Vikipediya

Hindiston milliy futbol terma jamoasi

Hindiston milliy futbol terma jamoasi – Hindiston sharafini xalqaro futbolda himoya qiladi va Butun Hindiston futbol federatsiyasi (AIFF) tomonidan nazorat qilinadi. Jamoa FIFAning global yurisdiksiyasi ostida va Osiyoda OFK tomonidan boshqariladi. AIFF Janubiy Osiyo futbol federatsiyasining (SAFF) taʼsischi aʼzolaridan biri boʻlib, terma jamoa ham mintaqaviy federatsiya tarkibiga kiradi.

 Hindiston
Shirt badge/Association crest
Tahallusi The Blue Tigers (Moviy yoʻlbarslar)
Assotsiatsiya Butun Hindiston futbol federatsiyasi (AIFF)
Konfederatsiya AFC (OSIYO)
Sub-konfederatsiya SAFF (Janubiy Osiyo)
Bosh murabbiy Igor Štimac
Sardor Sunil Chhetri
Eng koʻp oʻynagan futbolchi Sunil Chhetri (129)[1]
Eng yaxshi toʻpurar Sunil Chhetri (94)[1]
Uy stadioni Various
forma
Birinchi forma
forma
Ikkinchi forma
FIFA Reytingi
Hozirgi 99 1 (20 July 2023)[4]
Eng yuqori 94[2] (Fevral 1996,)
Eng past 173[3] (Mart 2015,)
Birinchi xalqaro oʻyin
Mustaqillikdan oldingi:
 Avstraliya 5-3 Hindiston 
(Sidney, Avstraliya; 3 Sentyabr 1938)[5]
Mustaqillikdan keyingi:

 Hindiston 1-2 Fransiya 
(London, Angliya; 31 Iyul 1948)[6]
Eng yirik gʻalaba
 Avstraliya 1-7 Hindiston 
(Sidney, Avstraliya; 12 Dekabr 1956)[7]
 Hindiston 6-0 Kambodja 
(New Delhi, Hindiston; 17 Avgust 2007)[8]
Eng yirik magʻlubiyat
 Sovet Ittifoqi 11-1 Hindiston 
(Moskva, SSSR; 16 Sentyabr 1955)[9]
Yozgi Olimpiya oʻyinlari
Ishtiroki 4 (Ilk marta 1948-yili)
Eng yaxshi natijasi Yarim final (1956)

Bir paytlar Osiyoning eng yaxshi jamoalaridan biri hisoblangan jamoa oʻzining oltin davrini 1950-yillar va 1960-yillarning boshlarida oʻtkazgan. Bu davrda Hindiston 1951[10] va 1962-yilgi[11] Osiyo o'yinlarida oltin medalni qoʻlga kiritgan boʻlsa, 1956-yilgi Yozgi olimpiada oʻyinlarida toʻrtinchi oʻrinni egallagan. Shu tariqa Hindiston FIFA tomonidan tashkil etilgan yirik turnirda yarim finalga chiqqan birinchi Osiyo davlati boʻldi. Hindiston hech qachon FIFA Jahon chempionatida qatnashmagan. Ammo 1950-yilgi Jahon chempionatiga sukut boʻyicha saralangan, chunki saralash guruhidagi boshqa davlatlar ishtirok etishdan bosh tortgan edi. Biroq, Hindiston ham chempionat boshlanishidan oldin musobaqani tark etdi. Jamoa OFK Osiyo Kubogida ham toʻrt marta ishtirok etgan. Osiyoning eng yaxshi futbol chempionatida 1964-yil ikkinchi oʻrinni egallagan.

Hindiston Janubiy Osiyodagi eng yuqori mintaqaviy futbol musobaqasi boʻlgan SAFF chempionatida ham ishtirok etadi. Ular 1993-yilda boshlangan turnirda sakkiz marta gʻalaba qozonishdi va shu tariqa mintaqadagi eng muvaffaqiyatli jamoaga aylanishdi.

Tarix

tahrir

Ilk yillar (1930-1940-yillar)

tahrir
 
 
Hindiston (oq libosda) va butun Yevropa (qora libosda) jamoasi 1938-yil 1-iyul Kalkuttadagi oʻyin oldidan. (Yuqorida) 1948-yilgi yozgi Olimpiya oʻyinlarida Fransiyaga qarshi oʻyinda qatnashgan Hindiston terma jamoasi.

Ham hind, ham britaniyalik futbolchilardan tashkil topgan Hindiston jamoasining birinchi rasmiy xalqaro safari 1924-yilda boʻlib, jamoani hind futbolchisi Gostha Paul boshqargan edi.[12]

Toʻliq hind futbolchilaridan tashkil topgan futbol jamoalari 1930-yillarning oxirlarida Avstraliya, Yaponiya, Indoneziya va Tailand boʻylab sayohat qilishni boshladilar. Hindiston mustaqillikka erishgunga qadar oʻynagan birinchi xalqaro oʻyin hali rasman tasdiqlanmagan. Ammo manbalarga koʻra Hindistonning ilk oʻyini 1933-yilda Shri-Lanka qarshi boʻlib oʻtgan. Bu Hindistonning ikkinchi xalqaro turnesi boʻlib, Gosta Paul oʻz jamoasini gʻalabaga yetaklagan edi. Hisob 1:0 natijasida yakunlangan. 1936-yil 4-iyulda Hindiston terma jamoasi Kalkuttada mehmon boʻlgan Xitoy jamoasiga qarshi oʻynadi[13][14]. Uchrashuvda 1:1 hisobi qayd etildi[15][13].

Chet elda bir qancha hind futbol klublari muvaffaqiyat qozonganidan soʻng, 1937-yilda Butun Hindiston futbol federatsiyasi (AIFF) tashkil topdi. Oʻsha yili Hindiston Avstraliya Futbol Assotsiatsiyasi taklifiga binoan avgustdan oktyabrgacha 17 ta oʻyin oʻtkazdi. Koʻplab shtatlar, tumanlar, klub jamoalari va Avstraliya milliy jamoasiga qarshi 5 ta oʻrtoqlik oʻyini oʻtkazildi[16]. Shtat va okrug jamoalari bilan bir necha oʻyin oʻtkazgandan soʻng, 3-sentyabr kuni Sidneyda Hindiston Avstraliyaga qarshi birinchi oʻrtoqlik oʻyinini oʻtkazdi va 5:3 hisobida magʻlub boʻldi va bu oʻyin Hindistonning FIFA tomonidan tan olingan birinchi oʻyini hisoblanadi. Ikkinchi oʻyin Brisbenda boʻlib oʻtdi va u yerda hindlar 4:4 hisobida durang uchun kurashdilar. 17-sentyabr kuni Nyukaslda boʻlib oʻtgan uchinchi oʻyinda Hindiston 4:1 hisobida birinchi gʻalabasini qayd etdi. Ammo avstraliyaliklar Sidney va Melburnda oʻtkazilgan keyingi ikki oʻyinda Hindistonni mos ravishda 5:4 va 3:1 hisobida magʻlub etishdi. 24-sentyabr kuni Sidneyda boʻlib oʻtgan oʻyinda hindistonlik hujumchi Lumsden Avstraliya terma jamoasiga qarshi oʻyinda Hindiston terma jamoasi uchun birinchi xet-trikni qayd etdi[17].

Milliy terma jamoa mustaqil davlat sifatida ilk oʻyinini 1948-yilda 1948-yilgi yozgi Olimpiya o'yinlarining birinchi bosqichida Fransiyaga qarshi oʻtkazgan.Asosan yalangoyoq futbolchilardan foydalangan Hindiston Londonda 2:1 hisobida magʻlub boʻldi[18].

Oltin yillar (1950-1960-yillar)

tahrir

1950-yilda Hindiston saralash bosqichida oʻz guruhidagi barcha raqiblari ishtirok etmagach, Braziliyada boʻlib oʻtishi kerak boʻlgan 1950-yilgi futbol bo'yicha Jahon chempionatiga chiqishga muvaffaq boʻldi. Ammo keyinroq Hindiston ham yoʻl xarajatlari, mashgʻulotlarga vaqt yoʻqligi va Olimpiadani Jahon chempionatidan koʻra koʻproq baholagani uchun musobaqani tark etdi[19].

 
Hindiston terma jamoasi 1956-yilgi Olimpiya oʻyinlarida Avstraliyaga qarshi oʻyinda.

