nyu-Yorkdagi ofisi faoliyatini boshladi. 1930-yilga kelib bank Gollandiyaning Sharqiy Hindistonida oʻn oltita ofis filialiga ega edi: Bandung, Chirebon, Semarang, Jokyakarta, Surakarta, Surabaya, Malang, Kediri, Banda Ache, Medan, Padang, Palembang, Banjarmasin, Pontianak, Makassar va Manado.

Java banki xususiy bank sifatida faoliyat yuritdi va jismoniy shaxslar, shuningdek, sanoat va boshqalar bank ofislaridan yordam olishlari mumkin edi[3].

Indoneziya banki

tahrir

Indoneziya banki 1953-yil 1-iyulda Java bankining milliylashtirilishi natijasida, Indoneziya mustaqilligini Niderlandiya tomonidan tan olinganidan keyin uch yil oʻtgach tashkil etilgan[4].

Keyingi 15 yil davomida Indoneziya banki tijoriy faoliyatini amalga oshirdi, shuningdek, mamlakatning milliy banki sifatida ishladi va Indoneziya rupiyasi valyutasini chiqarishga masʼuldir boʻldi. Bu 1968-yildagi 13-sonli Markaziy bank toʻgʻrisidagi qonun bilan yakunlandi, Indoneziya banki markaziy bank sifatida oʻzgartirildi.

Keyinchalik bu qonun 1999-yildagi 23-sonli qonun bilan almashtirildi, bu esa bankka hukumat nazoratidan mustaqillik berdi. Shundan soʻng, bank Prezidentga emas parlamentga (DPR) hisobot beradigan va bank rahbari endi vazirlar mahkamasi aʼzosi hisoblanmaydigan boʻldi.

Tuzilmasi

tahrir

Bankni Boshqaruvchilar kengashi boshqaradi. Ushbu kengash gubernator, gubernatorning birinchi oʻrinbosari va toʻrtdan yetti nafargacha boʻlgan gubernator oʻrinbosarlaridan iborat.

Gubernator va gubernator oʻrinbosarlari besh yil muddatga saylanadi va koʻpi bilan ikki muddatga qayta saylanish huquqiga ega. Gubernator va gubernatorning katta oʻrinbosari parlament roziligi bilan prezident tomonidan tayinlanadi. Gubernator oʻrinbosarlari gubernator tomonidan tavsiya qilinadi va prezident tomonidan parlament roziligi bilan tayinlanadi. Kengash a’zosi oʻz ixtiyori bilan iste’foga chiqqan, doimiy mehnatga layoqatsiz boʻlgan yoki jinoiy huquqbuzarlik sodir etganligi isbotlangan hollardan boshqa hollarda prezident tomonidan kengash a’zosi lavozimidan ozod etilishi mumkin emas. Gubernator lavozimi boʻsh qolgan taqdirda gubernatorning birinchi oʻrinbosari bu vazifani bajaradi.

Boshqaruv kengashi majlisi bankning qarorlar qabul qiluvchi oliy organidir. Pul-kredit masalalari boʻyicha umumiy siyosat toʻgʻrisida qaror qabul qilish uchun kamida oyda bir marta, siyosatning amalga oshirilishini baholash yoki boshqa strategik va prinsipial siyosat toʻgʻrisida qaror qabul qilish uchun haftada kamida bir marta oʻtkaziladi.

Bank moliyaviy inklyuzivlik siyosatini ilgari surishda faol va Moliyaviy qamrab olish alyansining yetakchi aʼzosi hisoblanadi. Bank 2010-yilda Indoneziyaning Bali shahrida alyansning ikkinchi yillik Global siyosat forumiga (GPF) [1] mezbonlik qildi. 2012-yil 14-may kuni Indoneziya banki Mayya deklaratsiyasiga muvofiq moliyaviy inklyuzivlik boʻyicha aniq majburiyatlar olishini eʼlon qildi.

2013-yil 30-dekabrga qadar bankning mikroprudensial nazorat funksiyalari Moliyaviy xizmatlar boshqarmasiga (OJK) oʻtkaziladi. Kelajakda Indoneziya banki moliyaviy tizimini va pul barqarorligini pul va makroprudensial vositalar va siyosatlar aralashmasi orqali saqlab qoladi. Moliyaviy xizmatlar boshqarmasi toʻgʻrisidagi institutsional qonuni (2011-yil 31-dekabrda kuchga kirgan 21-sonli qonun) Bank Century[5] 710 million AQSh dollari miqdoridagi mablagʻni toʻlashdan keyin va 21 boshqa milliy xususiy banklarni qabul qildi [iqtibos kerak]. 

Strategik maqsadlari

tahrir

Bank oʻzining strategik maqsadlarini quyidagicha tavsiflaydi [2] (Wayback Machine saytida 2008-06-15 sanasida arxivlangan) :

  1. Pul barqarorligini saqlash;
  2. Indoneziya bankining moliyaviy barqarorligini taʼminlash;
  3. Pul boshqaruvining samaradorligini oshirish;
  4. Sogʻlom va samarali bank tizimini va moliya tizimining barqarorligini yaratish;
  5. Toʻlov tizimining xavfsizligi va samaradorligini taʼminlash;
  6. Samarali boshqaruvni joriy etish samaradorligini oshirish;
  7. Tashkilotni mustahkamlash va bilimga asoslangan mehnat madaniyatini qoʻllab-quvvatlagan holda yuqori malakali inson resurslarini yaratish;
  8. Indoneziya bankining 2008-yilgi maqsadli bayonotiga muvofiq Indoneziya bankining oʻzgarishini integratsiyalash.

