Milliy Olimpiya qoʻmitasi (MOQ) – butunjahon olimpiya harakatining milliy tarkibiy qismi. Xalqaro Olimpiya Qoʻmitasi nazorati ostida mamlakat sportchilarining Olimpiada oʻyinlaridagi ishtirokini tashkil etish uchun javobgar. Shuningdek, Milliy olimpiya qoʻmitalari oʻz mamlakatlaridagi shaharlarni boʻlajak Olimpiada oʻyinlariga nomzod shahar sifatida koʻrsatishlari mumkin. Bundan tashqari, oʻz geografik hududlari doirasida sportchilar faoliyatini rivojlantirish hamda milliy darajada murabbiylar va rasmiy vakillarni tayyorlash uchun ham yordam beradi.

Milliy Olimpiya qoʻmitalari

tahrir

2023-yil holatiga koʻra, jami 206 ta Milliy Olimpiya qoʻmitalari mavjud[1]. Bularga Birlashgan Millatlar Tashkilotiga aʼzo 193 davlatning har biri, 1 ta BMT Bosh Assambleyasi kuzatuvchi davlati (Falastin[2]), BMT tomonidan tan olinmagan 2 ta davlat (Kosovo[3] va Tayvan[4]) va Yangi Zelandiya kiradi (Kuk orollari[5]).

Shuningdek, Milliy Olimpiya qoʻmitalari tan olingan 9 ta qaram hududlar ham mavjud. Ular Amerika Qoʻshma Shtatlarning 4 ta hududi (Amerika Samoasi[6], Guam[7], Puerto-Riko[8] va Amerikaning Virgin orollari[9], Britaniyaning 3 ta xorijdagi hududi (Bermuda[10], Britaniyaning Virgin orollari[11] va Kayman orollari[12]), Niderlandiya Qirolligining (Aruba[13]) va Xitoyning 1 ta maxsus maʼmuriy hududi (Hong Kong[14]).

1996-yilga qadar qaram hududlarni yoki taʼsischi mamlakatlarni XOQ tarkibidagi alohida davlatlar sifatida tan olish qoidalari Birlashgan Millatlar Tashkilotidagi kabi qatʼiy emas edi. Bu esa ushbu hududlarga oʻzlarining suveren davlatlaridan alohida jamoalarni maydonga tushirishga imkon berdi. 1996-yilda Olimpiya xartiyasiga kiritilgan tuzatishdan soʻng, MOQ faqatgina oʻzi tegishli boʻlgan mamlakat xalqaro hamjamiyat tomonidan mustaqil davlat sifatida tan olinganidan keyingina XOQ tarkibiga kiritilishi belgilab qoʻyildi[15]. Yangi qabul qilingan ushbu qoidaning bundan oldingisiga taʼsiri boʻlmaganligi sababli oʻzgarishdan oldin tan olingan qaram hududlar va taʼsis mamlakatlar Olimpiada oʻyinlariga alohida jamoalarni joʻnatishda davom etishlari mumkin[15]. Farer orollari[16] va Makao[17] esa Olimpiadaga oʻz Paralimpiya terma jamoalarini yuboradi.

Ushbu qoidalar asosida kelajakdagi Olimpiada oʻyinlarida ishtirok etish huquqiga ega boʻlgan yagona davlat Vatikan boʻlib, u BMTning kuzatuvchi davlatlaridan biridir. Garchi ushbu maʼlumot aniq boʻlmasa-da[18], Yangi Zelandiya bilan erkin assotsiatsiyalashgan Niue davlati ham oʻz tashqi aloqalarini olib boradi hamda BMTning ixtisoslashgan agentliklari va shartnomalarida mustaqil ravishda ishtirok etishi huquqiga ega deb hisoblaniladi[19]. Hozirgi vaqtda qolgan barcha tan olinmagan va qisman tan olingan davlatlar XOQga aʼzo boʻlish huquqiga ega emas, chunki ular Birlashgan Millatlar Tashkilotiga aʼzo mamlakatlarning aksariyati tomonidan tan olinmaydi[20]. Kyurasao, Farer orollari, Gibraltar, Grenlandiya, Makao, Yangi Kaledoniya va Taiti kabi tarkibiy davlatlar va qaram hududlar ham endilikda BMT davlatlari tomonidan tan olinmaydi, shuning uchun ushbu hududlardan kelgan sportchilar Olimpiadada faqatgina oʻzlari tarkibiga kiritilgan davlat milliy terma jamoalari hisobidan oʻyinlarda ishtirok etishlari mumkin. Bu qoida maqomi oʻzgargan hududlarga ham taalluqlidir. Niderlandiyaning Antil orollari Olimpiya qoʻmitasi 2010-yilda oʻz faoliyatini toʻxtatganligi sababli XOQning 2011-yil iyul oyida boʻlib oʻtgan 123-sessiyasida tarqatib yuborilgan[21][22].