AIFF tomonidan aytilgan sababga qaramay, koʻplab tarixchilar va ekspertlarning fikricha, Hindiston oʻyinchilarga FIFA yalangoyoq oʻynashni taqiqlovchi qoidani joriy qilgani uchun Jahon chempionatidan chiqdi. FIFA Hindiston terma jamoasining sayohat xarajatlarini toʻlashni taklif qildi, shuning uchun Hindistonning sayohat xarajatlari tufayli uni tark etishi notoʻgʻri.[20][21][22][23] Biroq, Hindistonning oʻsha paytdagi sardori Sailen Mannaning soʻzlariga koʻra, yalangoyoq oʻynash istagi tufayli jamoaga ruxsat berilmagani haqidagi hikoya haqiqatga toʻgʻri kelmaydi.[24] Oʻshandan beri Hindiston boshqa jahon chempionatiga chiqishga yaqin kelmadi.[25]

1950-yilgi jahon chempionatida ishtirok etmaganiga qaramay, 1964-yilgacha keyingi yillar odatda hind futbolining „oltin davri“ hisoblanadi.[26] Haydarobod shahar politsiyasi bosh murabbiyi Syed Abdul Rahim boshchiligidagi Hindiston Osiyoning eng yaxshi jamoalaridan biriga aylandi.[27] 1951-yil mart oyida Rahim Hindistonni 1951-yilgi Osiyo oʻyinlarida birinchi gʻalabaga tomon yetakladi. Hindiston mezbonlik qilgan oʻyinda terma jamoa oltin medal uchun bahsda Eronni 1:0 hisobida magʻlub etib, ilk sovrinini qoʻlga kiritdi.[28] Sahu Mewalal oʻsha oʻyinda Hindistonga gʻalaba keltirgan gol muallifi boʻldi. Keyingi yili Hindiston yana Olimpiadaga yoʻl oldi, lekin birinchi raundda yana bir bor magʻlub boʻldi, bu safar Yugoslaviya va alamli 10-1 hisobida magʻlubiyat qayd etildi.[29] Hindistonga qaytib kelgach, AIFF futbolchilar uchun butsa kiyishni majburiy qilib qoʻydi. Finlandiyada magʻlubiyatga uchragach, Hindiston 1952-yildan 1955-yilgacha toʻrt marta gʻolib boʻlgan Kolombo kubogi kabi turli kichik turnirlarda qatnashdi.[30]

1954-yilda Hindiston Maniladagi Osiyo o'yinlariga amaldagi chempion sifatida qaytdi. Uch yil oldin erishgan yutuqlariga qaramay, Hindiston guruh bosqichidan oʻta olmadi, chunki jamoa turnir davomida Indoneziyadan ikki ochko ortda qolgan holda C guruhida ikkinchi oʻrinni egalladi.[31] Ikki yil oʻtgach, 1956-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlari paytida Hindiston raqobatbardosh turnirda jamoaning eng katta natijasini qoʻlga kiritdi. Jamoa yozgi Olimpiya oʻyinlari futbol turniri davomida toʻrtinchi oʻrinni egalladi va bronza medali uchun oʻyinda Bolgariyaga 3:0 hisobida yutqazdi.[32] Musobaqa chorak finali Neville D'Souzaning Avstraliyaga qarshi oʻyindagi xet-triki bilan ham mashhur. D’Souzaning xet-triki osiyolik tomonidan Olimpiya oʻyinlari tarixidagi birinchi xet-trik boʻldi.

Yozgi Olimpiya oʻyinlaridagi yaxshi oʻyinlaridan soʻng, Hindiston 1958-yilda Tokioda boʻlib oʻtgan Osiyo oʻyinlarida ishtirok etdi. Jamoa yana toʻrtinchi oʻrinni egalladi va bronza medali uchun oʻyinda Indoneziyaga 4:1 hisobida magʻlub boʻldi.[33] Keyingi yili jamoa Malayziyaga yoʻl oldi va u yerda Merdeka kubogida ishtirok etdi va turnirni ikkinchi oʻrida yakunladi.[34]

Hindiston 1960-yillarni 1960-yilgi Osiyo Kubogi saralash bahslari bilan boshlagan. Gʻarbiy zona uchun saralash oʻyinlari Kochi shahrida oʻtkazilganiga qaramay, Hindiston oʻz saralash guruhida oxirgi oʻrinni egalladi va shu tariqa turnirni oʻtkazib yubordi.[35] 1962-yilgi Osiyo oʻyinlarida Hindiston ikkinchi marta oltin medalni qoʻlga kiritdi. Jamoa Janubiy Koreyani 2:1 hisobida magʻlub etib, ikkinchi yirik chempionligini qoʻlga kiritdi.[36]

Ikki yil oʻtib, Osiyo oʻyinlaridagi gʻalabasidan soʻng, Hindiston 1964-yilgi Osiyo Kubogida ishtirok etdi, keyin saralash guruhidagi qolgan barcha jamoalar chiqdi. Hindiston qitʼa turniriga avtomatik ravishda kirishiga qaramay, mezbon Isroilga ikki ochkoga yutqazib, turnir davomida ikkinchi oʻrinni egallashga muvaffaq boʻldi. Bu Hindistonning Osiyo Kubogidagi eng yaxshi koʻrsatkichi boʻlib qolmoqda.[37]

Pasayish (1970-2000-yillar)

tahrir

Hindiston 1966-yilda Osiyo oʻyinlariga qaytdi. Ikki yil oldin Osiyo Kubogida qatnashganiga qaramay, Hindiston guruh bosqichidan nariga oʻta olmadi, chunki terma jamoa Yaponiya va Erondan keyin uchinchi oʻrinni egalladi.[38] Toʻrt yil oʻtgach, 1970-yilgi Osiyo oʻyinlari paytida Hindiston qaytib keldi va turnir davomida uchinchi oʻrinni egalladi. Jamoa bronza medali uchun oʻyinda Yaponiyani 1:0 hisobida magʻlub etdi.[39]

1974-yilda Hindistonning Osiyo oʻyinlaridagi koʻrsatkichi yana keskin pasayib ketdi, chunki ular 1974-yilgi oʻyinni oʻz guruhida oxirgi oʻrinda yakunladilar, uchta oʻyinda ham magʻlub boʻldilar, ikkita gol urdilar va birinchi turda 14 ta gol oʻtkazib yubordilar.[40] Keyin Hindiston 1978-yilgi turnirda barqaror yaxshilanishni koʻrsatdi va uchta guruhda ikkinchi oʻrinni egalladi. Keyin jamoa keyingi bosqichda nokautga uchradi va uchta oʻyinda uchta magʻlubiyat bilan oʻz guruhida oxirgi oʻrinni egalladi.[41] 1982-yilgi turnir Hindiston uchun yaxshiroq boʻldi, chunki Saudiya Arabistoniga 1:0 hisobida magʻlub boʻlishdan oldin chorak finalga chiqishga muvaffaq boʻldi.[42]

1984-yilda Hindiston 1964-yilda ikkinchi oʻrinni qoʻlga kiritganidan beri birinchi marta OFK Osiyo Kubogiga yoʻllanma oldi. 1984-yilgi turnirda Hindiston birinchi bosqichda beshta jamoaviy guruhda oxirgi oʻrinni egalladi.[43] Hindistonning turnir davomida magʻlubiyatga uchramagan yagona oʻyini Eronga qarshi qayd etildi, 0:0 hisobida durang.

Hindiston Osiyodagi yirik futbol jamolari safidan tushib ketganiga qaramay, jamoa Janubiy Osiyodagi eng yaxshi jamoa sifatida oʻz ustunligini saqlab qolishga muvaffaq boʻldi. Hindiston 1985-yilda Janubiy Osiyo o'yinlarining futbol musobaqasida gʻolib chiqishga muvaffaq boʻldi va 1987-yilda yana oltin medalni qoʻlga kiritdi.[44] Keyin jamoa 1990-yillarni 1993-yilda ilk SAFF chempionatida gʻalaba qozonish bilan boshladi.[45] Jamoa 20-asrni 1997 va 1999-yillarda yana SAFF chempionatida gʻalaba qozonish bilan yakunladi.

Qayta tiklanish (2001-2011)

tahrir
 
Hindiston 2007-yil Neru kubogida Suriyaga qarshi oʻynamoqda

Hindistonning 21-asrdagi birinchi raqobatbardosh oʻyinlari 2002-yilgi FIFA Jahon chempionatining birinchi bosqichi saralashi edi. Hindiston juda yorqin start oldi, Birlashgan Arab Amirliklarini 1:0 hisobida magʻlub etdi, Yaman bilan 1:1 hisobida durang oʻynadi, shuningdek, Bruney ustidan ikkita gʻalaba, jumladan Bangalorda 5:0 hisobida gʻalaba qozondi. Biroq ular keyingi bosqichga saralashdan bir ochko yetmay musobaqani tugatishdi.[46] 2003-yilda Hindiston 2003-yilgi SAFF chempionatida ishtirok etdi. Jamoa yarim finalga yoʻl oldi, ammo |Bangladeshga 2-1 hisobida magʻlub boʻldi.[47]

Keyinchalik 2003-yilda Hindiston Haydarobodda boʻlib oʻtgan Afro-Osiyo o'yinlarida ishtirok etdi. Stephen Constantine murabbiyligida Hindiston oʻsha paytda FIFA reytingida Hindistondan 85 pogʻona yuqori boʻlgan Zimbabveni 5-3 hisobida magʻlub etib, turnir finaliga chiqishga muvaffaq boʻldi.[48] Katta gʻalabaga qaramay, oltin medal uchun oʻyinda Hindiston Oʻzbekistonga 1:0 hisobida magʻlub boʻldi.[49] Ushbu muvaffaqiyat tufayli Stephen Constantine 2003-yil oktyabr oyida Osiyo Futbol Konfederatsiyasi tomonidan oyning eng yaxshi menejeri deb topildi. Turnir natijasi Hindiston sharafini butun mamlakat va butun dunyoda koʻproq eʼtirof etilishiga olib keldi.

 
Hindiston futbol jamoasi sardori Bxaichung Bhutia 2007-yil Neru kubogi finalida gʻalaba qozonganidan keyin boshqa oʻyinchilar bilan birga gʻalabani nishonlanmoqda.