Milliy toʻlov koridori

tahrir

Maqsad, birinchi navbatda har bir mamlakatdagi bankomatlarni integratsiyadan boshlab, ASEAN mamlakatlaridagi barcha bankomatlarni integratsiya qilishdir. 2012-yil 16-yanvarda Bank Mandiri bankomatlari va Bank Central Asia bankomatlari (Prima bankomatlari) oʻrtasida interkonnekt ishga tushirildi.

Indoneziya banki likvidligini qoʻllab-quvvatlash

tahrir

Indoneziya banki likvidligini qoʻllab-quvvatlash Indoneziya hukumatining siyosati boʻlib, inqiroz davrida Indoneziya banki bilan tuzilgan va Indoneziya banki tomonidan pul va bank tizimini hamda umuman iqtisodiyotni qutqarish uchun amalga oshirilgan siyosatdir. Buning bir qismi Prezidentning 1997-yil 3-sentabrda boʻlib oʻtgan Iqtisodiyot, moliya va rivojlanish nazorati hamda ishlab chiqarish va taqsimot masalalari boʻyicha cheklangan yigʻilishidagi koʻrsatmasi va buyrugʻiga asoslandi.

Likvidlikni qoʻllab-quvvatlash siyosati turli favqulodda kreditlash sxemalari (Fasilitas Diskonto I/Fasdis I, Fasdis II, Fasilitas SBPU, Fasilitas SBPUK, Fasilitas Diskonto Baru va Dana Talangan) vositasida amalga oshirildi.

Ofislari

tahrir

BI Indoneziya boʻylab 37 ta ofis va Nyu-York, London, Tokio, Singapur va Pekinda beshta vakolatxonaga ega. Bundan tashqari, Indoneziya bank eski Jakartada (Kota) sobiq De Javasche Bank bosh ofis binosida joylashgan yaxshi jihozlangan muzeyni (Indoneziya banki muzeyi) ham yuritadi.

Indoneziya ofislari

tahrir

BI Indoneziyaning deyarli barcha yirik shaharlarida oʻz filiallariga ega.

Butun dunyo boʻylab vakolatxonalar

tahrir
  •   Singapur: Singapur shahri Robinson Road, 160-uy #28-05, SBF markazi 068914.[6]
  •   London: London shahri Siti Road, 10-uy EC 1Y 2EH.
  •   Tokio: Tokio shahri 3-Chome Chiyoda-ku Marunouchi New Kokusai binosi 906-xona №4, 100-0005 Japan.
  •   Nyu-York: Nyu-York shahri Vesey koʻchasi 200-uy 25-qavat 10285.[7]
  •   Pekin: Pekin shahri Chaoyang tumani 5-Dongsanhuan Road Fortune moliya markazi binosi 46, 100020.

Gubernatorlar roʻyxati

tahrir
Ism Davr
Sjafruddin Prawiranegara 1953–1958 yillar
Luqmon Hakim 1958–1959 yillar
Soetikno Slamet 1959–1960 yillar
Soemarno 1960–1963 yillar
Yusuf Muda Dalam 1963–1966 yillar
Radius Prawiro 1966–1973 yillar
Rahmat Solih 1973–1983 yillar
Arifin Siregar 1983–1988 yillar
Adrianus Mooy 1988–1993 yillar
J. Soedradjad Djivandono 1993–1998 yillar
Syahril Sobirin 1998–2003
Burhoniddin Abdulloh 2003–2008
Boediono 2008–2010
Darmin Nasution 2010–2013
Agus Martovardojo 2013–2018 yillar
Perri Varjiyo 2018-yildan - hozirgi kungacha

Bibliografiya

tahrir
  • J. Soedradjad Djivandono. 2005 yil. Bank Indoneziya va inqiroz: Insayderning nuqtai nazari . Singapur: Janubi-Sharqiy Osiyo tadqiqotlari instituti.ISBN 978-981-230-308-0
  • Miranda S. Goeltom. 2008 yil. Makroiqtisodiy siyosatda insholar: Indoneziya tajribasi. Jakarta: PT. Gramedia Pustaka Utama.ISBN 978-979-22-3339-1ISBN 978-979-22-3339-1

Yana qarang

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. Purnomo, Herdaru „Top! Perry Warjiyo Jadi Gubernur of The Year se-Asia Pasifik“. CNBC Indonesia. CNBC Indonesia. Qaraldi: 17-may 2020-yil.
  2. „Monetary Indicators“. Bank of Indonesia. Qaraldi: 20-iyul 2022-yil.
  3. Dirk Teeuwen, no date. Javasche Bank, the Old Dutch City Hospital of Batavia-Jakarta and the Mandiri Bank Museum.
  4. Brief useful notes on the history of Bank Indonesia for various periods since 1953 are on the Bank Indonesia website at "History of Bank Indonesia Institution". See also Cribb, Robert. Historical Dictionary of Indonesia, 2nd, Historical dictionaries of Asia, Oceania, and the Middle East, Lanham, MD: Scarecrow Press, 2004 — 45–46-bet. ISBN 978-0-8108-4935-8. 
  5. John Berthelsen. „Indonesia's Bank Century Mess Goes Global“ (12-noyabr 2015-yil).
  6. „MASNET“. mas.gov.sg. 2013-yil 1-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-iyul 2015-yil.
  7. {{Veb manbasi}} andozasidan foydalanishda sarlavha= parametrini belgilashingiz kerak. „{{{title}}}“. bi.go.id. Qaraldi: 19-aprel 2023-yil.

Havolalar

tahrir