Vikipediya

Kamoliddin Behzod

Kamoliddin Behzod yoki Kamoluddin Bihzod (1450-yil, Hirot, hozirgi Afgʻoniston – 1535-yil, Tabriz, hozirgi Eron) – fors miniatyurasining taniqli musavviri, temuriy hukmdor Husayn Boyqaro va keyinchalik safaviy shohi Taxmasp (875-912—hijriy[1] / 1460-1415—milodiy yillar) saroylarining rassomi boʻlgan.

Kamoliddin Behzod

Behzod tasvirlangan miniaytura
Tavalludi 1450-yil
Hirot
Vafoti 1535-yil
Tabriz
Millati fors
Sohasi miniatyura
Mashhur suratlari Hamsa (miniatyura)
Zafarnoma (miniatyura)
Mantiq ut-tayr (miniatyura)
Boʻston (miniatyura)
Amir Temur va Misr shohi oʻrtasidagi jang

Temuriylar saroyida Uygʻonish davrida faoliyat yuritgan. Keyinchalik Tabrizdagi shoh ustaxonalarida Safaviylar xizmatiga kiradi. Taxminan 1450-yilda Hirotda tugʻilgan va 1535-yilda Tabrizda vafot etgan. Behzodga oid deb aytilgan koʻplab asarlardan faqat bir nechtasi uning qoʻli bilan yaratilgani tan olingan. U fors miniatyurasi uslubini takomillashtirib, butun dunyoga tanilishiga sababchi boʻlgan[2].

Hirotdagi musavvirlar ustaxonasi bosh musavviri boʻlgan. Kamoliddin Behzodning shoh kutubxonasidagi mavqei baland edi. Uning sanʼati oʻziga xos boʻlib, fors miniatyurasining umumlashgan geometrik atributlarini oʻz ichiga oladi. Rassomchilikda oʻz uslubini yaratgan. Uning ishlarida qadriyat va xarakter individualligidan mohirona foydalanilgan. Behzodning eng mashhur asarlaridan biri – Saʼdiy Sheroziyning 1488-yildagi „Boʻston“ asari uchun tayyorlangan „Yusuf va Zulayho“ miniatyurasidir[3].

Tarjimai holi

tahrir

Kamoliddin Behzod hayoti haqidagi eng ishonchli manbalar Hirot saroyi yoki Safaviylar saroyi bilan bevosita aloqador shaxslardan olingan. Zahiriddin Muhammad Bobur, Xondamir, Mirzo Haydar, Doʻst Muhammad ibn Sulaymon, Qozi Ahmad Qomiy va Iskandarbek Munshiy kabi tarixiy shaxslardan ishonchli maʼlumotlar bizgacha yetib kelgan. Usmoniy tarixchilari tomonidan berilgan maʼlumotlar Behzod va uning asarlari atrofida mavjud boʻlgan har xil afsonalar bilan buzib koʻrsatilgan[4].

Husayn Boyqaro saroyidagi faoliyati

tahrir

Behzod musavvirlikni Pir Sayd Ahmad Tabriziydan oʻrgangan, oʻz ijodida musavvir Halil Mirzo Shohruxiyning uslubini davom ettirib, uni rivojlantirgan va kamolga yetkazgan. Yosh musavvir isteʼdodi juda tez shakllangan. Qozi Ahmad Qomiyning taʼkidlashicha, Behzod yetim qolganidan keyin Mirak tomonidan qoʻllab-quvvatlanadi. Baʼzi olimlarning fikricha, uning aka-ukalari boʻlgan. Ularning farzandlari esa, Behzodning shogirlari boʻlishgan. Behzod ijodi 1470-yillarda boshlangan va unga nisbat berilgan asarlarning aksariyati 1480—1495-yillarga toʻgʻri keladi. Sheila Canbyning taʼkidlashicha, Behzod oʻsha davrdagi hukmron siyosatga qarshi boʻlgan. Basil Grayning aytishicha, 1496-yilda Sulton Husaynning rassomlik ustaxonasiga rahbarlik qilgan[5].