2005-yilda Constantine oʻrniga Syed Nayeemuddin keldi, ammo hindistonlik bosh murabbiy atigi bir yildan sal koʻproq ishladi, chunki Hindiston 2007-yilgi Osiyo Kubogi saralashida koʻplab alamli magʻlubiyatlarga uchradi.[50] Bu vaqt ichida Hindiston Yaponiyadan 6:0 hisobida, oʻz maydonida Saudiya Arabistoni va Yamandan 3:0 hisobida va Jiddada mehmonda 7:1 hisobida magʻlub boʻldi.[51] Sobiq Malmo va Xitoy bosh murabbiyi Bob Houghton 2006-yilning may oyida bosh murabbiy sifatida olib kelingan.[52]

Houghton qoʻl ostida Hindiston oʻz futbol mavqeini sezilarli darajada yaxshilaganiga guvoh boʻldi. 2007-yil avgust oyida Hindiston finalda Suriyani 1:0 hisobida magʻlub etganidan soʻng Houghton mamlakatni qaytadan boshlangan Neru kubogini qoʻlga kiritishga munosib hissa qoʻshdi.[53] Pappachen Pradeep oʻsha oʻyinda Hindistonga gʻalaba keltirgan golga mualliflik qildi. Keyingi yili Houghton 2008-yilda Haydarobod va Dehlida boʻlib oʻtgan OFK Chaqiruv Kubogida Hindistonni boshqargan. Turnir davomida Hindiston yarim finalda Myanmani magʻlub etishdan oldin guruh bosqichidan ajoyib oʻyin oʻtkazdi. Finalda Tojikistonga qarshi kechgan bahsda Hindiston terma jamoasi hujumchisi Sunil Chhetri xet-trik qayd etib, 4:1 hisobida gʻalaba qozonishini taʼminladi. Bu gʻalaba Hindistonga nafaqat chempionlikni, balki Hindistonga 2011-yilgi Osiyo Kubogiga yoʻllanmani qoʻlga kiritishga imkon berdi, bu mamlakatning 27 yil ichida birinchi Osiyo Kubogida ishtirok etishi edi.[54] Osiyo Kubogiga tayyorgarlik koʻrish uchun Houghton jamoani 2010-yil iyunidan turnir boshlanishiga qadar sakkiz oy davomida jamoa sifatida birga qolishini talab qildi, yaʼni futbolchilar oʻz klublarida oʻynamasligi istadi.[55]

Hindiston Avstraliya, Janubiy Koreya va Bahrayn bilan Osiyo Kubogi uchun C guruhidan joy oldi.[56] Ular sakkiz oy davomida bir jamoa boʻlib birga qolishgan boʻlsalar ham, Hindiston Osiyo Kubogidagi barcha uchta oʻyinda magʻlub boʻldi, jumladan Avstraliyaga 4:0 hisobida magʻlub boʻldi.[57] Natijalarga qaramay, Hindiston muxlislar va ekspertlar tomonidan turnir davomidagi mardonavor harakatlari uchun olqishlandi.

2011-yildan hozirgi kungacha

tahrir

2011-yilgi Osiyo Kubogida qatnashgan Hindistonning 2015-yilgi Osiyo Kubogiga yoʻllanmasi uchun kurashi 2011-yil fevral oyida OFK Chaqiruv kubogi saralash oʻyinlari bilan boshlandi. Bob Houghton Hindiston terma jamoasi tarkibini oʻzgartirishga qaror qildi va Osiyo Kubogidagi koʻplab yoshi katta oʻyinchilarni I-ligadan AIFF rivojlanish tomonidagi baʼzi yosh futbolchilar bilan almashtirdi.[58] Hindiston yosh jamoasi bilan ham OFK Chaqiruv Kubogiga yoʻllanmani qoʻlga kiritdi.[59] OFK Chaqiruv kubogi saralashiga qaramay, AIFF Bob Houghton bilan shartnomani bekor qilishga qaror qildi, chunki u hakamga nisbatan irqiy [[ Haqorat|haqorat]] qilganlikda ayblangan[60][61], natijada u Hindiston bosh murabbiyligidan isteʼfoga chiqarildi.[62][63]

Dempo murabbiyi Armando Colaconi vaqtinchalik bosh murabbiy etib tayinlaganidan soʻng, AIFF 2011-yilning oktyabr oyida Savio Medeirani bosh murabbiy sifatida tanishtirdi.[64] Medeira Hindistonni navbatdagi SAFF chempionati gʻalabasiga olib keldi, shu bilan birga 2012-yil mart oyida OFK Chaqiruv Kubogidagi eng yomon koʻrsatkichiga erishdi. Jamoa guruhdagi uchta oʻyinda ham magʻlub boʻldi va turnir davomida bitta gol ham ura olmadi.[65] Turnirdan soʻng Medeiraning oʻrniga gollandiyalik Wim Koevermans bosh murabbiy boʻldi.[66] Koevermansning bosh murabbiy sifatidagi birinchi ishi 2012-yilgi Neru kubogi boʻlgan. Hindiston penaltilar seriyasida Kamerunni magʻlub etib, uchinchi marta Neru kubogini qoʻlga kiritdi.[67][68]

2013-yil mart oyida Hindiston 2014-yilgi OFK Chaqiruv kubogiga yoʻllanmani qoʻlga kirita olmadi va shu tariqa 2015-yilgi Osiyo Kubogiga ham yoʻllanmani qoʻlga kirita olmadi.[69] Jamoa 2013-yilgi finalda Afgʻonistonga 2:0 hisobida yutqazib, SAFF chempionatini ham saqlab qola olmadi.[70] Oʻrtoqlik oʻyinlaridagi yomon natijalardan soʻng, Koevermans 2014-yilning oktyabrida bosh murabbiylik lavozimini tark etdi.[71]

2015-yilning mart oyiga kelib, hech qanday oʻyin oʻtkazmagan Hindiston FIFA reytingidagi eng past oʻringa – 173-oʻringa tushib ketdi.[72] Bir necha oydan soʻng oldin Hindistonni oʻn yildan koʻproq vaqt oldin boshqargan Stephen Constantine bosh murabbiy sifatida qayta ishga qabul qilindi.[73] Constantinening Hindiston bosh murabbiyi sifatidagi birinchi asosiy vazifasi FIFA Jahon chempionati-2018 saralashi edi. Saralashning birinchi bosqichidan muvaffaqiyatli oʻtgan Hindiston ikkinchi bosqichda sakkizta oʻyinning yettitasida magʻlub boʻldi va shu tariqa yana bir bor Jahon chempionatiga chiqa olmadi.[74]

 
Hindiston terma jamoasi 2019-yilgi Osiyo Kubogi doirasidagi Tailandga qarshi oʻyin oʻtkazmoqda.

Jahon chempionatiga chiqa olmaganiga qaramay, Hindiston 2019-yilgi Osiyo Kubogi saralash bosqichida Laosni pley-off bosqichida umumiy 7:1 hisobida magʻlub etib, uchinchi bosqichga chiqdi.[75] 2017-yil 11-oktyabr kuni Hindiston Makao ustidan 4:1 hisobida gʻalaba qozonib, 2019-yilgi Osiyo Kubogiga yoʻllanmani qoʻlga kiritdi.[76]

2018-yil sentyabrida 2018-yilgi SAFF chempionati finalida Maldiv orollariga 1-2 hisobida magʻlub boʻlgan boʻlsa-da,[77] Hindiston Xitoy, Iordaniya va Ummonga qarshi oʻrtoqlik oʻyinlarida oʻz kuchini tikladi, ular 2019-yilgi OFK Osiyo Kubogini Tailandga qarshi 4:1 hisobidagi gʻalaba bilan boshladilar. Bu ularning Osiyo Kubogida 55 yil ichida eng yirik gʻalabasi birinchi gʻalabasi edi.[78][79] Shunga qaramay, ular BAA va Bahraynga qarshi guruhdagi keyingi ikkita oʻyinda mos ravishda 0−2 va 0−1 hisobida magʻlub boʻlishdi[80][81] va guruhda oxirgi oʻrinni egallashdi va shu tariqa, pley-off bosqichiga oʻta olmadilar. Stiven Constantine turnirda muvaffaqiyatga erisha olmagani uchun darhol bosh murabbiy lavozimini tark etdi.[82]

2019-yil 15-may kuni AIFF Stiven Constantine ketganidan soʻng xorvatiyalik sobiq futbolchi va murabbiy Igor Štimacni jamoa bosh murabbiyi sifatida eʼlon qildi.[83] Uning Hindiston bilan birinchi asosiy vazifasi 2022-yilgi Jahon chempionati saralashi boʻlib, u Ummonga 1:2 hisobida magʻlub boʻlganidan boshlandi.[84] Ammo ikkinchi oʻyinda ular 2019-yilgi Osiyo chempioni va 2022-yilgi FIFA Jahon chempionati mezboni Qatar bilan golsiz durang oʻynab, munosib ochko qoʻlga kiritdi.[85] Ammo uchinchi oʻyinda Bangladeshga qarshi uy oʻyinida ular 1-1 hisobida umidsiz durangga erishdi.[86] Xuddi shunday natija Afgʻonistonga qarshi safar oʻyinida ham takrorlandi.[87] Mehmon oʻyinida Hindiston yana Ummonga yagona gol evaziga magʻlub boʻldi va shu tariqa keyingi bosqichga chiqish umidini uzdi.[88] COVID-19 tufayli bir nechta kechiktirilgan oʻyinlardan soʻng, jamoa qolgan oʻyinlarni oʻtkazish uchun nihoyat Dohaga uchib ketdi. Qatarga qarshi javob oʻyinida Hindiston yagona gol evaziga mezbonlarga imkoniyatni boy berib qoʻydi va ikki oʻyin qolganida jahon chempionati saralash turniridan chiqib ketdi. Jamoa navbatdagi oʻyinda Bangladeshga qarshi oʻyinda 2:0 hisobida gʻalaba qozonib, Afgʻonistonga qarshi oʻyinni 1:1 hisobida yakunladi. Hindiston jami yetti ochko bilan Qatar va Ummondan keyin uchinchi oʻrinni egalladi va shu tariqa ikkinchi bosqichda jahon chempionatidan chiqib ketdi. Biroq ular 2023-yilgi Osiyo Kubogi saralash bosqichining uchinchi bosqichiga yoʻl olishdi.[89]