Millatlar hamdoʻstligiga kiruvchi mamlakatlar va hududlarning Milliy Olimpiya qoʻmitalari, odatda, Hamdoʻstlik oʻyinlari assotsiatsiyasining aʼzolari hisoblanadi, ammo bu qoida Buyuk Britaniyaning taʼsis mamlakatlariga (Angliya, Shotlandiya, Uels va Shimoliy Irlandiya), shuningdek, hamdoʻstlik va Olimpiya sporti uchun alohida tashkilotlarni yuritadigan Kanada yoki Avstraliya uchun ham taalluqli emas. Millatlar hamdoʻstligining boshqa aʼzolari uchun ularning MOQlari Hamdoʻstlik oʻyinlarida oʻz milliy jamoalarini tashkil etish va nazorat qilish uchun javobgardir[23][24].

Roʻyxatga olingan Milliy Olimpiya qoʻmitalari

tahrir

Quyida joriy MOQlar roʻyxati keltirilgan:

  • Xalqaro Olimpiya Qoʻmitasi tomonidan tan olingan 206 ta Milliy Olimpiya qoʻmitalari va Milliy Olimpiya qoʻmitalari assotsiatsiyasi (ANOC) aʼzolari.
  • 7 ta Milliy Olimpiya qoʻmitalari oʻzlarining qitʼa Olimpiya assotsiatsiyalari tomonidan tan olingan, ammo Xalqaro Olimpiya Qoʻmitasi tomonidan tan olinmagan.

ANOC aʼzolari Olimpiada oʻyinlarida ishtirok etish huquqiga ega. Qitʼa Olimpiya assotsiatsiyasiga aʼzo boʻlgan, ammo ANOC aʼzosi boʻlmagan baʼzi Milliy Olimpiya qoʻmitalari qitʼa miqyosidagi va submintaqaviy darajadagi turnirlarda qatnashadi. Biroq bu qoʻmitalar Olimpiya oʻyinlarida ishtirok etishlari mumkin emas.

Jami 5 ta qitʼa Olimpiya assotsiatsiyalari mavjud:

Yozgi va Qishki Olimpiada oʻyinlari XOQ tomonidan tan olingan barcha MOQlar ishtirok etishi mumkin boʻlgan musobaqalar sifatida aynan XOQning oʻzi tomonidan boshqariladi. Har bir qitʼa oʻz aʼzolari uchun chempionatlar oʻtkazadi:

Garchi oʻz-oʻzlari bilan kontinetal ittifoq boʻlmasa-da, Arab Milliy Olimpiya qoʻmitalari ittifoqi (UANOC) va Oʻrta yer dengizi oʻyinlari xalqaro qoʻmitalari (CIJM) qitʼa ittifoqlari boʻlmasa-da, arab tilida soʻzlashuvchi davlatlar va Oʻrta yer dengizi mamlakatlari oʻrtasida koʻplab sport musobaqalarini tashkil qilinadi. UANOCni tashkil etuvchi 22 ta Milliy Olimpiya qoʻmitalari, CIJMga kiruvchi 26 ta qoʻmitalarning barchasi ANOCA, EOC yoki OCA aʼzolari boʻlib, ular oʻz sportchilarini Afrika, Yevropa yoki Osiyo oʻyinlariga yuborish huquqiga ega. UANOC va CIJM Milliy Olimpiya qoʻmitalari quyidagi roʻyxatda qayd etilgan.