Keyinchalik Husayn Boyqaroning vaziri Mir Alisher Navoiy xizmatida boʻlgan rassom va xattot Mirak Naqqosh tarbiyalagani aytiladi. Behzod haqidagi birinchi tarixiy manba „Xulosat ul-akbar“ asarida uchraydi. Asarda Xondamir tomonidan 1499—1500-yillarda yozilgan temuriylar sulolasi tarixi, 1471-yilgacha boʻlgan voqealarni hikoya qiladi. Asarda Behzod tarixiy shaxslar bilan bogʻliq boʻlgan juda mohir rassom sifatida tasvirlangan[6].

Hirotda buyuk temuriylar amiri Husayn Boyqaro xizmatiga kirib, fors tilidagi „Shohnoma“ dostoni uchun miniatyuralar chizdi va merosi bardavom boʻlgan maktab yaratdi. 1507-yilda Temuriylar davlati qulashi bilan, Tabrizda Eron Safaviylari xizmatiga kirdi[7].

Behzodning 1506-yilda Husayn Boyqaro vafotidan keyingi hayoti haqida maʼlumotlar juda kam. „Boburnoma“da Behzod 1507—1510-yillarda Muhammad Shayboniyxonning xizmatiga kirgani aniqlangan. Bu haqda bir latifa ham bor: „Muhammad Shayboniyxon Behzoddan oʻzining suratini chizib berishni soʻraydi. Natijadan qoniqmagan Shayboniyxon rasmni oʻzi chizib tugatadi“[8].

Safaviylar saroyidagi faoliyati

tahrir
 
Aʼyonlar kengashi, "Muraqqoyi Gulshan"

Behzodning Safaviylar xizmatiga qanday kirgani nomaʼlum, ammo yosh shahzoda Tahmasp Hirotda hokim boʻlib turgan paytda uning xizmatida boʻlganligi tasdiqlangan. Uni Safaviylar saroyiga bogʻlovchi birinchi hujjat Shoh Ismoilning 1522-yilda shoh ustaxonasiga boshliq etib tayinlanishi haqidagi farmondir. Ushbu hujjat baʼzi olimlar tomonidan bahsga sabab boʻlgan. Xondamirning „Namoyi nom’i“ asaridagi sheʼriy toʻplamlar sanasini belgilashda xronologik nomuvofiqlik mavjud. Behzod va Shoh Ismoilni bogʻlovchi boshqa hujjat 1587-yilda Usmoniylar olimi Mustafa Ali Galipogluning „Manoqib ul-hunarvaron“ asarida keltirilgan latifadir. Unda Behzod va xattot Mahmud Nishopuriy Chaldiron jangida Usmoniylar gʻalabasidan qoʻrqib, yashiringanligi tasvirlangan. Usmonli gʻalabasi haqidagi bashoratlar bilan birlashtirilganligi sababli, uning tarixiyligi va haqiqiyligi haqida shubhalar mavjud[9].

Bundan tashqari, Safaviy rassomlari Doʻst Muhammad, Qozi Ahmad Qomiy va Iskandar Munshiylar Behzodning ijod namunalarini oʻzidan oldingi shaxs bilan hech qanday aloqasi boʻlmagan holda, Shoh Tahmasp tomonidan ishlaganligini taʼkidlaydilar. Qozi Ahmadning aniqlik kiritishicha, Behzod Tabrizga Sulton Ahmad boshchiligida Tahmasp kutubxonasi allaqachon mavjud boʻlgan paytda kelgan. Shuning uchun baʼzi mualliflar rassom Tabrizga yangi shoh taxtga oʻtirgandagina, 1524-yilda kelgan, deb faraz qilishadi[10].