2023-yilgi Osiyo Kubogi saralashining uchinchi bosqichida Hindiston terma jamoasi Afgʻoniston, Gonkong va Kambodja bilan bir guruhdan joy oldi. COVID-19 pandemiyasi tufayli Hindiston saralash bosqichining mezboni sifatida tanlandi, saralash esa yagona davra tizimiga qisqartirildi. Ushbu uy ustunligidan foydalanib, Hindiston Kambodja (2:0), Afgʻoniston (2:1) va Gonkong (4:0) ustidan uchta gʻalaba bilan guruhda birinchi oʻrinni egalladi va Hindiston birinchi marta ketma-ket ikki OFKga yoʻllanma oldi.[90]

Jamoa tasviri

tahrir

Taxalluslar

tahrir

Hindiston rasman 2013-yildan beri „Moviy yoʻlbarslar“ taxallusi bilan tanilgan. U jamoaning uy libosining asosiy rangini tashkil etuvchi, milliy bayroqdagi Ashoka Chakra rangini (Hindistonning boshqa sport turlari boʻyicha terma jamoalariga oʻxshash) aks ettiruvchi moviy rangdan ilhomlangan. va Hindistonning milliy hayvoni boʻlgan yoʻlbarsdan olingan.[91][92]

Toʻplam va ranglar

tahrir

Hindiston kriket jamoasi va chim ustida xokkey jamoalarining koʻk formadagi muvaffaqiyati rangni yanada yorqinroq qildi. Biroq, futbol jamoasi oʻnlab yillar davomida koʻk rangning qandaydir soyasidan foydalangan.[93]

21-asrning boshida Hindiston oʻzining toʻplami sifatida qora shortik va koʻk paypoq kiygan. 200- yilda Butun Hindiston futbol federatsiyasi nemis ishlab chiqaruvchisi Adidas bilan Hindiston libosini ishlab chiqarish uchun shartnoma imzoladi.[94] Adidas tomonidan ishlab chiqarilgan birinchi toʻplam butunlay oq edi. Adidas bilan toʻrt yil oʻtgach, AIFF 2006-yil 27-fevralda Amerikaning Nike kompaniyasi bilan yetti yillik shartnoma imzoladi.[95] Nike kompaniyasining Hindiston uchun birinchi liboslari toʻq koʻk rangda boʻlgan, mehmon libosi esa oqdan toʻq sariq rangga oʻzgartirilgan.[96]

 

Uy stadionlari

tahrir
 
 
Kalkuttadagi Salt Leyk stadioni (chapda) va Dehlidagi Ambedkar Stadium

Hindistonning koʻplab joylarida milliy terma jamoa uchun uy oʻyinlari boʻlib oʻtdi. Hindiston terma jamoasi uchun oʻziga xos uy maydoni yoʻq. Hindiston oʻyinlari Kalkuttadagi Salt Leyk stadioni, Dehlidagi Javoharlal Neru stadioni, Margaodagi Fatorda stadioni, Bangalordagi Sri Kanteerava stadioni, Kochidagi Javoharlal Neru stadioni, Mumbaydagi futbol arenasi kabi stadionlarda oʻtkazildi. Guvahatidagi Indira Gandi Atletik stadioni va Ahmadoboddagi EKA Arena stadioni shular jumlasidandir.[97][98][99][100][101]

Soʻnggi paytlarda Dehlidagi Javoharlal Neru stadionida 2011-yilgi SAFF chempionati va 2012-yilgi Neru kubogi, Trivandrum xalqaro stadionida 2015-yilgi SAFF chempionati, 2017-yilgi Qahramon Tri-Nation seriyasi va 2018-yilgi Interkontinental kubogi boʻlib oʻtdi. Indira Gandi nomidagi Athletic Stadium, Sree Kanteerava Stadium va Fatorda stadionlarida OFK Osiyo Kubogi va FIFA Jahon chempionati saralash oʻyinlari oʻtkazildi.[102][103][104][105][106][107][108]

Qoʻllab-quvvatlovchilar

tahrir
 
Blue Pilgrims, Hindiston terma jamoasini qoʻllab-quvvatlovchi muxlislar jamoasi, 2018

21-asrgacha hind futbol muxlislari asosan Gʻarbiy Bengaliya, Shimoliy-Sharqiy Hindiston, Goa va Keralada joylashgan edi.[109][110][111][112][113] Osiyo oʻyinlari, Neru kubogi yoki SAFF chempionatidagi oʻyinlardan tashqari jamoa oʻynaganida, muxlislar Yevropa yoki Janubiy Amerikada boʻlgani kabi hech qanday bayroq ostida tashkil etilmagani uchun muxlislar uyushgan holda muxlislik qila olishmagan.[114][115][116] Turli klublarning muxlislari oʻzlarining mahalliy maydonlarida jamoani qoʻllab-quvvatlashgan. 2017-yilga „Blue Pilgrims“ milliy terma jamoaning birinchi tashkil etilgan fan-klubi boʻlgan[117][118][119][120].

Natijalar va oʻyinlar

tahrir

Oxirgi 12 oydagi oʻyinlar va kelajakda rejalashtirilgan oʻyinlar   Galaba   Durang   Mag'lubiyat

2021

tahrir
2-sentyabr, 2021-yil(2021-09-02) O'rtoqlik uchrashuvi     NEP 1-1   IND Katmandu, Nepal
17:30 UTC+5:45
Report
Stadion: Dasharath Rangasala
5-sentyabr, 2021-yil(2021-09-05) O'rtoqlik uchrashuvi     NEP 1-2   IND Katmandu, Nepal
17:30 UTC+5:45 Tamang   87' Report Choudhary   62'
Chhetri   80'		 Stadion: Dasharath Rangasala
4-oktyabr, 2021-yil(2021-10-04) 2021 SAFF chempionati   BAN 1-1   IND Malé, Maldiv orollari
16:00 UTC+5:00 Arafat   74' Report Chhetri   26' Stadion: Milliy futbol stadioni
Hakam: Majed Al Shamrani (Saudi Arabia)
7-oktyabr, 2021-yil(2021-10-07) 2021 SAFF chempionati   IND 0-0   SRI Malé, Maldiv orollari
16:00 UTC+5:00 Report Stadion: Milliy futbol stadioni
Hakam: Sajëçon Zajniddinov (Tojikiston)
10-oktyabr, 2021-yil(2021-10-10) 2021 SAFF chempionati     NEP 0-1   IND Malé, Maldiv orollari
21:00 UTC+5:00 Report Chhetri   82' Stadion: Milliy futbol stadioni
Hakam: Yousif Saeed Hassan (Iroq)
13-oktyabr, 2021-yil(2021-10-13) 2021 SAFF chempionati   IND 3-1   MDV Malé, Maldiv orollari
21:00 UTC+5:00
Report Ashfaq   45' (pen.) Stadion: Milliy futbol stadioni
Hakam: Ammar Ashkanani (Quvayt)
16-oktyabr, 2021-yil(2021-10-16) 2021 SAFF chempionati final   IND 3-0     NEP Malé, Maldiv orollari
20:00 UTC+5:00 Chhetri   49'
Wangjam   50'
Samad   90+1'		 Report Stadion: Milliy futbol stadioni
Hakam: Majed Al Shamrani (Saudiya Arabistoni)

2022

tahrir
23-mart, 2022-yil(2022-03-23) O'rtoqlik uchrashuvi   BHR 2-1   IND Riffa, Bahrayn
19:00 UTC+3:00
Report
Stadion: Bahrayn Milliy stadioni
Hakam: Sadam Omara (Iordaniya)
26-mart, 2022-yil(2022-03-26) O'rtoqlik uchrashuvi   IND 0-3   BLR Riffa, Bahrayn
19:00 UTC+3:00 Report
Stadion: Bahrayn Milliy stadioni
Hakam: Ismaeel Habib (Bahrayn)
28-may, 2022-yil(2022-05-28) Oʻrtoqlik uchrashuvi   IND 0-2   JOR Doha, Qatar
21:00 UTC+3 Report
Stadion: Suhaym bin Hamad stadioni
Hakam: Qasim Matar Al Hatmi (Ummon)
8-iyun, 2022-yil(2022-06-08) AFC AC Q Hindiston   2-0   Kambodja Kalkutta, Hindiston
20:30 UTC+5:30 Chhetri   14' (pen.), 60' Report Stadion: Salt Lake Stadium
Tomoshabin: 26,118
Hakam: Baraa Aisha (Falastin)
11-iyun, 2022-yil(2022-06-11) AFC AC Q   AFG 1-2   IND Kalkutta, Hindiston
20:30 UTC+5:30
Report
Stadion: Salt Leyk stadioni
Tomoshabin: 44,216
Hakam: Razlan Joffri Ali (Malayziya)
14-iyun, 2022-yil(2022-06-14) AFC AC Q   IND 4-0   HKG Kalkutta, Hindiston
20:30 UTC+5:30
Report Stadion: Salt Leyk Stadium
Tomoshabin: 48,216
Hakam: Qasim Matar Ali Al-Hatmi (Ummon)