Afrika (ANOCA)

tahrir

1: Milliy Olimpiya qoʻmitasi UANOC aʼzosi.

2: Milliy Olimpiya qoʻmitasi CIJM aʼzosi.

3: Milliy Olimpiya qoʻmitasi, shuningdek, Milliy Hamdoʻstlik oʻyinlari assotsiatsiyasi hamdir.

Amerika (Pan-Amerika sport tashkilotlari)

tahrir

1: Milliy Olimpiya qoʻmitasi, shuningdek, Hamdoʻstlik oʻyinlari federatsiyasi aʼzosi.

Osiyo (OCA)

tahrir

1: Milliy Olimpiya qoʻmitasi UANOC aʼzosi.

2: Milliy Olimpiya qoʻmitasi OCA aʼzosi, ammo ANOC aʼzosi emas.

3: XOQ, ANOC va OCA tomonidan qoʻllaniladigan rasmiy nom Xitoy Respublikasi (  Tayvan).

4: Milliy Olimpiya qoʻmitasi CIJM aʼzosi.

5: Milliy Olimpiya qoʻmitasi, shuningdek, Hamdoʻstlik oʻyinlari milliy assotsiatsiyasi.

Yevropa (EOC)

tahrir

1: Isroil OCA aʼzosi boʻlgan, ammo 1952-yildan 1981-yilgacha tashkilotdan chiqarib yuborilgan. 1994-yilda EOKga qoʻshilgan.

2: Milliy Olimpiya qoʻmitasi CIJM aʼzosi.

3: Milliy Olimpiya qoʻmitasi, shuningdek, Hamdoʻstlik oʻyinlari milliy assotsiatsiyasi.

4: Milliy olimpiya qoʻmitasi XOQ tomonidan toʻxtatilgan[27].

Okeaniya (ONOC)

tahrir

  Vanuatu

1: Milliy Olimpiya qoʻmitasi ONOCning assotsiatsiyalangan aʼzosi, ammo ANOC aʼzosi emas.

Boʻlimlar

tahrir

MOQ barcha beshta qitʼa assotsiatsiyasiga boʻlingan Milliy Olimpiya qoʻmitalari assotsiatsiyasining (ANOC) aʼzolaridir:

Qitʼa Assotsiatsiya MOQlar Eng qadimgi MOQ Eng yangi MOQ
  Afrika Milliy Olimpiya qoʻmitalari assotsiatsiyasi 54  Misr (1910)  Janubiy Sudan (2015)
Pan-Amerika sport tashkiloti 41  Amerika Qoʻshma Shtatlari (1894)   Dominika (1993)

 Sent-Kitts va Nevis (1993)

 Sent-Lyusiya (1993)

Osiyo Olimpiya Kengashi 44[28]  Yaponiya (1912)   Sharqiy Timor (2003)
Yevropa Olimpiya qoʻmitalari 50  Fransiya (1894)  Kosovo (2014)
Okeaniya Milliy Olimpiya qoʻmitalari 17  Avstraliya (1895)  Tuvalu (2007)

Tan olinmagan Milliy olimpiya qoʻmitalari

tahrir

Farer orollari va Makao Milliy Paralimpiya qoʻmitalari sifatida tan olingan va Paralimpiya oʻyinlarida ishtirok etish huquqiga ega. Biroq hech bir hududning Milliy Olimpiya qoʻmitasi XOQ tomonidan tan olinmagan, shuning uchun ular Olimpiadada qatnasha olmaydi[29]. Makao Osiyo Olimpiya Kengashi tomonidan tan olingan va Osiyo oʻyinlarida ishtirok etadi.

Olimpiya qoʻmitalari tan olinmagan boshqa mavjud mamlakatlar va mintaqalarga Kataloniya[30], Gibraltar[31], Fransiya Polineziyasi, Niue[32], Yangi Kaledoniya[33], Kyurasao[34][35][36], Gvadelupa[34][36], Fransuz Gvianasi[34][36], Martinika[34][36], Sint Marten[34], Shimoliy Mariana orollari, Anguilla[36], Montserrat[36], Terks va Kaykos orollari[36][34], Dnestrboʻyi Moldova Respublikasi, Kurdiston[37][38], Shimoliy Kipr[39], Somaliland[40], Abxaziya[41] va tubjoy amerikaliklar[42][43] kiradi.

