Rossiya Premyer-ligasi
Rossiya Premyer-ligasi (RPL; ruscha: Российская премьер-лига; RPL)[2] – Rossiyadagi eng yuqori darjali professional futbol ligasi[3]. Liga 2001-yil oxirida Rossiya futbol premyer-ligasi (RFPL; ruscha: Российская футбольная премьер-лига sifatida tashkil etilgan; RFPL) va 2018-yilda hozirgi nomi bilan rebrending qilindi[4]. 1992-yildan 2001-yilgacha Rossiya futbol ligasi tizimining eng yuqori darajasi futbol boʻyicha Rossiya chempionati (ruscha: Чемпионат России по футболу edi, Chempionat Rossii po Futbolu) nomi ostida oʻtkazilgan[5].
| Davlat | Rossiya |
|---|---|
| Konfederatsiya | UEFA |
| Futbol tuzilmasidagi oʻrni | 1 |
| Tashkil etilgan |
1992 (Oliy liga sifatida) 2001 (Premyer-liga sifatida) |
| Jamoalar soni | 16 |
| Pastki liga | Birinchi liga |
| Ichki kuboklar |
Rossiya kubogi Rossiya Superkubogi |
| Xalqaro musobaqalar | Yoʻq[lower-alpha 1] |
| Amaldagi chempion | Zenit Sankt Peterburg (8-sovrin) |
| Eng koʻp marta chempion | Spartak Moskva (10 ta sovrin) |
| TV hamkorlar | List of broadcasters |
| Veb-sayt | premierliga.ru |
| Joriy mavsum: 2024–25-yilgi Rossiya Premyer-ligasi | |
Musobaqada 16 ta jamoa ishtirok etadi. 2021/22-yilgi mavsumdan boshlab ligada chempionlar ligasi gʻoliblari va ikkinchi oʻrin egalari uchun ikkita Chempionlar ligasi saralash oʻrinlari mavjud edi va UEFA Konferentsiya ligasida ikkita oʻrin uchinchi va toʻrtinchi oʻrinlarni egallagan jamoalarga ajratildi[6]. Biroq, bularning barchasi Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi va milliy terma jamoaning xalqaro musobaqalardagi ishtiroki tufayli toʻxtatilgan[7]. Mavsum yakunida oxirgi ikki jamoa Rossiya Birinchi ligasiga tushib ketadi, 13 va 14-oʻrinlarni egallagan jamoalar esa mos ravishda Milliy liganing 4 va 3-jamoalari bilan ikki oʻyindan iborat pley-offda kuch sinashadi[8].
2022-yil iyul oyidan boshlab liga hozirda Mir Rossiya Premyer-ligasi deb ataladi (ruscha: Мир Российская премьер-лига), shuningdek, Mir Rossiya Premer-ligasi (Mir toʻlov tizimidan keyin), homiylik sabablarga koʻra yozilgan[9].
2002-yilda Rossiya Premyer-ligasi joriy etilganidan buyon "Zenit" (8 marta), Moskvaning SSKA (6 marta), Moskvaning „Lokomotiv“ (3 marta), Qozonning „Rubin“ (2 marta) va Moskvaning "Spartak" (1 marta) klublari chempionlikni qoʻlga kiritgan. Sankt-Peterburgning „Zenit“ klubi 2018-yildan 2021-yilgacha ketma-ket gʻalaba qozongan amaldagi chempion hisoblanadi.
Tarix
tahrirSovet Ittifoqi parchalanganidan soʻng, 1992-yildan boshlab har bir sobiq Sovet respublikasi mustaqil milliy chempionat tashkil etdi. Rossiyada 1991-yilda Sovet Oliy Ligasida oʻynagan Rossiyaning olti jamoasi (CSKA Moskva, Spartak Moskva, Torpedo Moskva, Dinamo Moskva, Spartak Vladikavkaz va Lokomotiv Moskva) quyi divizionlardan 14 ta jamoa bilan toʻldirilib, 20 tadan iborat boʻldi. Yuqori divizion umumiy oʻyinlar sonini kamaytirish uchun ikki guruhga boʻlingan. Yuqori diviziondagi jamoalar soni 1993-yilda 18 taga, 1994-yilda esa 16 taga qisqardi. Oʻshandan beri Rossiya Oliy divizioni (va 2002-yildan beri Premyer-liga) 16 ta jamoadan iborat boʻlgan.