Murabbiylar shtabi

tahrir

Hozirgi xodimlar

tahrir

2019-yil 15-may kuni Igor Štimac terma jamoa bosh murabbiyi etib eʼlon qilindi. Unga boshqa texnik xodimlar sifatida uning xorvatiyalik hamkasbi Luka Radman[121] va Tomislav Rogic[122] mos ravishda fitnes va darvozabonlar murabbiyi sifatida qoʻshildi. Yordamchi murabbiy Shanmugam Venkatesh 2015-yilning fevral oyida tayinlanganidan soʻng yordamchi murabbiy sifatida faoliyatni davom ettirdi.[123]

Name Role
  CRO Igor Štimac Bosh murabbiy
  CRO Saša Vukčević Yordamchi murabbiy
  CRO Luka Radman[121] Fitnes murabbiyi
  CRO Tomislav Rogić[124] Darvozabonlar murabbiyi
  CRO Milivoje Živković Texnik direktor

Oldingi bosh murabbiylar

tahrir

Hindiston mustaqillikka erishganidan beri milliy terma jamoada yigirma toʻqqiz xil bosh murabbiy boʻlgan, ulardan oʻn bittasi xorijlik. Hindiston terma jamoasining eng muvaffaqiyatli bosh murabbiyi Syed Abdul Rahim boʻlib, u Hindistonni 1951 va 1962-yilgi Osiyo oʻyinlarida oltin medalga erishishiga ulkan hissa qoʻshgan va 1956-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlarida ham toʻrtinchi oʻrinni egallagan. Hindiston uchun eng muvaffaqiyatli xorijlik bosh murabbiylar Bob Houghton va Stiven ConstantinE edi; Ularning ikkalasi ham jamoaga Osiyo kubogi saralashiga yordam berishdi. Houghton 2006-yildan 2011-yilgacha boshqargan Hindiston ikki marta Neru kubogini va 2008-yilda OFK Chaqiruv kubogini qoʻlga kiritdi, bu esa Hindistonga 27 yil davomida birinchi OFK Osiyo kubogida qatnashish imkonini berdi. Houghton 2011-yilda Hindiston terma jamoasi bosh murabbiyligidan isteʼfoga chiqqanidan beri, Hindiston terma jamoasining FIFA reytingi 2015-yilning mart oyida jamoa tarixidagi eng past koʻrsatkichga – 173-oʻringa yetdi[125][126]. Uning ikkinchi murabbiylik davrida ham Hindiston ulkan yutuqlarga erishdi. Uning qoʻl ostida jamoa 2016-yilning iyunidan 2018-yilning martigacha ikki yil davomida magʻlubiyatsiz seriyani amalga oshirdi, 11 oʻyinda gʻalaba qozondi va 2 oʻyinda durang oʻynadi. U shuningdek, terma jamoani 2017-yil iyul oyida FIFA reytingida 96-oʻrinni egallashga yordam berdi, bu soʻnggi 21 yildagi eng yaxshi natija edi.

 
Syed Abdul Rahim, milliy terma jamoadagi eng muvaffaqiyatli hind murabbiyi.
 
Stiven Constantine (Hindiston va Eron oʻyinida) milliy terma jamoa uchun eng muvaffaqiyatli xorijlik murabbiylardan biri boʻlgan (2015-2019)
 
Igor Stimac – milliy terma jamoaning hozirgi murabbiyi
Ismi-sharif Davr
  British India Pankaj Gupta 1938[127]
  IND Balaidas Chatterjee 1948
  IND Syed Abdul Rahim 1951-1952[128]
  IND Balaidas Chatterjee 1953[129]
  IND Syed Abdul Rahim 1954[128]
  IND Balaidas Chatterjee 1954[130]
  IND Saroj Bose 1955[131]
  IND Syed Abdul Rahim 1956-1962[128]
  IND T. Shome 1958[132]
  IND Sailendra Nath Manna 1961[133]
  IND G. M. Pentiah 1963[134]
  ENG Harry Wright 1964[135]
  IND Mohammed Hussain 1964-1967[136][137]
  IND Sachindranath Mitra 1966[138]
  IND S. R. Deb 1967[139]
  IND Sailendra Nath Manna 1968[140]
  IND Jarnail Singh 1969[141]
  IND G. M. H. Basha 1970-1971[142]
  IND P. K. Banerjee 1972-1974[143][144][145]
  IND Jarnail Singh 1976[146]
  IND Sahu Mewalal 1977[147]
  IND G. M. H. Basha 1977[148]
  IND Arun Ghosh 1978[149]
  IND G. M. H. Basha 1980[150]
  IND P. K. Banerjee 1981-1982[145][151][152]
  ENG Bob Bootland 1982[153][154]
  IRL Joe Kinnear 1983[155]
  YUG Milovan Ćirić 1984-1985[156][157]
  IND Arun Ghosh 1985[158]
  IND P. K. Banerjee 1985-1986[145]
  IND Syed Nayeemuddin 1987−1989[159][160][161]
  HUN József Gelei 1990-1991[162]
  IND Derek D'Souza 1992-1993[163]
  CZE Jiří Pešek 1993−1994[164][165][166][167]
  UZB Rustam Akramov 1995−1996[168]
  IND Syed Nayeemuddin 1997-1998[159]
  IND Sukhwinder Singh 1999-2001[169]
  UZB Islam Ahmedov 2001[170]
  ENG Stephen Constantine 2002-2005[171][172]
  IND Sukhwinder Singh 2005[173][174][175]
  IND Syed Nayeemuddin 2005-2006[159][173]
  ENG Bob Houghton 2006-2011[176][177]
  IND Armando Colaco 2011[178]
  IND Savio Medeira 2011-2012[179][180]
  NED Wim Koevermans 2012-2015[181][182]
  ENG Stephen Constantine 2015-2019[172][183]
  CRO Igor Štimac 2019−present[184]

Musobaqalarda ishtirok

tahrir

FIFA Jahon chempionati

tahrir

Hindiston hech qachon FIFA Jahon chempionati finalida oʻynamagan[185]. 1947-yilda mustaqillikka erishgach, Hindiston 1950-yilda boʻlib oʻtgan Jahon chempionatiga yoʻllanma oldi. Bunga Myanma, Indoneziya va Filippinning saralashdan chiqishlari sabab boʻldi. Biroq, musobaqa boshlanishidan oldin, Hindiston terma jamoasini Braziliyaga olib kelish uchun zarur boʻlgan xarajatlar tufayli musobaqani tark etdi. Hindistonni tark etishining boshqa sabablari orasida FIFA hindistonlik futbolchilarni yalangoyoq turnirda oʻynashga ruxsat bermagani va Butun Hindiston futbol federatsiyasi jahon chempionatini Olimpiya oʻyinlari bilan solishtirganda muhim turnir deb hisoblamasligini oʻz ichiga oladi.

FIFA Jahon chempionati natijalari FIFA Jahon chempionati saralashi
Yil Natija Pozitsiya Pld G' D M GF GA Jamoa Pld G' D M GF GA Ref.
  Urugvay 1930
dan
  Fransiya 1938 		Ishtirok etmadi Ishtirok etmadi -
  Braziliya 1950 Saralashdan oʻtgan, ammo olib tashlangan Sukut boʻyicha saralangan [186][187]
   Shveysariya 1954 FIFA tomonidan rad etilgan FIFA tomonidan rad etilgan [188]
  Shvetsiya 1958
dan
  Ispaniya 1982 		Ishtirok etmagan 'Ishtirok etmagan -
  Meksika 1982 Saralashdan oʻta olmadi 6 2 3 1 7 6 [189]
  Italiya 1990 Saralashdan olib tashlangan -
  Amerika Qoʻshma Shtatlari 1994 8 1 1 6 8 22 [190]
  Fransiya 1998 3 1 1 1 3 7 [191]
  Janubiy Koreya   Yaponiya 2002 6 3 2 1 11 5 [192]
  Germaniya 2006 6 1 1 4 2 18 [193]
  Janubiy Afrika 2010 2 0 1 1 3 6 [194]
  Braziliya 2014 2 0 1 1 2 5 [195]
  Rossiya 2018 10 2 1 7 7 18 [196]
  Qatar 2022 8 1 4 3 6 7
  Kanada   Meksika   Amerika Qoʻshma Shtatlari 2026 Aniqlanishi uchun Aniqlanishi uchun -
Jami 0/22 0 0 0 0 0 0 51 11 15 25 49 93

Mukofot va unvonlar

tahrir

SAFF, OFK va FIFA tomonidan rasman tan olingan Hindiston tomonidan qoʻlga kiritilgan quyidagi mukofot va unvonlar.[197]