2014-yilda Janubiy Osetiya Milliy Olimpiya qoʻmitasini tashkil etish niyatida ekani maʼlum qilingan[44].

Olimpiya sporti

tahrir
Tashkilot nomi Sport XOQ aʼzosi boʻlmagan tashkilotlar jahon darajasidagi aʼzo tashkilot hisoblanadi XOQ aʼzosi boʻlmagan faqat qitʼa darajasidagi aʼzo hisoblanadi Buyuk Britaniya misolida
FIFA Futbol   Anguilla,   Montserrat,   Terks va va Kaykos orollari,   Kyurasao,   Macao,   Farer orollari,   Gibraltar,   Tahiti,   Yangi Kaledoniya   Shimoliy Mariana orollari,   Sint Maarten,   Gvadelupe,   Martinika,   Fransiya Gvianasi,   Bonayre,   Reyunon (faqatgina klub musobaqalari),   Zanzibar (faqatgina klub va CECAFA musobaqalari)[45][46][47])   Angliya,

  Shotlandiya,

  Uels,

  Shimoliy Irlandiya

FINA Suzish  Anguilla,   Kyurasao,   Sint Maarten,   Macao,   Farer orollari,   Gibraltar,   Shimoliy Mariana orollari Buyuk Britaniya
IAAF Yengil atletika   Tahiti,   Norfolk oroli,   Gibraltar,   Macao,   Anguilla,   Montserrat,   Terks va va Kaykos orollari   Yangi Kaledoniya,   Uollis va Futuna,   Niue,   Martinika,   Gvadelupe,   Fransiya Gvianasi,   Sint Maarten,   Kyurasao Buyuk Britaniya
WAF Kamondan otish   Tahiti,   Norfolk oroli,   Folklend orollari,   Macao,   Farer orollari Buyuk Britaniya
BWF Badminton   Kyurasao,   Tahiti,   Gibraltar,   Greenland,   Folklend orollari,   Macao,   Farer orollari,   Muqaddas Yelena oroli,   Norfolk oroli,   Men oroli,   Reyunon ,   Fransiya Gvianasi,   Gvadelupe,   Martinika,   New Caledonia,   Shimoliy Mariana orollari,   Uollis va Futuna   Angliya,   Shotlandiya,   Uels
FIBA Basketbol   Montserrat,   Terks va va Kaykos orollari,   Tahiti,   Norfolk oroli,   Macao,   Gibraltar Buyuk Britaniya
AIBA Havaskor boks  Anguilla,   Tahiti,   Sint Maarten,   Kyurasao,   Macao,   Gibraltar   Angliya,   Shotlandiya,   Uels
ICF Kanoeda eshkak eshish  Sint Maarten,   Tahiti,   Macao Buyuk Britaniya
ICU Velosport  Sint Maarten,   Kyurasao,   Macao,   Vatikan Buyuk Britaniya
WDSF Raqs sporti   Macao   Angliya,   Shotlandiya,   Uels
FEI Ot sporti   Angliya,   Shotlandiya,   Uels
IFSC Toqqa chiqish sporti   Macao   Yangi Kaledoniya Buyuk Britaniya
FIE Qilichbozlik   Macao Buyuk Britaniya
IGF Golf   Angliya,   Shotlandiya,   Uels
FIG Gimnastika   Angliya,   Shotlandiya,   Uels
IHF Gandbol   Farer orollari,   Greenland,   Fransiya Gvineyasi,   Tahiti,   Yangi Kaledoniya,   Shimoliy Mariana orollari,   Gvadelupe,   Martinika,   Macao Buyuk Britaniya, biroq   Angliya va   Shotlandiya birlashgan aʼzolar
FIH Chim ustida xokkey   Macao,   Gibraltar   Angliya,   Shotlandiya,