Mualliflar Behzodning Safaviylar saroyidagi hayoti haqida ozgina maʼlumot beradi. Uning saltanat kutubxonasi boshiga qoʻyilgani, yaʼni barcha rassomlar, xattotlar, muqovachilar va hokazolarga rahbarlik qilgani deyarli aniq. Shoh ustaxonasida ishlagan, keyinchalik rivojlangan uslubning asosiy yoʻnalishlarini bergan. Qozi Ahmadning aytishicha, Nizomiyning „Hamsa“ asarini Shoh Mahmud Nishopuriy xattotligi bilan tasvirlagan. Behzodning Tahmasp xizmatida vafot etganini va hijriy 669-yili (1535—1536) Tabrizda Shayx Kamol yoniga dafn etilganini aynan Doʻst Muhammad aniqlaydi[11].

Umrini Tabrizdagi Safaviylar saroyida, oila aʼzolari qurshovida yakunlaydi. Uning jiyani – xattot Rustam Ali, Tabrizda uning taʼlimotiga amal qilgan katta jiyanlari Muhib Ali va Muzaffar Ali ham rassomlar boʻlib, Safaviylar saroyida ishlaganlar. Uning shogirdlari orasida Shayxzoda, Qosim Ali, Ogʻa Mirak va boshqalar bor[12].

Asarlari

tahrir
 
Sulton Husayn Mirzo sayrda, Muraqqoyi Gulshan, 62-bet

Faqat bitta qoʻlyozmada Behzod imzosi qoʻyilgan rasmlar mavjud, deb barcha zamonaviy olimlar tomonidan haqiqiy deb baholangan: „Bogʻ“ asari Saʼdiy Sheroziy tomonidan Husayn Boyqaro kutubxonasi uchun tayyorlangan[13]. Bu kitobda beshta illyustratsiya Behzod tomonidan imzolangan. Kolofon kotib Sulton Ali Mashhadiy tomonidan imzolangan va 1488-yil, miniatyuralardan ikkitasi 1488—1489-yillarga tegishli.

Behzodga yoki uning Hirotdagi yaqin hamkorlariga uslubiy jihatdan tegishli boshqa asarlar quyidagilardir:

Saʼdiyning 1478-yildagi „Boʻston“ nusxasi (haligacha bahsli)[14];

„Zafarnoma“ nusxasi („gʻalaba kitobi“) Sharofiddin Ali Yazdiyning 1467-yilda yozilgan va Husayn Boyqaroga bagʻishlangan. Moʻgʻullar imperatori Jahongir tomonidan taʼriflangan Hindistonda koʻplab oʻzgarishlarga uchragan va unda usta qoʻli bilan sakkizta miniatyura borligi aytiladi[15];

Farididdin Attorning „Mantiq al-tayr“ asariga chizilgan surati 1483-yildagi chizilgan surati[16];

Alisher Navoiyning hijriy 890-yil[1] / milodiy 1485-yildagi „Hamsa“ asarining Husayn Boyqaroning oʻgʻli Badi uz-Zamonga bagʻishlangan surati[17];

Amir Xusrav Dehlaviyning „Hamsa“ asariga hijriy 890-yilda[1] / milodiy 1485-yilda chizilgan surati[18];

Saʼdiyning „Guliston“ asariga hijriy 891-yil / milodiy 1486-yilda chizilgan surati[1][19];

Nizomiyning „Hamsa“ asari uchun ikki surat, biri hijriy 900-yili / milodiy 1494—1495-yili va ikkinchisi hijriy 846-yili[1] / milodiy 1442-yili[1][20][21].

Sheila Canbyning fikricha, Parijda saqlanayotgan, 1496-yilga oid „Guliston“ asaridagi „Atirgul bogʻi“ miniatyuralarini oldin Behzodga tegishli ekanligiga ishonchli dalil yoʻq. Richard Ettinghausen esa Behzodga tegishli bir qancha alohida sahifalar ham borligini eslaydi. Xususan, shoir Xotifiyning 1511-yilga oid mashhur portretini misol keltiradi[22].

