Fide (FIDE; fransuzcha: Federation internationale des Eshecs) — xalqaro shaxmat federatsiyasi. 1924-yil Parijda tuzilgan. 149 mamlakatni birlashtiradi (1995). FIDEga Oʻzbekiston — 1992-yildan aʼzo. Shiori — "hammamiz bir oilamiz" (lotincha Gens una sumus). Bir qancha yirik xalqaro musobaqani, shu jumladan, erkaklar (1927-yildan) va ayollar (1957-yildan) shaxmat olimpiadalari, shaxsiy (1886-yildan erkaklar oʻrtasida, 1927-yildan ayollar oʻrtasida) jahon chempionatlari va jamoalar oʻrtasida, (1985-yildan erkaklar jamoalari oʻrtasida, 4 yilda bir marta) birinchilik, shuningdek, sirtqi shaxmat (1947-yildan) va tezkor shaxmat (1988-yildan), koʻzi ojizlar (1966-yildan) va kompyuterlar (1974-yildan) oʻrtasida jahon chempionatlari, kompozitsiya tuzuvchilar oʻrtasida (1956-yildan) tanlovlar uyushtiradi.


FIDE prezidentlari [1]

tahrir


Shaxmat olimpiadalari (ochiq) [2]

tahrir
# Yil Shahar Oltin medal Kumush medal Bronza medali
I 1927 London   Angliya   Vengriya 40   Daniya 38½   Birlashgan Qirollik 36½
II 1928 Gaaga   Niderlandiya   Vengriya 44   AQSh 39½   Polsha 37
III 1930 Gamburg   Olmoniya   Polsha 48½   Vengriya 47   Olmoniya 44½
IV 1931 Praga   Chexiya   AQSh 48   Polsha 47   Chexoslovakiya 46½
V 1933 Folkstone  Angliya   AQSh 39   Chexoslovakiya 37½   Shvetsiya 34
VI 1935 Varshava  Polsha   AQSh 54   Shvetsiya 52½   Polsha 52
VII 1937 Stokgolm  Shvetsiya   AQSh 54½   Vengriya 48½   Polsha 47
VIII 1939 Buenos-Ayres  Argentina   Olmoniya 36   Polsha 35½   Estoniya 33½
IX 1950 Dubrovnik  Yugoslaviya   Yugoslaviya 45½   Argentina 43½   Olmoniya 40½
X 1952 Xelsinki  Finlandiya   Sovet Ittifoqi 21   Argentina 19½   Yugoslaviya 19
XI 1954 Amsterdam  Niderlandiya   Sovet Ittifoqi 34   Argentina 27   Yugoslaviya 26½
XII 1956 Moskva  Rossiya   Sovet Ittifoqi 31   Yugoslaviya 26½   Vengriya 26½
XIII 1958 Myunxen  Olmoniya   Sovet Ittifoqi 34½   Yugoslaviya 29   Argentina 25½
XIV 1960 Leyptsig  Olmoniya   Sovet Ittifoqi 34   AQSh 29   Yugoslaviya 27
XV 1962 Varna  Bolgariya   Sovet Ittifoqi 31½   Yugoslaviya 28   Argentina 26
XVI 1964 Tel-Aviv   Isroil   Sovet Ittifoqi 36½   Yugoslaviya 32   Olmoniya 30½