  Uels; ammo Buyuk Britaniya uning aʼzosi

IJF Dzyudo   Macao,   Niue,   Norfolk oroli,   Yangi Kaledoniya,   Tahiti,   Martinika,   Gvadelupe,   Reyunon ,   Farer orollari,   Kyurasao Buyuk Britaniya
UIPM Zamonaviy beshkurash Buyuk Britaniya
Xalqaro eshkak eshish federasiyasi Akademik eshkak eshish   Gibraltar Buyuk Britaniya
Xalqaro regbi kengashi Regbi   Niue   Yangi Kaledoniya,  Tahiti,   Uollis va Futuna,   Macao,   Martinika,   Gvadelupe,   Fransiya Gvineyasi,   Kyurasao,   Reyunon ,   Mayotta   Angliya,

  Shotlandiya,

  Uels

WS Yelkanli kema sporti   Tahiti,   Niderlandiyaning Antil orollari Buyuk Britaniya
ISSF Oʻq otish   Farer orollari,   Macao Buyuk Britaniya
ISA Syorfing   Gavai,   Tahiti   Angliya,

  Shotlandiya,

  Uels

ITTF Stol tennisi   Jersey,   Guernsey,   Gibraltar,   Greenland,  Fare orollari,   Macao,   Tahiti,   Folklend orollari,   Sint Maarten,   Shimoliy Mariana orollari,   Yangi Kaledoniya,   Niue,   Tokelau,   Uollis va Futuna   Angliya,

  Shotlandiya,

  Uels

WT Taekvondo   Men oroli,   Macao,   Yangi Kaledoniya,   Tahiti,   Martinika,   Gvadelupe,   Vatikan Buyuk Britaniya
ITF Tennis   Tahiti,   Kyurasao,   Macao,   Anguilla,   Bonaire,   Norfolk oroli,   Shimoliy Mariana orollari   Sint Maarten,   Martinika,   Gvadelupe,   Fransiya Gvineyasi Buyuk Britaniya
ITU Uchkurash   Gibraltar,   Macao,   Yangi Kaledoniya,   Tahiti,   Shimoliy Mariana orollari Buyuk Britaniya
FIVB Voleybol   Macao,   Gibraltar,   Greenland,   Farer orollari,   Tahiti,   Shimoliy Mariana orollari,   Martinika,   Gvadelupe,   Fransiya Gvineyasi,   Bonayre,   Saba,   Sint Eustatius,   Sint Maarten,   Saint-Martin,   Kyurasao   Angliya,

  Shotlandiya,

  Uels

IWF Ogʻir atletika   Zanzibar,   Niue,   Yangi Kaledoniya,   Tahiti,   Uollis va Futuna,   Shimoliy Mariana orollari,   Terks and Kaykos orollari,   Kyurasao   Buyuk Britaniya,   Shimoliy Irlandiya,   Shotlandiya,

  Uels

UWW Havaskor kurash   Tokelau,   Niue,   Tahiti,   Shimoliy Mariana orollari,   Terks and Kaykos orollari,   Kyurasao Buyuk Britaniya
IBSF Bobsley vaSkeleton Buyuk Britaniya
IBU Biatlon   Greenland Buyuk Britaniya