Uning Safaviylar hukmronligi davrida 1524—1525-yillardagi Orifiyning „Goʻyi Chuvgon“ asari, Sulton Muhammad, Mirak, Doʻst Muhammad va hatto Shoh Tahmaspning oʻzi kabi yirik qoʻlyozmalarga qoʻshgan hissalarini ham aytib oʻtish lozim[23].

Behzod uslubi

tahrir

Behzod ijodiga xos bir qancha xususiyatlar uning oʻlimidan keyin ham Hindiston va Eronda keng qoʻllanadi[24].

Behzod jonli uslubi bilan ajralib turadi. Koʻpincha, uning kundalik hayotdagi yumushlar bilan shugʻullanadigan qahramonlari turlicha va unchalik pozitsiyalar, munosabat va his-tuygʻularda aks etadilar. Uning tasvirlari realizm va hatto maʼlum bir hazilomuzligi bilan ajralib turadi. Sheila Canby kabi olimlar, asarlarni tirik modellardan olingan boʻlishi mumkinligiga ishonishadi[25].

Behzod miniatyura sanʼatida oʻzidan oldin qoʻllangan ustun bezak jihatiga chek qoʻymaydi, balki elementlarni aralashtirib yuboradi. Zamonaviy kundalik hayot sahnalarini esa, koʻproq naturalistik tarzda aks ettiradi. Masalan, Saʼdiy Sheroziyning „Boʻston“ asaridagi miniatyuralarning naqshlarida islomgacha boʻlgan zardushtiylikni tasvirlaydi[26].

Bu usul rassomchilikdagi yangicha yoʻnalish boʻlib, kompozitsiyalarning uygʻunligi bilan ajralib turadi. „Boʻston“ asaridagi Zulayho taʼqib qilayotgan Yusuf sahnasini aks ettiruvchi mashhur sahifani misol qilib keltirish mumkin. Behzod tasvir orqali oʻsha davr jamiyati va adabiyotida ustun boʻlgan tasavvufiy mavzularni uygʻotmoqchi boʻlgan boʻlishi mumkin[27].

Rangli asar ham Behzodga juda xos boʻlib, uning kompozitsiyalari taʼsirini kuchaytiradi. Asarlarida asosan yorqin ranglardan foydalangan, lekin uning palitrasi, ranglari aralashgan va bir-biriga mutanosibdir. Uning boshqa rasmlarida, xususan Husayn Boyqaroning „Zafarnomasi“da ham yaxshi modulyatsiyalangan, yorqin ranglar bilan ajralib turadigan bu yumshoq palitrani topish mumkin[28]. Behzod bu rang ilmiga oʻta nazoratli, nozik va puxta chizmachilik ishini qoʻshadi.

Behzod merosi

tahrir

Eronda

tahrir
 
Sulton Husayn Mirzo sayrda, Moraqqoyi Gulshan, p. 55

Naqshlarning aniqligi va tartibi Behzod uslubining muhim jihatidir. Bu uslub XVI asrning birinchi yarmida Hirot, Tabriz va Buxoroda faol boʻlgan Shayxzoda uslubida uchraydi. Usmoniylar imperiyasi tarixchisi Mustafo Alidan Shayxzoda Behzodning shogirdi boʻlganligini, aynan u va uning zamondoshlari orqali Behzod uslubi Buxoro rassomlariga oʻtgani maʼlum[29].

Behzod merosi, ayniqsa, Tabriz ustaxonasida yaratilgan asarlarda yaqqol namoyon boʻladi. Kitobxonaga rahbarlik qilgan Behzod u yerda ishlagan rassomlarning koʻpchiligiga taʼsir oʻtkazgan. U yerda Shoh Tahmaspning „Shohnoma“si kabi ajoyib qoʻlyozmalar yaratilgan. Garchi bu asarga rahbarlik qilish Sulton Muhammadga, keyin esa boshqa rassomlarga ishonib topshirilgan boʻlsa-da, Behzodning uslubi u yerda ham mavjud. Sulton Muhammadning uslubi asta-sekin rassom Hirotiy tomonidan taʼsirlangan koʻrinadi: 1630—yillarda chizgan rasmlarida ranglarning yanada yumshoq diapazoni va kompozitsiyaga yanada oqilona yondashgani aks etadi. Lekin qoʻlyozmaning ikkinchi muallifi Mir Musavvir bilan Behzod uslubining hamohangligini aniq palitra, aniq va uygʻun kompozitsiyalar, aniq chizgilarda topish mumkin[30].