 
Hindiston terma jamoasi 2008-yil OFK Chaqiruv Kubogi gʻalabasini nishonlamoqda
Umumiy koʻrinish
Musobaqa 1-oʻrin 2-oʻrin 3-oʻrin 4-oʻrin
FIFA Jahon chempionati 0 0 0 0
OFK Osiyo Kubogi 0 1 0 0
Yozgi Olimpiya oʻyinlari 0 0 0 1
Osiyo oʻyinlari 2 0 1 1
OFK Chaqiruv kubogi 1 0 0 0
SAFF chempionati 8 4 1 0
Janubiy Osiyo oʻyinlari 3 1 2 0
Jami 14 6 4 2

FIFA

tahrir

OFK

tahrir

SAFF

tahrir

Yana qarang

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. ↑ 1,0 1,1 Dey, Subrata „India – Record international players“. RSSSF. 2019-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 12-sentyabr.
  2. ↑ „India jump four spots to enter top 150 of FIFA men's rankings“. Scroll. TheField Scroll (2017-yil 3-mart). Qaraldi: 2017-yil 3-mart.
  3. ↑ „India slip to 172 in latest FIFA rankings“. The Indian Express (2017-yil 3-mart). 2017-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 3-mart.
  4. ↑ „The FIFA/Coca-Cola World Ranking“. FIFA (2023-yil 20-iyul). Qaraldi: 2023-yil 20-iyul.
  5. ↑ „India football team tour of Australia 1938“. Qaraldi: 2021-yil 14-fevral.
  6. ↑ „India's first ever match as independent nation“ (2018-yil 31-iyul). Qaraldi: 2021-yil 14-fevral.
  7. ↑ „India's Melbourne magic“ (2016-yil dekabr). 2019-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 14-fevral.
  8. ↑ „India 6-0 win over Cambodia“. 2017-yil 14-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 14-fevral.
  9. ↑ „Soviet Union 11:1 India“. eu-football.info. 2020-yil 5-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-mart.
  10. ↑ „Osiyo o'yinlari. Oltin medal“. https://olympics.com. Qaraldi: 13-iyul 2022-yil.
  11. ↑ „1962-yilgi Osiyo o'yinlari futbol bo'yicha oltin medal sohiblari“. https://sportstar.thehindu.com/. Qaraldi: 14-iyul 2022-yil.
  12. ↑ „Gostha paul terma jamoa sardori“. https://pedia.desibantu.com/. 2018-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-iyul.
  13. ↑ 13,0 13,1 „Gostha Pal“ (3-mart 2010-yil). 2018-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-iyul.
  14. ↑ „LEGENDS OF INDIAN FOOTBALL : GOSTHA PAL“ (20-avgust 2011-yil). 20-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 20-avgust.
  15. ↑ „INDIA FOOTBALL“. 15-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 15-avgust.
  16. ↑ „Matches 1938“. fifa.com. FIFA. 24-sentyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-sentyabr 2018-yil.
  17. ↑ „Greg Stok, Tomas Esami, Jon Punshon.“. http://www.ozfootball.net/. Qaraldi: 14-iyul 2022-yil.
  18. ↑ „Triumphs and Disasters: The Story of Indian Football, 1889--2000.“. 2012-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-iyul.
  19. ↑ Kapadia, Novy. „The 1950 FIFA World Cup: A missed opportunity for India“. SportsKeeda (2-iyul 2013-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  20. ↑ „FIFA World Cup: Here's why India withdrew from quadrennial event in 1950 despite qualifying“. Times Now (12-iyun 2018-yil). Qaraldi: 30-iyul 2021-yil.
  21. ↑ Lisi (2007), p. 49
  22. ↑ „1950 FIFA World Cup Brazil – Overview“. FIFA. 18-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-iyul.
  23. ↑ „Were India Banned From World Cup 1950 For Wanting To Play Barefoot?“. Peter Jones. World Football Index (11-iyul 2018-yil). Qaraldi: 30-iyul 2021-yil.
  24. ↑ „The Indian National Football Team“ (en-US). twelfthman blog (2019-yil 25-noyabr). 2020-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 30-dekabr.
  25. ↑ „Indian football.de 1950 World Cup“. 14-iyun 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-may 2021-yil.
  26. ↑ Majumdar, Rounak „The Golden Years of Indian Football“. www.chaseyoursport.com. Kolkata: Chase Your Sport (22-aprel 2019-yil). 7-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-yanvar 2022-yil.
  27. ↑ Article written by Somnath Sengupta. „Legends of Indian Football: Rahim Saab“. Thehardtackle.com (26-dekabr 2010-yil). 15-iyun 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-oktyabr 2011-yil.
  28. ↑ Ghoshal, Amoy „Indian football team at the Asian Games: 1951 New Delhi“. SportsKeeda. 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2017-yil.
  29. ↑ Arunava Chaudhuri. „The Indian Senior Team at the 1952 Helsinki Olympics“. Indianfootball.de. 3-dekabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-oktyabr 2011-yil.
  30. ↑ „Colombo Cup“. IndianFootball.De. 16-aprel 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2017-yil.
  31. ↑ „Asian Games 1954“. RSSSF. 20-aprel 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2017-yil.
  32. ↑ „Melbourne, 1956“. FIFA. 22-yanvar 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-dekabr 2017-yil.
  33. ↑ Arunava Chaudhuri. „The Indian Senior Team at the 1958 Tokyo Asian Games“. Indianfootball.de. 2-oktyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-oktyabr 2011-yil.
  34. ↑ Arunava Chaudhuri. „The Indian Senior Team at the 1959 Merdeka Cup“. Indianfootball.de. 2-oktyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-oktyabr 2011-yil.
  35. ↑ Arunava Chaudhuri. „The Indian Senior Team at the 1960 Seoul Asia Cup Qualifiers“. Indianfootball.de. 2-oktyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-oktyabr 2011-yil.
  36. ↑ Arunava Chaudhuri. „The Indian Senior Team at the 1962 D'Jakarta Asian Games“. Indianfootball.de. 2-oktyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-oktyabr 2011-yil.
  37. ↑ Chaudhuri, Arunava „The Indian Senior Team at the 1964 Tel Aviv Asia Cup“. Indianfootball.de. 2-oktyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-oktyabr 2011-yil.
  38. ↑ Arunava Chaudhuri. „The Indian Senior Team at the 1966 Bangkok Asian Games“. Indianfootball.de. 2-oktyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-oktyabr 2011-yil.
  39. ↑ Arunava Chaudhuri. „The Indian Senior Team at the 1970 Bangkok Asian Games“. Indianfootball.de. 2-oktyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-oktyabr 2011-yil.
  40. ↑ „Asian Games 1974“. RSSSF. 22-sentyabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2017-yil.
  41. ↑ „Asian Games 1978“. RSSSF. 9-noyabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2017-yil.
  42. ↑ „Asian Games 1982“. RSSSF. 9-noyabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2017-yil.
  43. ↑ Arunava Chaudhuri. „The Indian Senior Team at the 1984 Singapore Asia Cup“. Indianfootball.de. 2-oktyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-oktyabr 2011-yil.
  44. ↑ „South Asian Games“. IndianFootball.De. 21-oktyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2017-yil.
  45. ↑ „SAFF CHAMPIONSHIP: REMEMBERING INDIA'S SAFF TITLE TRIUMPHS“. The Hard Tackle (27-avgust 2013-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  46. ↑ „World Cup qualifying“. RSSSF. 16-yanvar 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2017-yil.
  47. ↑ „SAFF 2003“. RSSSF. 24-mart 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2017-yil.
  48. ↑ „Constantine's rising stock“. IndianFootball.De. 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  49. ↑ „Uzbekistan win football gold“. Rediff (23-oktyabr 2003-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  50. ↑ „National football team's coach sacked“. Hindustan Times (9-mart 2006-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  51. ↑ „AFC Asian Cup 2007“. RSSSF. 3-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2017-yil.
  52. ↑ „Bob Houghton is India's football coach“. Rediff (28-may 2006-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  53. ↑ „Nehru Cup 2007“. RSSSF. 22-may 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2017-yil.
  54. ↑ „India win AFC Challenge Cup“. Rediff.com (13-avgust 2008-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  55. ↑ Rizvi, Ahmed. „Houghton prepares in earnest“. The National (7-iyul 2009-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  56. ↑ „AFC Asian Cup 2011: Group C preview“. The World Game (9-noyabr 2012-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  57. ↑ „INDIA IN AFC ASIAN CUP 2011: PERFORMANCE REVIEW“. The Hard Tackle (20-yanvar 2011-yil). 23-oktyabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  58. ↑ Sengupta, Rahul. „AIFF Announces New Look Indian Squad for the AFC Challenge Cup Qualifiers“. Goal.com (17-fevral 2011-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  59. ↑ Deb, Debapriya. „2012 AFC Challenge Cup Qualifiers: team India performance report card – Part 1“. The Hard Tackle (27-mart 2011-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  60. ↑ „Houghton's tenure as Indian football coach over: sources“. The Times of India (21-aprel 2011-yil). 14-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-oktyabr 2019-yil.
  61. ↑ Nelson, Dean „India to sack British football manager Bob Houghton over racism allegations“. The Telegraph (24-fevral 2011-yil). 15-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-oktyabr 2019-yil.
  62. ↑ „Coach Bob Houghton resigns after bitter stand-off with AIFF“. The Indian Express (23-sentyabr 2011-yil). Qaraldi: 4-oktyabr 2019-yil.
  63. ↑ „Football coach Bob Houghton resigns after bitter stand-off with AIFF“. ITGD Bureau. India Today (23-aprel 2011-yil). 3-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-oktyabr 2019-yil.