XOQ tan olgan xalqaro sport federatsiyalari assotsiatsiyasi

tahrir
Name of organization Sport Non-IOC member is member in world level Non-IOC member is only member in continental level Case of Great Britain
WPA Pool (bilyard)   SHimoliy Kipr,
  Bonayre,   Kyurasao,   Tahiti,   Macao
Buyuk Britaniya
IBSF Snuker va Inglizcha bilyard (havaskor)   Men oroli Hech qaysi
UMB Karam bilyard   Shimoliy Kipr,   Men oroli,   Kyurasao Hech qaysi
TWIF Arqon tortish oʻyini   Normandiya orollari,   Basque davlati,   Macao   Angliya,   Shotlandiya,   Uels,
  Shimoliy Irlandiya
IWUF Wushu   Yangi Kaledoniya,   Macao Buyuk Britaniya
CMAS Suv osti sporti   Tahiti,   Shimoliy Mariana Orollari Shimoliy Marina orollari Buyuk Britaniya
WSF Skoush   Guernsey,   Jersey,   Men oroli,   Gibraltar,   Macao,   Yangi Kaledoniya,   Tahiti,   Norfolk oroli   Angliya,   Shotlandiya,   Uels
UIM Motorli qayiqda suzish   Macao Buyuk Britaniya
FIP Polo   Angliya
IOF Moʻljal olish sporti   Macao Buyuk Britaniya
ILS Hayotni saqlab qolish sporti   Macao,   Farer orollari Buyuk Britaniya
WS Rolikli konkida uchish   Macao Buyuk Britaniya
IFMA Muaytay   Macao,   Tahiti Buyuk Britaniya
WL Lakros   Kataloniya,   Kyurasao,   Macao,   Angliya,   Shotlandiya,   Uels
IFF Florbol   Macao Buyuk Britaniya
WFDF Disk uloqtirish   Macao Buyuk Britaniya
IBF Bouling   Kataloniya,   Macao,   Jersey,   Gibraltar,   Shimoliy Mariana Orollari ,   Kyurasao   Buyuk Britaniya,   Shotlandiya,   Uels,   Shimoliy Irlandiya
WKF Karate   Macao,   Martinika,   Yangi Kaledoniya,   Tahiti,   Uollis va Futuna,   Kyurasao Buyuk Britaniya toʻliq aʼzo, lekin   Angliya,   Shotlandiya,   Uels,   Shimoliy Irlandiya kabi alohida ishtirok etadi
WBF Contract bridge   Farer orollari,   Macao,   Reyunon ,   Martinika,   Gvadelupe   Angliya,   Shotlandiya,   Uels
IFI ice stock sport Buyuk Britaniya
IWWF (3-Event Waterskiing), Wakeboard, Barefoot, Show Skiing, Cable Wakeboard, Cableski, Ski Racing, and Disabled Skiing Buyuk Britaniya
WAKO Kikboksing   Macao Buyuk Britaniya
FIM Motopoyga   Macao Buyuk Britaniya
FIDE Shaxmat   Farer orollari,   Macao,   Niderlandiyaning Antil orollari,   Guernsey,   Jersey,   Men oroli   Angliya,   Shotlandiya,   Uels
IRF Raketbol   Kataloniya,   Shimoliy Mariana Orollari   Angliya
FIAS Sambo Buyuk Britaniya
ISMF Changʻida alpinizm Buyuk Britaniya
UIAA Tirmashib chiqish and alpinizm Buyuk Britaniya
ISF Sumo Buyuk Britaniya
ICC Kriket   Men oroli,   Jersey,   Guernsey,   Gibraltar,   Muqaddas Yelena oroli,   Farer orollari,   Terks va Kaykos orollari,   Folklend orollari   Anguilla,   Montserrat,   Sint Maarten   Angliya,   Shotlandiya