Boburiylar Hindistonida

tahrir

Boburiy hukmdorlari Bobur, Humoyun, Akbar, Jahongir va Shoh Jahon qoʻlyozmalarida Behzodga tegishli asarlar mavjud. Humoyun 1536-yilda Hindistondan oʻzi bilan birga Behzod chizgan „Temurnoma Humoyun“ asarini olib ketdi. Uning vorislari qirollik kutubxonasiga boshqa jildlarni ham qoʻshadilar. Behzodga tegishli rasmlar ham Boburiylar davlati rassomlari uchun ilhom manbai boʻlgan. Asli eronlik ikki rassom Mir Saidali va Mir Abdusamad miniatyura sanʼatini Behzod ijodidan saboq oldilar[31].

Baltimordagi „Zafarnoma“, Britaniya kutubxonasidagi „Hamsa“ va „Guliston“ asarlaridagi baʼzi miniatyuralar bir qancha boburiy rassomlari uchun namuna boʻlganligini koʻrsatadi. Akbarning yilnomachisi Abulfazl Allomiy Boburiy saroyi sanʼatkorlari orasidan Behzodni namuna sifatida keltiradi. Imperiya kutubxonalaridagi albomlarda Behzodning rasmlari borligi uning asarlari obroʻ-eʼtiborini XVI—XVII asrlarda kuchayganligini bildiradi. Shohjahon oʻzining yangi shahri – Shohjahonobodning devoriy rasmlarini ham Behzod asarlariga qiyoslaydi. Boburiy imperatorlari yilnomalaridagi koʻplab hujjatli maʼlumotlar Behzod imperiya sanʼati rivojlanayotgan davrda koʻplab miniatyurachilarga namuna boʻlganini koʻrsatadi. Eng mashhur rassomlar uning ijodidan ilhomlanganligini koʻrsatadi[32].

Xotirasi

tahrir

Behzodning asarlari 2006-yilda Adabiyot boʻyicha Nobel mukofoti sovrindori boʻlgan Orhan Pamuk tomonidan 1998-yilda turk tilida nashr etilgan „Benim Adım Kırmızı“ romanida aks ettirilgan[33].

Tojikiston milliy muzeyi 1959—2011-yillarda Kamoliddin Behzod nomida boʻlgan[34].

1982-yilda Buxoroda Kamoliddin Behzod nomidagi tasviriy sanʼat muzeyi ochilgan[35].

Oʻzbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti Islom Karimovning 1997-yil 23-yanvardagi „Oʻzbekiston badiiy akademiyasini tashkil etish haqida“gi Farmoni hamda Vazirlar Mahkamasining 1997-yil 11-martdagi 131-sonli Qaroriga asosan Toshkent teatr va rassomlik sanʼati instituti qoshida ochilgan rassomlik fakulteti negizida Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy rassomlik va dizayn instituti tashkil topdi[36].

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1997-yil 23-dekabrdagi VM-559-sonli „Buyuk musavvir Kamoliddin Behzod tavalludining 545 yilligini nishonlash toʻgʻrisida“gi Qaroriga asosan Kamoliddin Behzod nomidagi memorial bog‘-muzeyi tashkil etilgan[37].

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 6-noyabrdagi qarori bilan dastgohli rangtasvir, rangtasvir, grafika va miniatyura, haykaltaroshlik, amaliy sanʼat, dizayn, sanʼatshunoslik va muzeyshunoslik yoʻnalishlarida iqtidorli talabalarni ragʻbatlantirish uchun Kamoliddin Behzod nomidagi davlat stipendiyasi taʼsis etildi[38].