  64. ↑ „Indian Coach Profile – Savio Medeira“. WIFA. 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  65. ↑ De Sousa, Jonathan. „Indian football: AFC Challenge Cup 2012 Review – A look at the blue tigers“. The Hard Tackle (15-mart 2012-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  66. ↑ Ayush Srivastava.. „Wim Koevermans named as new India senior team coach“. Goal.com (15-iyun 2012-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  67. ↑ „India beat Cameroon to win third successive Nehru Cup title“. India Today (2-sentyabr 2012-yil). 3-fevral 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  68. ↑ „India rejoices Nehru Cup treble:FIFA.com“. 2021-yil 11-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-iyun 2021-yil.
  69. ↑ „India Lose To Myanmar in AFC Challenge Cup Qualifiers“. NDTV Sports (7-mart 2013-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  70. ↑ Noronha, Anselm. „Afghanistan are the SAFF Championship 2013 champions, beat India 2-0“. Goal.com (11-sentyabr 2013-yil). 22-yanvar 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2017-yil.
  71. ↑ „Indian football team goes down to Palestine; coach Koevermans resigns“. Rediff (7-oktyabr 2014-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2017-yil.
  72. ↑ „India slip to 172 in latest FIFA rankings“. Indian Express (5-noyabr 2015-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2017-yil.
  73. ↑ „Stephen Constantine appointed Indian men's football head coach“. Indian Express (16-yanvar 2015-yil). 23-iyul 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2017-yil.
  74. ↑ Sequiera, Sean. „2018 World Cup qualification was never possible for India: Stephen Constantine“. Hindustan Times (5-sentyabr 2016-yil). 22-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2017-yil.
  75. ↑ „India thrashes Laos“. The Hindu (7-iyun 2016-yil). 3-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-oktyabr 2017-yil.
  76. ↑ „India qualify for AFC Asian Cup 2019“. Goal.com (11-oktyabr 2017-yil). 23-oktyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-oktyabr 2017-yil.
  77. ↑ „SAFF Cup 2018: Youthfull India to face Maldives“. Sportskeeda (9-sentyabr 2018-yil). 7-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2019-yil.
  78. ↑ „Group A: Thailand 1-4 India“. The AFC.com (6-yanvar 2019-yil). 6-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2019-yil.
  79. ↑ „AFC Asian Cup 2019: Thailand 1-4 India, Player Ratings“. FOX Sports Asia (6-yanvar 2019-yil). 7-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2019-yil.
  80. ↑ „UAE Steal India'S Thunder“. the-aiff.com. AIFF (10-yanvar 2019-yil). 3-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-yanvar 2019-yil.
  81. ↑ „AFC Asian Cup UAE 2019, India vs Bahrain“. the-afc.com. AFC. 18-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-yanvar 2019-yil.
  82. ↑ „Breaking: Indian head coach Stephen Constantine resigns after AFC Asian Cup exit“ (en-US). FOX Sports Asia (15-yanvar 2019-yil). 2019-yil 15-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-iyul.
  83. ↑ „AIFF appoint's Igor Štimac as men's team head coach“. AIFF (15-may 2019-yil). 22-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-may 2019-yil.
  84. ↑ „Late Oman comeback sinks India“. AIFF (5-sentyabr 2019-yil). 22-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-oktyabr 2019-yil.
  85. ↑ „India holds Asian champion Qatar to goalless draw“. AIFF (11-sentyabr 2019-yil). 22-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-oktyabr 2019-yil.
  86. ↑ „India, Bangladesh play out a draw out in World Cup qualifier“. AIFF (15-oktyabr 2019-yil). 22-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-oktyabr 2019-yil.
  87. ↑ „Super sub Doungel helps Blue Tigers earns a point in Dushanbe“. AIFF (14-noyabr 2019-yil). 22-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-noyabr 2019-yil.
  88. ↑ „India go down by a solitary goal in Muscat“. AIFF. 22-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-noyabr 2019-yil.
  89. ↑ „India vs Afghanistan Highlights: Blue Tigers bag a point, qualify for 3rd round of 2023 AFC Asian Cup qualifiers“ (en). The Indian Express (2021-yil 15-iyun). 28-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-iyun.
  90. ↑ „India lived up to expectations“. Qaraldi: 16-iyun 2022-yil.
  91. ↑ „Football (Soccer) Team Nicknames“. Topendsports. 13-avgust 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-iyun 2021-yil.
  92. ↑ „Why are Indian Cricket Team, Hockey Team and other sport jerseys blue in colour?“. Sportskeeda (1-aprel 2016-yil). 4-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-iyun 2021-yil.
  93. ↑ Bharali, Abhijit. „The evolution of the Indian football team jersey over the years“. SportsKeeda (16-sentyabr 2018-yil). 20-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-dekabr 2018-yil.
  94. ↑ „The evolution of the Indian football team jersey over the years“. SportsKeeda. 8-sentyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-dekabr 2018-yil.
  95. ↑ „Nike to sponsor Indian football team“. Hindustan Times (27-fevral 2006-yil). 8-sentyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-dekabr 2018-yil.
  96. ↑ „The evolution of the Indian football team jersey over the years“. SportsKeeda. 20-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-dekabr 2018-yil.
  97. ↑ „2011 SAFF Championship Stadium Guide: New Delhi – Jawaharlal Nehru Stadium“. goal.com. goal.com India. 15-sentyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-sentyabr 2018-yil.
  98. ↑ „Sunil Chhetri strikes brace as India beat Malaysia 3-2 in international friendly“. Jagran Post. 15-sentyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-sentyabr 2018-yil.
  99. ↑ „India vs Nepal at Indira Gandhi Athletic Stadium, Guwahati“. fifa.com. FIFA. 17-oktyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-sentyabr 2018-yil.
  100. ↑ „India vs Iran at Sree Kranteerava Stadium“. fifa.com. FIFA. 15-sentyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-sentyabr 2018-yil.
  101. ↑ „FIVE-STAR INDIA EASE PAST CHINESE TAIPEI“. the-aiff.com. AIFF. 12-iyun 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-sentyabr 2018-yil.
  102. ↑ „India at the SAFF Cup“. wifa.in. WIFA (30-noyabr 2011-yil). 12-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-yanvar 2019-yil.
  103. ↑ „India win 2012 Nehru Cup“. timesofindia.indiatimes.com. TOI. 4-mart 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-yanvar 2019-yil.
  104. ↑ „India wins 2015 SAFF Cup: Who said what“. sportskeeda.com. Sportskeeda. 12-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-yanvar 2019-yil.
  105. ↑ „INDIA ARE HERO TRI-NATION FOOTBALL SERIES 2017 CHAMPIONS“. the-aiff.com. AIFF. 2-sentyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-yanvar 2019-yil.
  106. ↑ „OUR PRIMARY TARGET IS TO WIN THE TOURNAMENT: CONSTANTINE“. the-aiff.com. AIFF. 6-fevral 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-yanvar 2019-yil.
  107. ↑ „AFC ASIAN CUP UAE 2019“. the-afc.com. AFC. 2018-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-yanvar 2019-yil.
  108. ↑ „The experienced duo of Sunil Chhetri and Clifford Miranda were on target as India beat Nepal 2-0 in a comfortable win“. goal.com. GOAL. 12-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-yanvar 2019-yil.
  109. ↑ „Can Indian football make it to the top league?“. The Hindu. 5-iyul 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-yanvar 2019-yil.
  110. ↑ „Fifa World Cup 2018: Which Indian state watches football extravaganza the most?“. IB Times. 14-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-yanvar 2019-yil.
  111. ↑ „World Cup 2018: Sorry, Bengalis. You are not India's greatest football fans“. Daily O. 12-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-yanvar 2019-yil.
  112. ↑ „Bend it like Bengal: Every four years, the cup comes home“. The Hindu. 8-iyul 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-yanvar 2019-yil.
  113. ↑ „Kolkata reinstated as the 'Mecca of Indian football'“. goal.com. GOAL. 12-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-yanvar 2019-yil.
  114. ↑ „India win Nehru Cup for the thrd time“. the-aiff.com. AIFF. 2013-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-iyul.
  115. ↑ Basu, Jaydeep. „Bhaichung leads dazzling display - Nehru Cup - India demolish Kyrgyzstan 3-0 to make final for first time“. Telegraph India (27-avgust 2007-yil). 14-dekabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-dekabr 2018-yil.
  116. ↑ „SAFF Cup: India beat Afghanistan 2-1 in final to lift title for seventh time“. Indian Express (3-yanvar 2016-yil). 14-dekabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-dekabr 2018-yil.
  117. ↑ „About Us-Introduction to BluePilgrims“. bluepilgrims.com. Blue Pilgrims. 2019-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-yanvar 2019-yil.
  118. ↑ „Indian national football teams to have dedicated fan base named 'Blue Pilgrims“. www.sportskeeda.com (3-oktyabr 2017-yil). Qaraldi: 2-oktyabr 2019-yil.
  119. ↑ „Blue Tigers find support in Blue Pilgrims“. the-aiff.com. AIFF (2-oktyabr 2017-yil). 12-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-yanvar 2019-yil.
  120. ↑ „Blue Pilgrims are delighted to announce further collaborations for the game vs Bangladesh in VYBK“. Blue Pilgrims. Twitter (22-sentyabr 2019-yil). 22-sentyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-oktyabr 2019-yil.
  121. ↑ 121,0 121,1 „Luka Radman is very knowledgeable and has worked with a lot of top players- Sunil Chhetri“. Khelnow (3-iyun 2019-yil). 27-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-aprel 2021-yil.
  122. ↑ „Rogic is the best goalkeeping coach I have seen in national team set-up: Gurpreet Singh Sandhu“. AIFF (31-may 2019-yil). 21-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-aprel 2021-yil.