Moskvaning „Spartak“ jamoasi dastlabki oʻnta chempionda toʻqqiztasida gʻalaba qozongan. Spartak-Alaniya Vladikavkaz 1995-yilda oliy divizion chempionligini qoʻlga kiritib, „Spartak“ jamoasining ustunligini buzishga muvaffaq boʻlgan yagona jamoa edi. Moskvaning „Lokomotiv“ jamoasi uch marta, SSKA esa olti marta chempionlikni qoʻlga kiritgan. 2007-yilda Sankt-Peterburgning „Zenit“ jamoasi Rossiya professional futboli tarixida birinchi marta chempionlikni qoʻlga kiritgan. Zenit 1984-yilda ham sovet chempionligini qoʻlga kiritgan ed. 2008-yil Rossiya oliy ligasida mutlaqo yangi boʻlgan „Rubin Qozon“ klubining yuksalishiga olib keldi, chunki Qozon jamoasi hech qachon Sovet Oliyligasida ishtirok etmagan.
2018/2019-yilgi mavsumga tayyorgarlik koʻrish jarayonida yangi logotip taqdim etilgan rebrending oʻtkazishga qaror qilindi[10][11][12][13][14].
Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi natijasida Rossiyaning barcha klublari va terma jamoalari Yevropa musobaqalaridan cheksiz muddatga chetlashtirilgan. UEFA Yevropa ligasida ishtirok etayotgan va oʻsha paytda Yevropa musobaqalarida qolgan Rossiyaning yagona klubi boʻlgan Moskvaning „Spartak“ klubi "RB Leyptsig" ga qarshi oʻyindan diskvalifikatsiya qilingan edi[1].
UEFA klublar reytingi
tahrirRossiya chempionati ayni paytda UEFA koeffitsientlari reytingida yettinchi oʻrinni egallab turibdi. Quyidagi reyting 2020-yil dekabr holatiga koʻra Yevropadagi eng yaxshi reytingdagi Rossiya jamoalari keltirilgan:[15]
| № | Jamoa | Ballar |
|---|---|---|
| 27 | Zenit Sankt-Peterburg | 50.000 |
| 35 | CSKA Moskva | 40.000 |
| 44 | Krasnodar | 34.500 |
| 51 | Lokomotiv Moskva | 31.000 |
| 79 | Spartak Moskva | 18.500 |
| 106 | Rostov | 14.000 |
| 146 | Dinamo Moskva | 1.500 |
| 147 | Ufa | 1.500 |
| 148 | Rubin Qozon | 2.500 |
Hozirgi klublar
tahrir2022/23-yilgi mavsumda quyidagi jamoalar ishtirok etadi:
| Jamoa | Uy shahar | Stadion | Imkoniyat |
|---|---|---|---|
| Axmat Grozniy | Grozniy | Axmat-Arena | 30 597 |
| Fakel Voronej | Voronej | Sentralniy Profsoyuz stadioni, Voronej | 32 750 |
| CSKA Moskva | Moskva | VEB Arena | 30 457[16] |
| Dinamo Moskva | Moskva | VTB Arena | 26 700 |
| Ximki | Ximki, Moskva viloyati | Arena Ximki | 18 636 |
| Krasnodar | Krasnodar | Krasnodar stadioni | 34 291 |
| Krilia Sovetov | Samara | Solidarnost Arena | 44 918 |
| Lokomotiv Moskva | Moskva | RZD Arena | 27 320 |
| Nijniy Novgorod FK | Nijniy Novgorod | Nijniy Novgorod stadioni | 44 899 |
| Rostov | Rostov-na-Donu | Rostov Arena | 45 000 |
| Orenburg FK | Orenburg | Gazovik stadioni | 7500 |
| Sochi | Sochi | Fisht Olimpiya stadioni | 44 287 |