2022-yilda Fargʻona shahrining markaziy koʻchalaridan biriga mahalliy hokimlik qarori bilan Behzod nomi berildi.

Mashhur portretlari

tahrir
  •  
    Amir Temur va Misrning Mamluk sultoni jangi.
  •  
    Behzodning asirga olingan va oʻldirilgan keksalarning dafn marosimi tasvirlangan miniatyura rasmi.
  •  
    Yusuf va Zulayho[39].
  •  
    "Iskandarnoma"dan olingan miniatyura rasmi.
  •  
    "Iskandarnoma"dan olingan miniatyura rasmi.
  •  
    Hayvonlarni ovlash jarayoni.
  •  
    Qirolning boshini chopish jarayoni.
  •  
    Sulton Husayn.
  •  
    Amir Temurning taxtga chiqishi.
  •  
    Raqsga tushayotgan darveshlar (taxminan 1480-1490-yillar).
  •  
    Darvesh portreti[40]

Manbalar

tahrir
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Hijriy taqvim
  2. ↑ „BEHZĀD, KAMĀL-AL-DĪN“.
  3. ↑ „Herāt school“. Britannica (1998-yil 20-iyul). Qaraldi: 2020-yil 9-dekabr.
  4. ↑ „BEHZĀD, KAMĀL-AL-DĪN“.
  5. ↑ „Bihzad's Lost Album“.
  6. ↑ Norqulov N., Nizomitdinov I., Miniatyura tarixidan lavhalar, T., 1970
  7. ↑ „Vol. 1 No. 1 (2021): Uzbekistan: Language and Culture“. 2023-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-yanvar.
  8. ↑ „The Aga Khan Program for Islamic Architecture at Harvard University and the Massachusetts Institute of Technology“.
  9. ↑ HISTORIC COLLECTION AT JOHN WORK GARRETT LIBRARY
  10. ↑ „Bîhzad“.
  11. ↑ „The Tiny Big World of Kamal al-din Bihzad – A Persian Miniature Painter“.
  12. ↑ „The School of Bihzad and the Miniaturists Aqa Mirak and Mir Musavvir“.
  13. ↑ Conservé à la bibliothèque nationale du Caire, Adab Farsi 908.
  14. ↑ Sheikh Mosleh al-Din Saadi Shirazi
  15. ↑ Johns Hopkins University, Garrett Library.
  16. ↑ Conservée au Metropolitan Museum of Art de New York, 63.210.
  17. ↑ l’ouvrage est divisé entre la Bodleian Library à Oxford, Elliott 287, 317, 339, 408 et la John Rylands University Library de Manchester, Turk. 3.
  18. ↑ Chester Beatty Library de Dublin, pers. ms. 156.
  19. ↑ conservée dans la collection privée A.Soudavar.
  20. ↑ conservée à Londres, BL. Add. MS 25900.
  21. ↑ conservée à Londres, BL, Or. MS. 6810.
  22. ↑ Collection du prince et de la princesse Saruddin Aga Khan, M.192.
  23. ↑ (ingl.) Thompson, Jon et Canby, Sheila. Hunt for Paradise. Courts arts of Safavid Iran, 1501 – 1576. [expo. New-York, Milan, 2003 – 2004] Milan : Skira, 2003.
  24. ↑ Usmonov O., Madraimov A., Kamoliddin Behzod, T., 2000; Koʻziyev T., Behzod va tamaddun. T., 2000
  25. ↑ „Behzād, Persian painter“. Encyclopædia Britannica.
  26. ↑ Aḥmad ibn Mīr Munshī, al-Ḥusainī, translated by Vladimir Minorsky. Calligraphers and painters / a treatise by Qadi Ahmad, son of Mir-Munshi, circa A.H. 1015/A.D. 1606. Washington, 1959. 
  27. ↑ „Behzad'ın Yusuf ile Züleyha Minyatürü Üzerine“.
  28. ↑ Basil, Gray. Persian painting. New York: Rizzoli, 1977 — 115-bet. ISBN 0-8478-0080-6. OCLC 3030835. 
  29. ↑ Ashrafi M. M., Bexzad i razvitiye buharskoy shkoli 16v., Dushanbe, 1987
  30. ↑ „Miniature Painting“.
  31. ↑ „Bihzad, master of Persian painting“.
  32. ↑ Katouzian, Homa. Sa'di, The Poet of Life, Love and Compassion. Oneworld Publications, 2006. ISBN 978-1-85168-473-1. Qaraldi: 2011-yil 22-yanvar. 
  33. ↑ My Name Is Red
  34. ↑ „Душанбе. Национальный музей Республики Таджикистан имени Кемаледдина Бехзада“.
  35. ↑ „Узбекистан. Город Бухара. Музей искусств имени Камолиддина Бехзода“.
  36. ↑ „INSTITUT TARIXI“.
  37. ↑ OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASINING QARORI BUYUK MUSAVVIR KAMOLIDDIN BEHZOD TAVALLUDINING 545 YILLIGINI NISHONLASH TOʻGʻRISIDA lex.uz 23.12.1997
  38. ↑ „KAMOLIDDIN BEHZOD NOMIDAGI DAVLAT STIPENDIYASI TA’SIS ETILDI“.
  39. ↑ „Yusuf and Zulaikha“, Folio 51r from a Bustan of Saʼdi
  40. ↑ „Portrait of a Dervish“.