  123. ↑ „New support staff for national team“. AIFF (26-fevral 2015-yil). 23-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-aprel 2021-yil.
  124. ↑ „Tomislav Rogic is the best Goalkeeping coach I worked with says Gurpreet“. Qaraldi: 3-sentyabr 2021-yil.
  125. ↑ „How India rose from a historical low“. scroll.in. The Scroll. 26-dekabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  126. ↑ „FIFA ranking: Indian football team up to 96, achieve best position in 21 years“. hindustantimes.com. HindustanTimes. 13-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  127. ↑ „1938 Indian Tour of Australia“. ozfootball.net. Australian Online Football Museum. 2018-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-iyul.
  128. ↑ 128,0 128,1 128,2 Sharma, Bhargab „Remembering Rahim Saab, the man who put India on the world football map“. catchnews.com. Catchnews. 28-sentyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-sentyabr 2018-yil.
  129. ↑ „1953 Rangoon quadrangular cup“. indiafootball.de. indiafootball.de. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-sentyabr 2018-yil.
  130. ↑ Ghosal, Amoy „Indian football team at the Asian Games: 1954 Manila“. sportskeeda.com. Sportskeeda. 28-sentyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-sentyabr 2018-yil.
  131. ↑ Chaudhuri, Arunava „1955 Dhaka quadrangular“. indianfootball.de. indiafootball.de. 4-noyabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-sentyabr 2018-yil.
  132. ↑ „The senior National Team at 1958 Asian Games“. indiafootball.de. IndiaFootball. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  133. ↑ „The senior National Team at 1961 Madeka“. indiafootball.de. IndiaFootball. 20-fevral 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  134. ↑ „The senior National Team at 1964 olympic qualifiers“. indiafootball.de. IndiaFootball. 11-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  135. ↑ „The senior National Team at 1964 Asian Cup“. indiafootball.de. IndiaFootball. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  136. ↑ „The senior National Team at 1965 Madeka“. indiafootball.de. IndiaFootball. 3-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  137. ↑ „The senior National Team at 1958 Asian Games“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  138. ↑ „The senior National Team at 1966 Maderka“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  139. ↑ „The senior National Team at 1968 Asian CUPQ“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  140. ↑ „The senior National Team at 1968 maderka“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  141. ↑ „The senior National Team at 1969 maderka“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  142. ↑ „The senior National Team at 1970 maderka“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  143. ↑ „The senior National Team at 1972 maderka“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  144. ↑ „The senior National Team at 1974 AG“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  145. ↑ 145,0 145,1 145,2 „Know your Indian Football Heroes: PK Banerjee“. sportskeeda.com. Sportskeeda. 13-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  146. ↑ „The senior National Team at 1976 Jasson“. indiafootball.de. IndiaFootball. 12-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  147. ↑ „The senior National Team at 1977 kingscup“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  148. ↑ „The senior National Team at 1977 Prescup“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  149. ↑ „The senior National Team at 1978 AG“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  150. ↑ „The senior National Team at 1980 OLY Q“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  151. ↑ „1982 Maderka Result“. indiafootball.de. IndiaFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  152. ↑ „1982 Asian games result“. indiafootball.de. IndiaFootball. 24-sentyabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  153. ↑ „Coach Bob Bootland dies“. The Indian Express. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  154. ↑ „Archived copy“. 13-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  155. ↑ „MAGPIES TURN TO KINNEAR“. FOOTBALL365. 2008-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  156. ↑ „A Bible for soccer lovers“. tribuneindia.com. TheTribune. 3-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-sentyabr 2018-yil.
  157. ↑ „Archived copy“. 27-aprel 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-iyul 2010-yil.
  158. ↑ „Archived copy“. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  159. ↑ 159,0 159,1 159,2 „The Agony of Syed Nayeemuddin“. sportskeeda.com. Sportskeeda. 13-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  160. ↑ „The Indian Senior Team at 1987 Nehru Cup“. indianfootball.de. IndianFootball. 29-yanvar 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  161. ↑ „The Indian Senior team at 1989 Nehru Cup“. indianfootball.de. IndianFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  162. ↑ „The Indian Senior team at 1991 Nehru cup“. indianfootball.de. IndianFootball.de. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  163. ↑ „The Indian Senior team at 1992 Asian Cup“. indianfootball.de. IndianFootball. 1-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  164. ↑ „The Indian Senior team at 1993 nehru cup“. indianfootball.de. IndianFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  165. ↑ „The Indian Senior team at 1994 WC qualifier“. indianfootball.de. IndianFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  166. ↑ „The Indian Senior team at 1993 saarc cup“. indianfootball.de. IndianFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  167. ↑ „The Indian Senior team at 1994 rajiv gandhi cup“. indianfootball.de. IndianFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  168. ↑ „The Indian Senior team at 1995 nehru cup“. indianfootball.de. IndianFootball. 7-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  169. ↑ „The Indian Senior team at 1999 safgames“. indianfootball.de. IndianFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  170. ↑ „The Indian Senior team at 2011 M.cup“. indianfootball.de. IndianFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  171. ↑ Roach, Stuart „Constantine's rising stock“. bbc.co.uk. BBC. 13-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  172. ↑ 172,0 172,1 Kunti, Samindra „Meet the man responsible for kickstarting a new era in Indian football—again“. qz.com. Quartz India. 13-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  173. ↑ 173,0 173,1 „The Indian Senior team 2005 coach appointment“. indianfootball.de. IndianFootball. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  174. ↑ „The Indian Senior team at 2005 pak tour“. indianfootball.de. IndianFootball. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  175. ↑ „The Indian Senior team at 2005 fiji tour“. indianfootball.de. IndianFootball. 19-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-oktyabr 2018-yil.
  176. ↑ „Houghton's tenure as Indian football coach over: sources“. timesofindia.indiatimes.com. TOI. 14-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  177. ↑ „Houghton resigns as national coach - AIFF trying hard to change bob's mind“. telegraphindia.com. Telegraph India. 13-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  178. ↑ „Newly appointed coach of the Indian football team“. timesofindia.indiatimes.com. TOI. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  179. ↑ „Savio should've taken over from Houghton“. timesofindia.indiatimes.com. TOI. 7-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  180. ↑ „Savio Madeira stamps his authority on SAFF cup win“. sportskeeda.com. Sportskeeda. 13-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  181. ↑ „Wim Koevermans appointed as new Indian football coach“. timesofindia.indiatimes.com. TOI. 7-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  182. ↑ „Indian national football team coach Wim Koevermans resigns“. sportskeeda.com. Sportskeeda. 13-oktyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktyabr 2018-yil.
  183. ↑ „Stephen Constantine resigns as India coach after Asian Cup exit“. The Indian Express. 15-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-yanvar 2019-yil.
  184. ↑ „AIFF APPOINTS IGOR STIMAC AS NEW MEN'S SENIOR NATIONAL TEAM COACH“. the-aiff.com. AIFF. 18-may 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-may 2019-yil.
  185. ↑ Choudhury, Chandrahas. „Blame India's World Cup Drought on the Shoes“. Bloomberg (11-iyun 2014-yil). 6-aprel 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-may 2016-yil.
  186. ↑ „World Cup 1950 Qualifying“. Qaraldi: 10-dekabr 2021-yil.
  187. ↑ „World Cup 1950 (Brazil, June 24-July 16)“. Qaraldi: 10-dekabr 2021-yil.
  188. ↑ „World Cup 1954 qualifications“. Qaraldi: 10-dekabr 2021-yil.
  189. ↑ „World Cup 1986 qualifictions“. Qaraldi: 11-dekabr 2021-yil.
  190. ↑ „World Cup 1994 qualifications“. Qaraldi: 11-dekabr 2021-yil.
  191. ↑ „World Cup 1998 qualifications“. Qaraldi: 11-dekabr 2021-yil.
  192. ↑ „World Cup 2002 qualifications“. Qaraldi: 11-dekabr 2021-yil.
  193. ↑ „World Cup 2006 Qualifying“. Qaraldi: 11-dekabr 2021-yil.
  194. ↑ „World Cup 2010 Qualifying“. Qaraldi: 11-dekabr 2021-yil.
  195. ↑ „World Cup 2014 Qualifying“. Qaraldi: 11-dekabr 2021-yil.
  196. ↑ „World Cup 2018 Qualifying“. Qaraldi: 11-dekabr 2021-yil.
  197. ↑ „History“. Qaraldi: 22-yanvar 2022-yil.

Havolalar

tahrir 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Hindiston_milliy_futbol_terma_jamoasi&oldid=5248946" dan olindi