Yana qarang

tahrir

Manbalar

tahrir

Snoskalar

tahrir
  1. „National Olympic Committees“. International Olympic Committee.
  2. „Palestine“. International Olympic Committee.
  3. „Kosovo“. International Olympic Committee.
  4. „Chinese Taipei“. International Olympic Committee.
  5. „Cook Islands“. International Olympic Committee.
  6. „American Samoa“. International Olympic Committee.
  7. „Guam“.
  8. „Puerto Rico“. International Olympic Committee.
  9. „Virgin Islands, US“. International Olympic Committee.
  10. „Bermuda“. International Olympic Committee.
  11. „Virgin Islands, British“. International Olympic Committee.
  12. „Cayman Islands“. International Olympic Committee.
  13. „Aruba“. International Olympic Committee.
  14. „Hong Kong, China“. International Olympic Committee.
  15. 15,0 15,1 „Overseas Territories (3rd February 2012)“. Publications.parliament.uk. Qaraldi: 2014-yil 23-yanvar.
  16. „Faroe Islands“ (en). International Paralympic Committee. Qaraldi: 2023-yil 12-fevral.
  17. „Macao, China“ (en). International Paralympic Committee. Qaraldi: 2023-yil 12-fevral.
  18. „Niue“. insidethegames.biz (2012-yil 30-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 17-oktyabr.
  19. „Status of Treaties – Niue“. United Nations Treaty Collection (1975-yil 2-dekabr). Qaraldi: 2023-yil 17-oktyabr.
  20. „127th IOC Session comes to close in Monaco“. International Olympic Committee (2014-yil 9-dekabr). — „The NOC of Kosovo met the requirements for recognition as outlined in the Olympic Charter. These include the sport and technical requirements as well as the definition of "country" as defined in Rule 30.1 – "an independent State recognised by the international community". Kosovo is recognised as a country by 108 of the 193 UN Member States.“. Qaraldi: 2016-yil 6-avgust.
  21. „Executive Board concludes first meeting of the new year“. olympic.org ("Official website of the Olympic movement") (2011-yil 13-yanvar). Qaraldi: 2011-yil 13-yanvar.
  22. „Curtain comes down on 123rd IOC Session“. Olympic.org.
  23. „Belize - National Olympic Committee (NOC)“ (2021-yil 27-iyul).
  24. „Seychelles Olympic and Commonwealth Games Association: ANOC“.
  25. Czechia Olympics.com
  26. Türkiye Olympics.com
  27. IOC Executive Board suspends Russian Olympic Committee with immediate effect
  28. The OCA includes 45 NOCs; the Macau Sports and Olympic Committee is not recognized by the IOC and Macau does not compete at the Olympic Games.
  29. „For the Faroe Islands, Paralympics offer rare chance to wave the flag on global stage“. The Japan Times (2021-yil 25-avgust). 2022-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-noyabr.
  30. Hargreaves, John. Freedom for Catalonia? : Catalan nationalism, Spanish identity and the Barcelona Olympic Games, [Online-Ausg.]., Cambridge: Cambridge University Press, 2000. ISBN 9780521586153. 
  31. „andalucia.com“. andalucia.com. Qaraldi: 2012-yil 20-iyun.
  32. „Full Page - Niue Island Sports Association and National Olympic Committee - FOX SPORTS PULSE“. Sportingpulse.com. 2013-yil 2-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 23-yanvar.
  33. „New Caledonia National Olympic Committee“. SportingPulse. 2013-yil 2-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 16-avgust.
  34. 34,0 34,1 34,2 34,3 34,4 34,5 „Centro Caribe Sports Members“. Centro Caribe Sports. 2023-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 21-avgust.
  35. „ODESUR CON's“. ODESUR. Qaraldi: 2023-yil 21-avgust.
  36. 36,0 36,1 36,2 36,3 36,4 36,5 36,6 „CANOC Members“. canoc.net. Qaraldi: 2023-yil 26-oktyabr.[sayt ishlamaydi]
  37. „Display Article“. Kurdishglobe.net (2010-yil 16-yanvar). 2011-yil 16-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 16-avgust.
  38. „Archived copy“. 2020-yil 17-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 10-oktyabr.[sayt ishlamaydi]
  39. „Turkish Cypriots denied access to London Olympics 2012“. 2015-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 6-mart.
  40. „Website ka wasaaradda Dhalinyaradda Iyo Ciyaaraha Somaliland - Homepage“. Somalilandolympics.org (2010-yil 18-yanvar). 2013-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 16-avgust.
  41. Smoltczyk. „The ABC Republic: Abkhazia Attempts to Invent Itself“. Der Spiegel (2009-yil 27-avgust). Qaraldi: 2014-yil 23-yanvar.
  42. „Native Americans seek recognition“. Nativevoices.org (2006-yil 27-fevral). 2011-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 16-avgust.
  43. „Jim Thorpe's Sons Bolster Native American Olympic Dream : Fri, 10 Jul 2009 : eNewsChannels“. Enewschannels.com (2009-yil 10-iyul). Qaraldi: 2010-yil 16-avgust.
  44. „В Южной Осетии продолжат работу над созданием национального олимпийского комитета - Политика, выборы, власть - Новости - ИА REGNUM“. Regnum.ru. 2014-yil 19-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 23-yanvar.
  45. „Zanzibar loses membership in Caf U-turn“. BBC Sport.
  46. „Senior Challenge Cup - CECAFA FOOTBALL“.
  47. „Ethiopia score five against Zanzibar in CECAFA Senior Women's Championship“.

Havolalar

tahrir