XVII 1966 Gavana  Kuba   Sovet Ittifoqi 39½   AQSh 34½   Vengriya 33½
XVIII 1968 Lugano  Shveysariya   Sovet Ittifoqi 39½   Yugoslaviya 31   Bolgariya 30
XIX 1970 Sigen  Olmoniya   Sovet Ittifoqi 27½   Vengriya 26½   Yugoslaviya 26
XX 1972 Skopye  Yugoslaviya   Sovet Ittifoqi 42   Vengriya 40½   Yugoslaviya 38
XXI 1974 Nitza  Fransiya   Sovet Ittifoqi 46   Yugoslaviya 37½   AQSh 36½
XXII 1976 Hayfa  Isroil   AQSh 37   Niderlandiya 36½   Angliya 35½
XXIII 1978 Buenos-Ayres  Argentina   Vengriya 37   Sovet Ittifoqi 36   AQSh 35
XXIV 1980 Valletta  Malta   Sovet Ittifoqi 39   Vengriya 39   Yugoslaviya 35
XXV 1982 Lyusern  Shveysariya   Sovet Ittifoqi 42½   Chexoslovakiya 35½   AQSh 35½
XXVI 1984 Saloniki  Gretsiya   Sovet Ittifoqi 41   Angliya 37   AQSh 35
XXVII 1986 Dubay  Birlashgan Arab Amirliklari   Sovet Ittifoqi 40   Angliya 39½   AQSh 38½
XXVIII 1988 Saloniki  Gretsiya   Sovet Ittifoqi 40½   Angliya 34½   Niderlandiya 34½
XXIX 1990 Novi Sad  Yugoslaviya   Sovet Ittifoqi 39   AQSh 35½   Angliya 35½
XXX 1992 Manila  Filippin   Rossiya 39   Oʻzbekiston 35   Armaniston 34½
XXXI 1994 Moskva  Rossiya   Rossiya 37½   Bosniya va Gertsogovina 35   Rossiya -II 34½
XXXII 1996 yerevan  Armaniston   Rossiya 38½   Ukraina 35   AQSh 34
XXXIII 1998 Elista   Rossiya   Rossiya 35½   AQSh 34½   Ukraina 32½
XXXIV 2000 Istanbul  Turkiya   Rossiya 38   Olmoniya 37   Ukraina 35½
XXXV 2002 Bled   Sloveniya   Rossiya 38½   Vengriya 37½   Armaniston 35
XXXVI 2004 Kalviya  Ispaniya   Ukraina 39½   Rossiya 36½   Armaniston 36
XXXVII 2006 Turin  Italiya   Armaniston 36   Xitoy 34   AQSh 33
XXXVIII 2008 Drezden   Olmoniya   Armaniston 19   Isroil 18   AQSh 17
XXXIX 2010 Xanti-Mansiysk  Rossiya   Armaniston 19   Rossiya 18 {  Isroil 17
XL 2012 Istanbul  Turkiya   Armaniston 19   Rossiya 19   Ukraina 18
XLI 2014 Tromsø  Norvegiya   Xitoy 19   Vengriya 17   Hindiston 17
XLII 2016 Boku  Ozarbayjon   AQSh 20   Ukraina 20   Rossiya 18
XLIII 2018 Batumi  Gruziya   Xitoy 18   AQSh 18   Rossiya 18
XLIV 2022 Chennay  Hindiston   Oʻzbekiston 19   Armaniston 19   Hindiston 18
XLV 2024 Budapesht  Vengriya   Hindiston 21   AQSh 17   Oʻzbekiston 17