| Spartak Moskva | Moskva | Otkrytiye Arena | 44 307[17] |
| FK Torpedo Moskva | Moskva | Lujniki stadioni | 81 000 |
| Ural Yekaterinburg FK | Yekaterinburg | Markaziy stadion | 35 696 |
| Zenit Sankt-Peterburg | Sankt-Peterburg | Krestovskiy stadioni | 67 800[18] |
Chempionlar va eng yaxshi toʻpurarlar
tahrir
Klublar boʻyicha natijalar
tahrir| Klub | Gʻoliblar | Ikkinchi oʻrin | Uchinchi oʻrin | Fasllar gʻalaba qozondi |
|---|---|---|---|---|
| Spartak Moskva | 10
|
6
|
3
|
1992, 1993, 1994, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2016-17 |
| Zenit Sankt-Peterburg | 8
|
3
|
4
|
2007, 2010, 2011-12, 2014-15, 2018-19, 2019-20, 2020-21, 2021-22 |
| CSKA Moskva | 6
|
8
|
3
|
2003, 2005, 2006, 2012-13, 2013-14, 2015-16 |
| Lokomotiv Moskva | 3
|
6
|
6
|
2002, 2004, 2017-18 |
| Rubin Qozon | 2
|
0
|
2
|
2008, 2009 |
| Alaniya Vladikavkaz | 1
|
2
|
0
|
1995 |
| Rotor Volgograd | 0
|
2
|
1
|
|
| Dinamo Moskva | 0
|
1
|
5
|
|
| Rostov | 0
|
1
|
0
|
|
| Sochi | 0
|
1
|
0
|
|
| Krasnodar | 0
|
0
|
3
|
|
| Torpedo Moskva | 0
|
0
|
1
|
|
| Krylia Sovetov Samara | 0
|
0
|
1
|
|
| Anji Mahachqal’a | 0
|
0
|
1
|
|
| Jami | 30 | 30 | 30 |
| Klub | Chempionlik | Mavsumlar gʻalaba qozondi | Ikkinchi oʻrinni egallaganlar |
|---|---|---|---|
| Spartak Moskva | 22 | 1936 (kuzgi), 1938, 1939, 1952, 1953, 1956, 1958, 1962, 1969, 1979, 1987, 1989, 1992, 1993, 1994, 1999, 61, 1999, 61, 1997 | 18 |
| CSKA Moskva | 13 | 1946, 1947, 1948, 1950, 1951, 1970, 1991, 2003, 2005, 2006, 2012-13, 2013-14, 2015-16 | 12 |
| Dinamo Moskva | 11 | 1936 (bahorgi), 1937, 1940, 1945, 1949, 1954, 1955, 1957, 1959, 1963, 1976 (lar) | 12 |
| Zenit Sankt-Peterburg | 9 | 1984, 2007, 2010, 2011-12, 2014-15, 2018-19, 2019-20, 2020-21, 2021-22 | 3 |
| Lokomotiv Moskva | 3 | 2002, 2004, 2017-18 yillar | 7 |
| Torpedo Moskva | 3 | 1960, 1965, 1976 (a) | 3 |
| Rubin Qozon | 2 | 2008, 2009 | 0 |
| Alaniya Vladikavkaz | 1 | 1995 | 2 |
UEFA reytingi
tahrir2020/21 yilgi mavsum yakunlari boʻyicha UEFA ligasi reytingi:
Rossiya Premer-ligasi va futbol boʻyicha Rossiya chempionati mavsumlari (1992-2022)
tahrir| Mavsumlar | Klublar |
|---|---|
| 31 | Spartak Moskva, SSKA, Lokomotiv |
| 30 | Dinamo Moskva |
| 29 | Rostov |
| 28 | Zenit Sankt-Peterburg, Krylia Sovetov Samara |
| 19 | Rubin Qozon |
| 17 | Torpedo Moskva |
| 16 | Alaniya Vladikavkaz, Axmat Grozniy |
| 15 | Ural Yekaterinburg |
| 14 | Rotor Volgograd, Amkar Perm |
| 12 | Saturn Ramenskoye, Krasnodar |
| 11 | Anji Maxachqal’a |
| 10 | Shinnik Yaroslavl |
| 9 | Moskva, Tom Tomsk, Kuban Krasnodar |
| 8 | Lokomotiv Nijniy Novgorod, Chernomorets Novorossiysk, Ufa |
