UEFA Yevropa chempionati
UEFA Yevropa futbol chempionati,[1] rasmiy Yevropa chempionati va norasmiy Yevro deb nomlanadigan Yevropa Futbol Assotsiatsiyalari Ittifoqi (UEFA) tomonidan tashkil etiladigan asosiy assotsiatsiya futbol turniridir. Musobaqada Yevropa qitʼa chempionini aniqlanadigan eng asosiy turnirdir. Turnirda UEFA aʼzolaridan iborat kattalar terma jamoalari ishtirok etadi. Bu futbol boʻyicha jahon chempionatidan keyin ikkinchi eng koʻp tomosha qilingan futbol turniridir. Yevro-2012 finalini 300 million atrofidagi jahon tomoshabinlari tomosha qilgan[2]. Musobaqa 1960-yildan beri har toʻrt yilda bir marta oʻtkazib kelinmoqda, 2020-yildan tashqari, Yevropadagi COVID-19 pandemiyasi tufayli u 2021-yilga qoldirilgan, ammo Evro-2020 nomi saqlanib qolgan. FIFA Jahon oʻrtasida juft sonli yilda oʻtkazilishi rejalashtirilgan. Kubok turnirlari, u 1968-yilda hozirgi nomiga oʻzgartirilgunga qadar dastlab Yevropa Millatlar kubogi deb atalgan. 1996-yildan beri individual musobaqalar „UEFA Yevro [yili]“ deb nomlanadi.
Yevropa chempionati kubogi | |
Tashkiliy organ | UEFA |
---|---|
Asos solindi | 1958 |
Hudud | Europe |
Jamoalar soni |
24 (finals) 55 (eligible to enter qualification) |
uchun saralash | CONMEBOL–UEFA Cup of Champions |
Hozirgi chempionlar | Italiya (2-chempionlik) |
Eng muvaffaqiyatli jamoa(lar) |
Germaniya Ispaniya (3 ta chempionlik) |
Vebsayt | uefa.com/uefaeuro |
UEFA Euro 2024 |
Turnirga kirishdan oldin mezbon davlatlardan tashqari barcha jamoalar (avtomatik ravishda saralash bosqichida) saralash bosqichida ishtirok etadilar. 2016-yilgacha chempionlik gʻoliblari keyingi yilgi FIFA Konfederatsiyalar kubogida ishtirok etishlari mumkin edi, ammo bunga majburiy ishtirok etuvchi musoboqa emas edi[3]. 2020-yilgi musoboqadan boshlab gʻoliblar KONMEBOL – UEFA Chempionlar Kubogida ishtirok etadi.
Oʻn oltita Yevropa chempionatida oʻnta milliy terma jamoa gʻolib chiqdi: Germaniya va Ispaniya uchtadan, Italiya va Fransiya ikkitadan, Sovet Ittifoqi, Chexoslovakiya, Niderlandiya, Daniya, Gretsiya va Portugaliya bittadan chempionlikni qoʻlga kiritgan. Shu kungacha Ispaniya terma jamoasi 2008 va 2012-yillarda ketma-ket chempionlikni qoʻlga kiritgan yagona jamoa boʻldi.
2021-yilda Yevropa boʻylab oʻtkazilgan eng soʻnggi chempionat (COVID-19 pandemiyasi tufayli 2020-yildan keyinga qoldirilgan) Italiya gʻolib boʻldi, u Londondagi „Wembley“ stadionidagi finalda Angliyani penaltilar seriyasida magʻlub etib, ikkinchi Yevropa chempionligini qoʻlga kiritdi[4][5].
Natijalar
tahrirNotes
- ↑ Qoʻshimcha boʻlimlar oʻynalmadi.
- ↑ 1980-yildan beri uchinchi oʻrin uchun oʻyinlar oʻtkazilmagan; yutqazgan yarim finalchilar alifbo tartibida keltirilgan.
- ↑ Yevropada COVID-19 pandemiyasi tufayli 2021-yilga qoldirildi.
- ↑ Ozarbayjon, Daniya, Angliya, Germaniya, Vengriya, Italiya, Niderlandiya, Ruminiya, Rossiya, Shotlandiya va Ispaniya kabi 11 davlat tomonidan tashkil etilgan Pan-Yevropa musoboqasi.
Chempionlar natijasi
tahrirTeam | Winners | Runners-up |
---|---|---|
Germaniya1 | 3 (1972, 1980, 1996) | 3 (1976, 1992, 2008) |
Ispaniya | 3 (1964*, 2008, 2012) | 1 (1984) |
Italiya | 2 (1968*, 2020*) | 2 (2000, 2012) |
Fransiya | 2 (1984*, 2000) | 1 (2016*) |
Rossiya2 | 1 (1960) | 3 (1964, 1972, 1988) |
Chexiya3 | 1 (1976) | 1 (1996) |
Portugaliya | 1 (2016) | 1 (2004*) |
Niderlandiya | 1 (1988) | — |
Daniya | 1 (1992) | — |
Gretsiya | 1 (2004) | — |
Serbiya4 | — | 2 (1960, 1968) |
Belgiya | — | 1 (1980) |
Angliya | — | 1 (2020*) |
- * mezbon
- 1 1990-yilgacha Gʻarbiy Germaniya deb nomlangan
- 2 Sovet Ittifoqi va MDHni ifodalovchi natijalarni oʻz ichiga oladi
- 3 Chexoslovakiyani ifodalovchi natijalarni oʻz ichiga oladi
- 4 Yugoslaviya va FR Yugoslaviyani ifodalovchi natijalarni oʻz ichiga oladi
Manbalar
tahrir- ↑ „Regulations of the UEFA European Football Championship 2018–20“. UEFA.com. Union of European Football Associations (2018-yil 9-mart). 2021-yil 11-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-may.
- ↑ Roxborough, Scott. „Amid FIFA Scandal, EBU Buys Euro 2016 Rights“. The Hollywood Report (2015-yil 24-iyun). Qaraldi: 2016-yil 13-iyun.
- ↑ „2005/2006 season: final worldwide matchday to be 14 May 2006“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association (2004-yil 19-dekabr). 2012-yil 12-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 13-yanvar.
- ↑ Mustafa, DJ Kamal „Italy wins on penalties UEFA EURO 2020 Final, Italy vs England highlights“. EMEA Tribune (2021-yil 12-iyul). Qaraldi: 2021-yil 12-iyul.
- ↑ „Italy wins Euro 2020, beats England in penalty shootout“. AP News (2021-yil 11-iyul). Qaraldi: 2021-yil 12-iyul.
Havolalar
tahrirVikiomborda UEFA Yevropa chempionati haqida turkum mavjud |
- UEFA European Championship history at Union of European Football Associations
- European Championship results at the RSSSF