Ayollar shaxmat olimpiadasi [3]

tahrir
# Yil Shahar Oltin medal Kumush medal Bronza medali
I 1957 Emmen  Niderlandiya   Sovet Ittifoqi 10½   Ruminiya 10½   Sharqiy Germaniya 10
II 1963 Split  Yugoslaviya   Sovet Ittifoqi 25   Yugoslaviya 24½   Sharqiy Germaniya 21
III 1966 Oberxauzen  Olmoniya   Sovet Ittifoqi 22   Ruminiya 20½   Sharqiy Germaniya 17
IV 1969 Lublin  Polsha   Sovet Ittifoqi 26   Vengriya 20½   Chexoslovakiya 19
V 1972 Skopye  Yugoslaviya   Sovet Ittifoqi 11½   Ruminiya   Vengriya 8
VI 1974 Medelin  Kolumbiya   Sovet Ittifoqi 13½   Ruminiya 13½   Bolgariya 13
VII 1976 Hayfa  Isroil   Isroil 17   Angliya 11½   Ispaniya 11½
VIII 1978 Buenos-Ayres  Argentina   Sovet Ittifoqi 16   Vengriya 11   Olmoniya 11
IX 1980 Valletta  Malta   Sovet Ittifoqi 32½   Vengriya 32   Polsha 26½
X 1982 Lyusern   Shveysariya   Sovet Ittifoqi 33   Ruminiya 30   Vengriya 26
XI 1984 Saloniki   Gretsiya   Sovet Ittifoqi 32   Bolgariya 27½ {{ROM{{ 27
XII 1986 Dubay  Birlashgan Arab Amirliklari   Sovet Ittifoqi 33½   Vengriya 29   Ruminiya 28
XIII 1988 Saloniki   Gretsiya   Vengriya 33   Sovet Ittifoqi 32½   Yugoslaviya 28
XIV 1990 Novi Sad  Yugoslaviya   Vengriya 35   Sovet Ittifoqi 35   Xitoy 29
XV 1992 Manila  Filippin   Gruziya 30½   Ukraina 29   Xitoy 28½
XVI 1994 Moskva  Rossiya   Gruziya 32   Vengriya 31   Xitoy 27
XVII 1996 Yerevan   Armaniston   Gruziya 30   Xitoy 28½   Rossiya 28½
XVIII 1998 Elista  Rossiya   Xitoy 29   Rossiya 27   Gruziya 27
XIX 2000 Istanbul  Turkiya   Xitoy 32   Gruziya 31   Rossiya 28½
XX 2002 Bled   Sloveniya   Xitoy 29½   Rossiya 29   Polsha 28
XXI 2004 Kalviya  Ispaniya   Xitoy 31   AQSh 28   Rossiya 27½
XXII 2006 Turin   Italiya   Ukraina 29½   Rossiya 28   Xitoy 27½
XXIII 2008 Drezden   Olmoniya   Gruziya 18   Ukraina 18   AQSh 17
XXIV 2010 Xanti-Mansiysk  Rossiya   Rossiya 22   Xitoy 18   Gruziya 16
XXV 2012 Istanbul  Turkiya   Rossiya 19   Xitoy 19   Ukraina 18
XXVI 2014 Tromso  Norvegiya   Rossiya 20   Xitoy 18   Ukraina 18
XXVII 2016 Boku   Ozarbayjon   Xitoy 20   Polsha 17   Ukraina 17
XXVIII 2018 Batumi  Gruziya   Xitoy 18   Ukraina 18   Gruziya 17
XXIX 2022 Chennay   Hindiston   Ukraina 18   Gruziya 18   Hindiston 17
XXX 2024 Budapesht   Vengriya   Hindiston 19   Qozogʻiston 18   AQSh 17

Ayollar o'rtasida shaxmat bo'yicha jahon chempionlari [4]

tahrir
Yil Chempion Mamlakat
1927 - 1944 Vera Menchik   Sovet Ittifoqi -   Chexiya |   Birlashgan Qirollik
1950 - 1953 Lyudmila Rudenko   Sovet Ittifoqi
1953 - 1956 Elisaveta Bykova   Sovet Ittifoqi
1956 - 1958 olga Rubtsova   Sovet Ittifoqi
1958 - 1962 Elisaveta Bykova   Sovet Ittifoqi
1962 - 1978 Nona Gaprindashvili   Sovet Ittifoqi
1978 - 1991 Maia Chiburdanidze   Sovet Ittifoqi
1991 - 1996 Xie Jun   Xitoy
1996 - 1999 Susan Polgar   Vengriya
1999 - 2001 Xie Jun   Xitoy
2001 - 2004 Zhu Chen   Xitoy
2004 - 2006 Antoaneta Stefanova   Bolgariya
2006 - 2008 Xu Yuhua   Xitoy
2008 - 2010 Alexandra Kosteniuk   Rossiya
2010 - 2012 Hou Yifan   Xitoy
2012 - 2013 Anna Ushenina   Ukraina
2013 - 2015 Hou Yifan   Xitoy
2015 - 2016 Mariya Musychuk   Ukraina
2016 - 2017 Hou Yifan   Xitoy
2017 - 2018 Tan Zhongyi   Xitoy
2018 - ....... Ju Wenjun   Xitoy
  1. FIDE prezidentlari
  2. Shaxmat olimpiadalari
  3. Ayollar shaxmat olimpiadasi
  4. Shaxmat bo'yicha ayollar chempionlari