| 7 | Jemchujina-Sochi, Arsenal Tula |
| 6 | Spartak Nalchik, Ximki |
| 5 | Tekstilshchik Kamyshin, KAMAZ Naberejnye Chelni, Uralan Elista, Tyumen, Fakel Voronej |
| 4 | Luch Vladivostok, Orenburg, Sochi |
| 3 | Baltika Kaliningrad, Dinamo Stavropol, Volga Nijniy Novgorod, Mordoviya Saransk |
| 2 | Okean Naxodka, Asmaral Moskva, Sokol Saratov, Lada-Tolyatti, Tambov, Nijniy Novgorod |
| 1 | Sibir Novosibirsk, Tosno, SKA-Xabarovsk, Yenisey Krasnoyarsk |
Futbolchilar rekordlari
tahrir|
|
Eng koʻp oʻyin oʻtkazgan futbolchilar
tahrir| № | Futbolchi | O'yinlar |
|---|---|---|
| 1 |  Igor Akinfeev
|
531 |
| 2 | Sergey Ignashevich
|
489 |
| 3 | Sergey Semak
|
456 |
| 4 | Dmitriy Loskov
|
453 |
| 5 | Igor Semshov
|
433 |
| 6 | Vasiliy Berezutskiy
|
402 |
| 7 | Ruslan Adjindjal
|
397 |
| 8 | Valeriy Yesipov
|
390 |
| 8 | Artem Dzyuba
|
390 |
| 10 | Igor Lebedenko
|
386 |
Eng koʻp gol urgan futbolchilar
tahrir- 2022-yil 13-noyabr holatiga koʻra
| Daraja | Futbolchi | Gol | Oʻyin | Oʻrtacha/Oʻyin |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Artem Dzyuba
|
149 | 390 | 0,38 |
| 2 | Oleg Veretennikov
|
143 | 274 | 0,52 |
| 3 | Aleksandr Kerjakov
|
139 | 340 | 0,41 |
| 4 | Dmitriy Kirichenko
|
129 | 377 | 0,34 |
| 5 | Dmitriy Loskov
|
120 | 453 | 0,26 |
| 6 | Roman Pavlyuchenko
|
104 | 309 | 0,34 |
| 7 | Sergey Semak
|
102 | 456 | 0,22 |
| 8 | Fedor Smolov
|
101 | 289 | 0,35 |
| 9 | Andrey Tixonov
|
98 | 346 | 0,28 |
| 10 | Igor Semshov
|
98 | 433 | 0,23 |
Chempionlar (oʻyinchilar)
tahrir
|
OAV yoritilishi
tahrir2020-21 va 2021-22
tahrirRossiya va MDH
tahrir| Kanal | Xulosa | Mnb. |
|---|---|---|
| Match TV | Har mavsumda 60 ta oʻyin jonli efirda | [19] |
| Uchrashuv Premeri | 240 ta oʻyinning barchasi jonli efirda |
Butun dunyoda (Rossiya, MDH va Xitoydan tashqari)
tahrirBarcha 240 ta oʻyin YouTubeʼda obuna boʻlgan holda butun dunyo boʻylab jonli efirga uzatiladi. Rossiya, MDH va Xitoydan tashqaridagi tomoshabinlar uchun ikki aʼzolik darajasi obuna boʻladi. Birinchi darajali obunada har bir oʻyin kuni inglizcha izohli ikkita oʻyinni oʻz ichiga oladi va oylik toʻlovi 2,99 $ dollarni tashkil qiladi. Ikkinchi darajali obunada, oyiga 4,99 $ evaziga obunachilarga rus tilidagi sakkizta oʻyinni va inglizcha izohli ikkita oʻyindan foydalanish imkoniyatini beradi[20]. 2018-19-mavsumida YouTube haftasiga toʻrtta jonli oʻyinni bepul translyatsiya qildi (30-oʻyin haftasida soʻnggi sakkizta oʻyinning barchasi efirga uzatildi)[21]. 2020-yildan 2021-yilgacha YouTube Premyer ligani efirga uzatishdan oldin Superkubokning FTA yoritilishini ham translyatsiya qildi.