Bibliografiya

tahrir
Category:Kamal-ud-din Bihzad haqida Vikipediyaning qardosh loyihalarida koʻproq bilib oling
  Maʼno va tarjimalari Vikilugʻatda
  Media fayllar Vikiomborda
  Taʼlim resurslari Vikiversitetda
  Xabarlar Vikiyangiliklarda
  Iqtibos, maqol va matallar Vikiiqtibosda
  Asarlar matnlari Vikimanbada
  Kitob va darsliklar Vikikitobda
  • Zahiriddin Muhammad Bobur, Boburnoma, tr. A. S. Beveridge, Londres, 1922, p. 272, 291, 329.
  • Doʻstmuhammad Sulaymon Hiroviy, A Treatise on Painters and Calligraphists, Lahore, 1936, p. 29.
  • Eskandar-Beg, I, p. 174.
  • (fa) Nur-al Din Mohāmmad Jahāngir, Tuzok-e jahāngiri II, p. 116.
  • Michael Barry, L’Art figuratif en Islam médiéval et l'énigme de Behzâd de Hérât (1465-1535), Flammarion, 2004, ISBN 2-08-010205-2
  • (fa) Khandamir, Habib al-siyar, Téhéran, IV, p. 362.
  • (fa) Idem, Fasli az Kholāsat al-akbār, Kaboul, 1345/1966, p. 63-64.
  • (ingl.) Thomas Lentz, " Changing Worlds: Bihzad and the New Painting ", Persian Masters: Five Centuries of Painting, ed., Sheila R. Canby, Bombay, 1990, p. 39-54.
  • (fa) Negārkari irāni (" Persian painting "), Sheila R. Canby, tr. M. Shayestehfar, Téhéran, 1992, ISBN 964-92904-8-6
  • (fa) Naqāshi irāni (" Persian painting "), Basil Gray, tr. Arabali Sherveh, Téhéran, 1995, ISBN 964-6564-86-0
  • (ingl.) Basil W. Robinson, Fifteenth Century Persian Painting: Problems and Issues, New York, 1991.
  • (ingl.) David J. Roxburgh, " Kamal al-Din Bihzad and Authorship in Persianate Painting ", Muqarnas, Vol. XVII, 2000, p. 119-146.
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamoliddin_Behzod&oldid=5286159" dan olindi