| Mamlakat/mintaqa | Teleradiokompaniya |
|---|---|
| Bolqon | Sport klubi |
 Braziliya
|
Grupo Bandeirantes |
MDH
|
Qsport |
 Xitoy
|
Tencent QQ |
 Kipr
|
CytaVision[22] |
 Gonkong
|
i-kabel |
| Lotin Amerika | Gol TV |
Yana qarang
tahrirEslatmalar
tahrirManbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 Buckingham, Philip. „FIFA and UEFA suspend Russia from international football and clubs from European competition“. The Athletic (2022-yil 28-fevral). Qaraldi: 2022-yil 24-mart.
- ↑ Official Twitter account of Russian Premier Liga in English
- ↑ „Russian Premier League“. uefa.com. 2014-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „RFPL“. rfpl.org. 2014-yil 29-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „ABOUT RUSSIAN FOOTBALL CHAMPIONSHIP“. rfpl.org. 2017-yil 7-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „European competitions in 2021/22: where will RPL teams be?“. eng.premierliga.ru. 2021-yil 19-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-yanvar.
- ↑ „FIFA and UEFA suspend Russia from international football and clubs from European competition“. theathletic.com. Qaraldi: 2022-yil 24-mart.
- ↑ „About the Russian Premier Liga“. eng.premierliga.ru. 2022-yil 7-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-yanvar.
- ↑ „Национальная платёжная система «Мир» стала титульным партнёром РПЛ“. premierliga.ru. Qaraldi: 2022-yil 11-iyul.
- ↑ „Футбол и сомбреро, они, если честно... Новые логотипы РФПЛ как прививка от скуки“ (ru). 2018-yil 18-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 17-aprel.
- ↑ „Новый логотип премьер-лиги. Просто бомба!“ (ru) (2018-yil 12-aprel). 2018-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 12-sentyabr.
- ↑ „Медведь на логотипе РФПЛ.“ (ru). 2018-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 12-sentyabr.
- ↑ „Представлен рабочий вариант нового логотипа РФПЛ“ (ru). 2018-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 12-sentyabr.
- ↑ „Cоздание логотипа Российской премьер-лиги“ (ru). www.artlebedev.ru. 2018-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 12-sentyabr.
- ↑ „Member associations - UEFA rankings - Club coefficients – UEFA.com“. UEFA.com. Qaraldi: 2020-yil 17-dekabr.
- ↑ „Arena CSKA (VEB Arena)“.
- ↑ „Otkritie Arena“.
- ↑ „Arena St Petersburg“.
- ↑ „Match TV creates new channel for Russian Premier Liga“ (en-GB). SportBusiness Media (2018-yil 25-iyul). Qaraldi: 2020-yil 20-iyun.
- ↑ „Russian Premier Liga launches YouTube memberships to broadcast all matches of the 2019/2020 season live“. Russian Premier League. Qaraldi: 2020-yil 20-iyun.
- ↑ Sansun. „RPL announce live matches to be broadcast free on YouTube“ (en-GB). Russian Football News (2019-yil 2-mart). Qaraldi: 2019-yil 17-mart.
- ↑ „Sports content 2020-21 from 22 Sports Channels“. cyta.com.cy. Qaraldi: 2020-yil 9-avgust.
Havolalar
tahrir |
Vikiomborda Rossiya Premyer-ligasi haqida turkum mavjud |
- Rasmiy sayti
- Rossiya Premyer-ligasi Tarix va statistika